1.4. C¸C PH­¬NG TIÖN LΜ C¸C THΜNH PHÇN BÆ TRÎ. VD14

2.1.4. C¸c ph­¬ng tiÖn lµ c¸c thµnh phÇn bæ trî.

VD14: (a) Nµy An ¬i, mäi viÖc tèt ®Ñp c¶ chø? Ghi ®­îc nhiÒu ch­a

cho chÞ m­în c¸i bót.

(b)Em cã thÓ cho chÞ m­în c¸i bót mét l¸t ®­îc kh«ng?

(c)ChÞ rÊt vui nÕu em cho chÞ m­în c¸i bót.

Vai giao tiÕp ë ba VD trªn lµ ng­êi trªn víi ng­êi d­íị Song kh«ng v×

thÕ mµ ng­êi nãi ®­a th¼ng ra yªu cÇụ C¶ ba VD ®Òu cã cïng môc ®Ých m­în

bót. Song ë mçi VD ng­êi nãi lùa chän c¸c thµnh phÇn bæ trî kh¸c nhaụ

(a) ng­êi nãi ®· thùc hiÖn hµnh ®éng hái han, tá ra quan t©m tíi ng­êi

nghe nh»m t¹o ra s¾c th¸i th©n mËt ®Ó gi¶m thiÓu sù ®e do¹ thÓ diÖn ©m tÝnh

cña hµnh vi m­în.

(b) ng­êi nãi dïng thµnh phÇn bæ trî “mét l¸t”. §ØÒu ®ã cho thÊy ng­êi

nãi ý thøc ®­îc sù phiÒn phøc g©y ra cho ng­êi nghẹ (tøc thÊy ®­îc nguy c¬

®e do¹ thÓ diÖn ©m tÝnh cña ng­êi nghe). V× vËy mµ dïng “mét l¸t” ®Ó gi¶m

thiÓu hiÖu qu¶ xÊu cña hµnh vi m­în, tÝnh chÊt dån Ðp bÞ gi¶m, ®ång nghÜa víi

viÖc gi¶m møc ®é ®e do¹ thÓ diÖn ©m tÝnh vµ t«n vinh thÓ diÖn d­¬ng tÝnh cña

ng­êi nghẹ

Ngoµi ra, ng­êi ViÖt cßn sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn cã t¸c dông gi¶m

thiÓu kh¸c nh­: mét chót, mét Ýt, mét tÑo…

(c) thùc chÊt lµ hµnh vi hái cã s¾c th¸i cÇu khiÕn, nã cã thÓ ®e do¹ thÓ

diÖn ©m tÝnh cña ng­êi nghẹ Thµnh phÇn bæ trî chøa ®ùng nh÷ng th«ng tin vÒ

t×nh c¶m cña ng­êi nãi nÕu nhËn ®­îc sù gióp ®ì cña ng­êi nghe,v× thÕ mµ

ph¸t ng«n ®¶m b¶o lÞch sù.

Tõ nh÷ng VD ®· miªu t¶, ph©n tÝch ë trªn, chóng ta thÊy viÖc lùa chän

c¸c ph­¬ng tiÖn tõ ng÷ khi diÔn ®¹t cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc gi÷ g×n

hoµ khÝ, t¨ng thiÖn c¶m gi÷a hai bªn ®èi tho¹i gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc

t¨ng c­êng hiÖu qu¶ giao tiÕp.

Trong viÖc d¹y vµ häc, tr­íc ®èi t­îng lµ häc sinh PTTH , ng­êi gi¸o

viªn nªn tÝch cùc sö dông ng«n ng÷ sao cho ®¶m b¶o sù th©n mËt gÇn gòị

Cïng mét th«ng b¸o hoÆc mét yªu cÇu, nÕu chóng ta thªm c¸c TTTT, c¸c

thµnh phÇn bæ trî hay c¸c vÞ tõ thÝch hîp th× kh«ng nh÷ng gi¶m thiÓu ®­îc sù

¸p ®Æt mµ cßn t¹o ®­îc sù gÇn gòi th©n mËt g©y høng thó cho c¸c em. CÇn

tr¸nh lèi nãi, hµnh vi cÇu khiÕn, mÖnh lÖnh kh« khan t¹o kh«ng khÝ c¨ng

th¼ng, t©m lý thï ghÐt mµ ph¶i thùc sù ©n cÇn, coi c¸c em lµ b¹n thËm chÝ lµ

ng­êi th©n. §­îc nh­ thÕ, chóng t«i tin r»ng hiÖu qu¶ gi¸o dôc sÏ ®­îc n©ng

lªn.