LÝ CHÄN ®Ò TΜI TIÕNG NÃI LΜ PH¬NG TIÖN GIAO TIÕP ®ÆC TRNG CÑA CON...
1. Lý chän ®Ò tµi
TiÕng nãi lµ ph¬ng tiÖn giao tiÕp ®Æc trng cña con ngêị Nhng con
ngêi kh«ng chØ dïng tiÕng nãi ®Ó trao ®æi th«ng tin, t×nh c¶m víi nhau nh
mét c«ng cô ®¬n thuÇn mµ ngµy cµng cã sù sµng läc, lùa chän nã ®Ó sao cho
®¹t ®îc hiÖu qu¶ giao tiÕp cao nhÊt. §iÒu ®ã ®îc gäi lµ phÐp lÞch sù.
Lich sù cã mét vai trß ®Æc biÖt trong giao tiÕp. PhÐp lÞch sù gãp phÇn
®a quan hÖ gi÷a c¸c bªn tham tho¹i trë nªn tèt ®Ñp, cuéc giao tiÕp ®¹t ®îc
hiÖu qu¶ cao nhÊt. MÆt kh¸c, phÐp lÞch sù cßn gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc
gi÷ g×n sù trong s¸ng cña TiÕng ViÖt.
LÞch sù ®· ®îc N.Boston vµ J.SLocKe nh¾c tíi tõ nh÷ng n¨m 70 cña
thÕ kû 19. Nhng 100 n¨m sau, vÊn ®Ò lÞch sù míi ®îc n©ng lªn thµnh lý
thuyÕt “Theory of politeness” vµ nã trë thµnh mèi quan t©m lín cña Ng÷ dông
häc ( Pramatics). Nh÷ng t¸c gi¶ næi tiÕng trong lÜnh vùc nµy lµ: R.Lakoff,
S.Levison, P.Gricẹ
HiÖn nay, ngoµi nh÷ng t¸c gi¶ ¢u – Mü, ®· cã nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn
cøu vÊn ®Ò nµy ®¸ng ®îc nh¾c ®Õn cña c¸c t¸c gi¶ Trung Quèc, NhËt. Thµnh
tùu nghiªn cøu cña hä trong lÜnh vùc nµy cã ý nghÜa to lín trong viÖc gi÷ g×n
b¶n s¾c d©n téc, d¹y vµ häc ngo¹i ng÷.
ë ViÖt Nam hiÖn nay, sù tiÕp xóc víi thÕ giíi b»ng ng«n ng÷ ®· trë
nªn phæ biÕn vµ quan träng. LÞch sù ®îc nhiÒu ngêi quan t©m vµ cã mét vÞ
trÝ râ nÐt trong giao tiÕp. Nãi ®Õn lÞch sù, kh«ng chØ nãi ®Õn nh÷ng lêi nãi ngät
ngµo, nh÷ng hµnh vi x· giao khu«n phÐp mµ lÞch sù bao hµm nhiÒu yÕu tè
chuÈn mùc trong nãi n¨ng vµ øng xö.
Nhê cã lÞch sù chóng ta cã thÓ ®¹t ®îc nhiÒu ®iÒu mong muèn mét c¸ch tèt
nhÊt. Nh÷ng yÕu tè chuÈn mùc nµy, mét mÆt mang nh÷ng nÐt chung cho mäi
d©n téc trªn thÕ giíi, mÆt kh¸c mang s¾c th¸i ®Æc trng cho tõng céng ®ång.
HiÓu sai hay kh«ng hiÓu nh÷ng nÐt chung vµ riªng ®ã, cã thÓ ®em l¹i cho
chóng ta nh÷ng thÊt b¹i trong giao tiÕp, cã nghÜa lµ kh«ng ®¹t ®îc môc ®Ých
giao tiÕp.
KÕ thõa thµnh tùu cña nh÷ng ngêi ®i tríc, víi ®Ò tµi:” Nh÷ng ph¬ng
tiÖn ng«n ng÷ ®¶m b¶o phÐp lÞch sù trong quy t¾c giao tiÕp ngêi ViÖt”,
ngêi viÕt ®i vµo kh¶o s¸t thùc tiÔn ho¹t ®éng giao tiÕp vµ qua mét sè t¸c
phÈm truyÖn ng¾n hiÖn thùc cña mét sè nhµ v¨n Viªt Nam. Trªn c¬ së ®ã ®Ó
t×m hiÓu, ph©n lo¹i, miªu t¶, ®¸nh gi¸ c¸c ph¬ng tiÖn ng«n ng÷ mµ ngêi
ViÖt sö dông ®¶m b¶o phÐp lÞch sù trong giao tiÕp, tõ ®ã ngêi viÕt muèn kh¸i
qu¸t thµnh mét sè ph¬ng tiÖn chñ yÕu ®Ó ®¹t ®îc tÝnh lÞch sù trong viÖc d¹y
vµ häc ë trêng phæ th«ng.