CHO ĐƯỜNG TRÒN TÂM O, BÁN KÍNH R VÀ MỘT ĐƯỜNG THẲNG D KHÔNG CẮT...
Câu 4.
Cho đường tròn tâm
O
, bán kính
R
và một đường thẳng
d
không cắt đường tròn
( )
O
.
Dựng đường thẳng
OH
vuông góc với đường thẳng
d
tại điểm
H
. Trên đường thẳng
d
lấy
điểm
K
(khác điểm
H
), qua
K
vẽ hai tiếp tuyến
KA
và
KB
với đường tròn
( )
O
, (
A
và
B
là
các tiếp điểm) sao cho
A
và
H
nằm về hai phía của đường thẳng
OK
.
a) Chứng minh tứ giác
KAOH
nội tiếp được trong đường tròn.
b) Đường thẳng
AB
cắt đường thẳng
OH
tại điểm
I
. Chứng minh rằng
IA IB IH IO
và
I
là điểm cố định khi điểm
K
chạy trên đường thẳng
d
cố định.
c) Khi
OK
2 ,
R OH R
3
. Tính diện tích tam giác
KAI
theo
R
.
Lời giải
a) Ta có
KAO
90 (
KA AO
)
,
90 (
)
KHO
OH KH
Xét tứ giác
KAOH
có
KAO KBO
180
nên là tứ giác nội tiếp.
b) Ta có
KBO KAO
180
nên
KAOB
là tứ giác nội tiếp và đỉnh
H B A
, ,
cùng nhìn cạnh
OK
dưới một góc vuông nên năm điểm
K A B O H
, , , ,
cùng thuộc đường tròn đường kính
OK
Xét tam giác
IAH
và tam giác
IOB
có
HIA BIO
(đối đỉnh) và
AHI ABO
(hai góc nội tiếp
cùng chắn cung
AO
). Do đó
IAH
IOB g g
( . )
IA
IO
IA IB IH IO
.
IH
IB
Xét tứ giác
AOBH
có
OHB
là góc nội tiếp chắn cung OB,
OBA
là góc nội tiếp chắn cung OA;
Mà
OA OB R
nên
OHB OBA
.
Xét
OIB
và
OBH
có
BOH
góc chung và
OHB OBA
(cmt).
Do đó
OIB
OBH g g
( . )
OI
OB
OI
OB
2
R
2
.
OB OH
OH
OH
Ta lại có đường thẳng
d
cố định nên OH không đổi (
OH d
).
Vậy điểm
I
cố định khi
K
chạy trên đường thẳng
d
cố định.
c) Gọi
M
là giao điểm của OK và AB
Theo tính chất tiếp tuyến ta có KA=KB;
Lại có
OA OB R
nên OK là đường trung trực của AB, suy ra
AB OK
tại
M
và
MA MB
.
R
R
R
Theo câu b) ta có
2
2
OI
OH R
.
3
3
Xét
OAK
vuông tại
A
, có
2
2
OA
R
R
2
OA
OM OK
OM
OK
R
R
R
KM OK OM
R
Suy ra
2
3
2
3
3
2
3
R R
R
R
AM
OM KM
AM
2 2
4
2
Xét
OMI
vuông tại
M
, có
MI
OI
OM
2
2
3
2
6
3
Suy ra
3
3 2
3
AI AM MI
2
6
3
R R
R
Diện tích
AKI
là
1
1 3 2
3
2
3
S
AI KM
.
2
2 2
3
2
x y