PHÂN TÍCH CƠ SỞ LÝ LUẬN, NÊU RA CÁC YÊU CẦU PHƯƠNG PHÁP LUẬN CỦANGU...

5. Phân tích cơ sở lý luận, nêu ra các yêu cầu phương pháp luận của

nguyên tắc khách quan của chủ nghĩa duy vật biện chứng. Đảng Cộng sản

Việt Nam đã và đang vận dụng nguyên tắc này ntn vào sự nghiệp cách

mạng ở nước ta

Nguyên tắc khách quan trong xem xét được xây dựng dựa trên nội dung

của nguyên lý về tính thống nhất vật chất của thế giới. Yêu cầu của nguyên tắc

này được tóm tắt như sau: khi nhận thức khách thể ( đối tượng ), sự vật hiện

tượng tồn tại trong hiện thực – chủ thể tư duy phải nắm bắt, tái hiện nó trong

chính nó mà không được thêm hay bớt một cách tùy tiện.

Vật chất là cái có trước tư duy. Vật chất tồn tại vĩnh viễn và ở một giai đoạn phát

triển nhất định của mình nó mới sản sinh ra tư duy. Do tư duy phản ánh thế giới

vật chất, nên trong quá trình nhận thức đối tượng ta không được xuất phát từ tư

duy, từ ý kiến chủ quan của chúng ta về đối tượng mà phải xuất phát từ chính

bản thân đối tượng, từ bản chất của nó, không được bắt đối tượng tuân theo tư

duy mà phải bắt tư duy tuân theo đối tượng . Không ép đối tượng thỏa mãn một

sơ đồ từ đối tượng, tái tạo trong tư duy các hình tượng, tư tưởng – cái logic phát

triển của chính đối tượng đó.

Toàn bộ nghệ thuật chinh phục bản chất của sự vật hiện tượng được gói ghém

trong sự tìm kiếm, chọn lựa, sử dụng những con đường, cách thức, phương tiện

thâm nhập hữu hiệu vào thế giới bên trong của sự vật. Nghệ thuật chinh phục

như thế không mang đến cho sự vật hiện tượng một cái gì đó xa lạ với chính nó.

Điều này đã đặt ra cho chủ thể một tình thế khó khan. Làm như thế nào để biết

chắc chắn những suy nghĩ của chúng ta về sự vật là khách quan, là phù hợp với

bản thân sự vật? Nguyên tắc khách quan đòi hỏi được bổ sung thêm yêu cầu

phát huy tính năng động sáng tạo của chủ thể và nguyên tắc tính đảng.

Giới tự nhiên và xã hội không bao giờ tự phơi bày toàn bộ bản chất của mình ra

thành các hiện tượng điển hình. Con người không phải chỉ nhận thức những cái

gì bộc lộ ra trước chủ thể. Do đó để phản ánh khách thể như một chỉnh thể, chủ

thể tư duy không thể bổ sung những yếu tố chủ quan như đề xuất các giả thuyết,

đưa ra các dự đoán khoa học. Thiếu những điều này tư duy sẽ không mang tính

biện chứng, sẽ không thể hiện bản tính sáng tạo thông qua trí tưởng tượng của

chính mình. Yêu cầu phát huy tính năng động sáng tạo của chủ thể đòi hỏi chủ

thể tư duy phải biến đối, thậm chí cải tạo đối tượng để tìm ra bản chất của nó.

Những biến đổi, cải tạo đối tượng phù hợp quy luật của hiện thực thuộc lĩnh

vực nghiên cứu.

Yêu cầu khách quan trong xem xét có ý nghĩa rất quan trọng trong nhận thức các

hiện tượng thuộc đời sống xã hội. Đối tượng nghiên cứu bao gồm cái vật chất

và cái tinh thần chứa đầy những cái chủ quan, những cái lý tưởng và luôn chịu

sự tác động của các lực lượng tự phát của tự nhiên lẫn lực lượng tự giác ( ý chí,

lợi ích , mục đích, nhân cách, cá tính khác nhau) của con người. Ở đây đối

tượng , khách thể tư duy quyện chặt vào chủ thể tư duy bằng hệ thống những

mối liên hệ chằng chịt. Do đó cần phải cụ thể hóa nguyên tắc khách quan trong

xem xét các hiện tượng xã hội, tức là phải kết hợp nó với các yêu cầu phát huy

tính năng động, sáng tạo của chủ thể và nguyên tắc tính đảng. Điều này còn có

nghĩa là nguyên tắc khách quan trong xem xét không chỉ bao hàm yêu cầu xuất

phát từ chính đối tượng, từ những quy luật vận động và phát triển của nó, không

được thêm bớt tùy tiện chủ quan, mà nó còn phải biết phân biệt những quan hệ

vật chất với những quan hệ tư tưởng các nhân tố khách quan với các nhân tố

chủ quan, thừa nhận các quan hệ vật chất khách quan tồn tại xã hội là nhân tố

quyết định . Còn những hiện tượng tinh thần, tư tưởng được quy định bởi đời

sống vật chất của con người và các quan hệ kinh tế của họ nhưng chúng có ảnh

hưởng ngược lại tồn tại xã hội. Phải coi xã hội là một cơ thể sống tồn tại và

phát triển không ngừng chứ không phải là cái gì đó kết thành một cách máy

móc. Phân tích một cách khách quan những quan hệ sản xuất cấu thành một

hình thái kinh tế xã hội và cần phải nghiên cứu những quy luật vận hành và

phát triển của hình thái xã hội đó.

Khi nhận thức các hiện tượng xã hội chúng ta phải chú trọng đến mức độ quan

tâm và năng lực nhận thức của các lực lượng xã hội đối với việc giải quyết các

vấn đề xã hội, đối với khunh hướng phát triển của các hiện tượng xã hội, đối

với việc đánh giá tình hình xã hội những đánh giá có giá trị hơn những cách

giải quyết đúng hơn thường là những đánh giá, những cách giải quyết thuộc về

các lực lượng cách mạng thời đại đó. Vì vậy tính khách quan trong xem xét các

hiện tượng xã hội nhất quán với nguyên tắc tính đảng. việc xem thường nguyên

tắc này dễ dẫn đến vi phạm yêu cầu của nguyên tắc khách quan trong xem xét,

dễ biến nó thành chủ nghĩa khách quan, cản trở việc nhận thức đúng đắn các

hiện tượng xã hội phức tạp.