PHƯƠNG TRÌNH CÓ DẠNG

3) Phương trình có dạng: f x

( )

  = g x

( )

* Cơ sở phương pháp: Đặt f x

( )

  = g x

( )

=t suy ra f x

( ) ( )

g x <1, dẫn đến a< <x b.< <Với a< <x b suy ra

( )

1

1

a f x b ,

( )

 từ đó tìm được

t

.

a f x b

2

2

 =f x t  để tìm x.Ứng với mỗi giá trị của

t

nguyên, giải hệ

( )

 =g x tTập hợp các giá trị x tìm được từ hệ trên sẽ là nghiệm của phương trình. * Ví dụ minh họa:

 

=

x

x

+

Bài toán 1. Giải phương trình

2

1

1

.

 

 

3

2

Hướng dẫn giải Theo tính chất 10 thì nếu

[ ] [ ]

a = b thì a− <b 1

 

=

=

x

x

Đặt

2

1

1

( )

.

+

t t

 

Theo tính chất chứng minh trên ta có

2

1

1

5

x

x

x

1

1

1

1

11.

+

< ⇔ − <

< ⇔ − < <

x

Khi đó

3

2

6

  +  < + <  ≤ ≤1 0 1 5x x0 6 ⇒  2 2 Suy ra

t

{0;1; 2;3; 4;5}.

 −   − 2 1 2 1 .− < < − ≤ ≤1 7 1 6    

CH UY ÊN Đ Ề SỐ H Ọ C

3 3

 ≤

<

2

1

x

0

1

1

≤ <

+

 

=

= ⇔

⇔ ≤ <

2

1

1

3

2

1

Với t=0 thì

0

2

1.

 

+

 



<

− ≤ <

3

2

2

1

0

1

2

1

2

7

 

=

= ⇔

⇔ ≤ <

2

1

1

3

2

Với t=1 thì

1

2

2

3.

 



<

 ≤ <

1

3

1

2

7

2

3

2

1

1

3

5

7

Với t=2 thì

2

2

5.

3

5

11

3

4

2

1

1

3

5

11

Với t=3 thì

3

2

5

.

3

2

1

2

5

7

4

5

13

2

1

1

3

8

Với t=4 thì

4

2

7

8.

7

9

4

5

19

5

6

2

1

1

3

8

19

Với t=5 thì

5

2

9

.

9

11

Vậy tập nghiệm của phương trình là

[

0, 5;1

)

[

2;3

)

[

3, 5;5, 5

] [

7;8

)

[

9;9, 5 .

)

Bài toán 2. Giải phương trình

[

x

2, 3

] [

=

4

x

]

.

Theo tính chất 10 thì nếu

[ ] [ ]

a = b thì a− <b 1 suy ra:

[

2, 3

] [

4

]

1

(

2, 3

) (

4

)

1

=

⇒ − <

<

x

x

x

x

⇔ − <

< ⇔

< <

1

2

6, 3

1

2, 65

3, 65.

Suy ra

0, 35

< −

x

2, 3

<

1, 35

. Do đó

[

x

2, 3

]

=

0

hoặc

[

x

2, 3

]

=

1.

2, 65

< <

x

3, 65

nên

0, 35

< − <

4

x

1, 35

suy ra

[

4

x

]

=

0

hoặc

[

4

x

]

=

1.

Trường hợp 1:

[

x

2, 3

] [

=

4

x

]

=

0

Ta có

[

4

x

]

= ⇔ ≤ −

0

0

x

2, 3

< ⇒

1

2, 3

< <

x

3, 3

Kết hợp hai điều kiện ta được:

3

< <

x

3, 3.

Trường hợp 2:

[

x

2, 3

] [

=

4

x

]

=

1.

Ta có:

[

x

2, 3

]

= ⇔ ≤ −

1

1

x

2, 3

< ⇔

2

3, 3

≤ <

x

4, 3;

[

4

x

]

= ⇔ ≤ − < ⇔ < ≤

1

1

4

x

2

2

x

3.

Không có x nào thỏa mãn hai điều kiện trên. Từ hai trường hợp ta có nghiệm của phương trình là

3

< <

x

3, 3