LÝ CHÄN ®Ò TΜI TIÕNG NÃI LΜ PH­¬NG TIÖN GIAO TIÕP ®ÆC TR­NG CÑA CON...

1. Lý chän ®Ò tµi

TiÕng nãi lµ ph­¬ng tiÖn giao tiÕp ®Æc tr­ng cña con ng­êị Nh­ng con

ng­êi kh«ng chØ dïng tiÕng nãi ®Ó trao ®æi th«ng tin, t×nh c¶m víi nhau nh­

mét c«ng cô ®¬n thuÇn mµ ngµy cµng cã sù sµng läc, lùa chän nã ®Ó sao cho

®¹t ®­îc hiÖu qu¶ giao tiÕp cao nhÊt. §iÒu ®ã ®­îc gäi lµ phÐp lÞch sù.

Lich sù cã mét vai trß ®Æc biÖt trong giao tiÕp. PhÐp lÞch sù gãp phÇn

®­a quan hÖ gi÷a c¸c bªn tham tho¹i trë nªn tèt ®Ñp, cuéc giao tiÕp ®¹t ®­îc

hiÖu qu¶ cao nhÊt. MÆt kh¸c, phÐp lÞch sù cßn gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc

gi÷ g×n sù trong s¸ng cña TiÕng ViÖt.

LÞch sù ®· ®­îc N.Boston vµ J.SLocKe nh¾c tíi tõ nh÷ng n¨m 70 cña

thÕ kû 19. Nh­ng 100 n¨m sau, vÊn ®Ò lÞch sù míi ®­îc n©ng lªn thµnh lý

thuyÕt “Theory of politeness” vµ nã trë thµnh mèi quan t©m lín cña Ng÷ dông

häc ( Pramatics). Nh÷ng t¸c gi¶ næi tiÕng trong lÜnh vùc nµy lµ: R.Lakoff,

S.Levison, P.Gricẹ

HiÖn nay, ngoµi nh÷ng t¸c gi¶ ¢u – Mü, ®· cã nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn

cøu vÊn ®Ò nµy ®¸ng ®­îc nh¾c ®Õn cña c¸c t¸c gi¶ Trung Quèc, NhËt. Thµnh

tùu nghiªn cøu cña hä trong lÜnh vùc nµy cã ý nghÜa to lín trong viÖc gi÷ g×n

b¶n s¾c d©n téc, d¹y vµ häc ngo¹i ng÷.

ë ViÖt Nam hiÖn nay, sù tiÕp xóc víi thÕ giíi b»ng ng«n ng÷ ®· trë

nªn phæ biÕn vµ quan träng. LÞch sù ®­îc nhiÒu ng­êi quan t©m vµ cã mét vÞ

trÝ râ nÐt trong giao tiÕp. Nãi ®Õn lÞch sù, kh«ng chØ nãi ®Õn nh÷ng lêi nãi ngät

ngµo, nh÷ng hµnh vi x· giao khu«n phÐp mµ lÞch sù bao hµm nhiÒu yÕu tè

chuÈn mùc trong nãi n¨ng vµ øng xö.

Nhê cã lÞch sù chóng ta cã thÓ ®¹t ®­îc nhiÒu ®iÒu mong muèn mét c¸ch tèt

nhÊt. Nh÷ng yÕu tè chuÈn mùc nµy, mét mÆt mang nh÷ng nÐt chung cho mäi

d©n téc trªn thÕ giíi, mÆt kh¸c mang s¾c th¸i ®Æc tr­ng cho tõng céng ®ång.

HiÓu sai hay kh«ng hiÓu nh÷ng nÐt chung vµ riªng ®ã, cã thÓ ®em l¹i cho

chóng ta nh÷ng thÊt b¹i trong giao tiÕp, cã nghÜa lµ kh«ng ®¹t ®­îc môc ®Ých

giao tiÕp.

KÕ thõa thµnh tùu cña nh÷ng ng­êi ®i tr­íc, víi ®Ò tµi:” Nh÷ng ph­¬ng

tiÖn ng«n ng÷ ®¶m b¶o phÐp lÞch sù trong quy t¾c giao tiÕp ng­êi ViÖt”,

ng­êi viÕt ®i vµo kh¶o s¸t thùc tiÔn ho¹t ®éng giao tiÕp vµ qua mét sè t¸c

phÈm truyÖn ng¾n hiÖn thùc cña mét sè nhµ v¨n Viªt Nam. Trªn c¬ së ®ã ®Ó

t×m hiÓu, ph©n lo¹i, miªu t¶, ®¸nh gi¸ c¸c ph­¬ng tiÖn ng«n ng÷ mµ ng­êi

ViÖt sö dông ®¶m b¶o phÐp lÞch sù trong giao tiÕp, tõ ®ã ng­êi viÕt muèn kh¸i

qu¸t thµnh mét sè ph­¬ng tiÖn chñ yÕu ®Ó ®¹t ®­îc tÝnh lÞch sù trong viÖc d¹y

vµ häc ë tr­êng phæ th«ng.