MẶT KHÁCH QUAN CỦA TỘI PHẠM

Câu 13. Mặt khách quan của tội phạm?

TRẢ LỜI:

Bất cứ tội phạm nào khi xảy ra cũng đều có những biểu hiện diễn ra hoặc tồn tại bên ngoài mà con

người có thể trực tiếp nhận biết được. Đó là:

- Hành vi khách quan nguy hiểm cho xã hội;

- Hậu quả nguy hiểm cho xã hội cũng như mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả;

- Các điều kiện bên ngoài của việc thực hiện hành vi phạm tội.

Tổng hợp những biểu hiện trên tạo thành mặt khách quan của tội phạm. Vậy, mặt khách quan của

tội phạm là mặt bên ngoài của tội phạm, bao gồm những biểu hiện của tội phạm diễn ra hoặc tồn

tại bên ngoài thế giới khách quan.

Trong cấu thành tội phạm, không phải tất cả các biểu hiện của mặt khách quan là là dấu hiệu của

cấu thành tội phạm. Hành vi khách quan nguy hiểm cho xã hội là dấu hiệu được phản ánh trong

tất cả các cấu thành tội phạm cơ bản. các nội dung biểu hiện khác của mặt khách quan chỉ được

phản ánh trong những cấu thành tội phạm nhất định có thể là cơ bản hoặc là cấu thành tội phạm

tăng nặng.

Mặt khách quan của tội phạm là một trong bốn yếu tố của tội phạm. Không có mặt khách quan thì

cũng không có các yếu tố khác của tội phạm và do vậy cũng không có tội phạm.

Việc nghiên cứu những tình tiết của mặt khách quan của tội phạm có những ý nghĩa thực tiễn sau:

- Trong các cấu thành tội phạm cơ bản, dấu hiệu hành vi thuộc mặt khách quan và có thể một số

nội dung biểu hiện khác của mặt khách quan được phản ánh là dấu hiệu bắt buộc. Do vậy, việc

nghiên cứu các tình tiết thuộc mặt khách quan của tội phạm có ý nghĩa trước hết đối với việc định

tội. Việc xác định hành vi cụ thể có cấu thành tội phạm hay không thường bắt đầu từ việc nghiên

cứu mặt khách quan. Chỉ khi đã xác định trong hành vi của con người có những dấu hiệu khách

quan của tội phạm thì vấn đề xem xét mặt chủ quan mới được đặt ra.

- Trong cấu thành tội phạm tăng nặng của một số tội phạm, biểu hiện của mặt khách quan được

phản ánh là dấu hiệu định khung. Do vậy ngoài ý nghĩa trong việc định tội, việc nghiên cứu còn

có thể có ý nghĩa trong việc định khung hình phạt.

- Trong những tình tiết giảm nhẹ hoặc tăng nặng trách nhiệm hình sự được qui định trong BLHS

có nhiều tình tiết thuộc mặt khách quan của tội phạm. Do vậy việc nghiên cứu mặt khách quan

cuủa tội phạm có ý nghĩa trong việc đánh giá mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội và qua đó

có ý nghĩa trong việc xác định mức độ TNHS của người thực hiện hành vi đó.

- Việc nghiên cứu những tình tiết thuộc mặt khách quan của tội phạm trong nhiều trường hợp có ý

nghĩa trong việc xác định mặt chủ quan của tội phạm, trước hết là xác định lỗi cũng như đánh giá

mức độ lỗi của người phạm tội.