VΜ CHÓNG Cà CHØC N¨NG GI÷ G×N TÝNH CHÊT HΜI HOΜ QUAN HÖ ®Ã ( Ë MØC...
3.
Vµ chóng cã chøc n¨ng gi÷ g×n tÝnh chÊt hµi hoµ quan
hÖ ®ã ( ë møc thÊp nhÊt lµ gi¶i to¶ nh÷ng xung ®ét tiÒm tµng, tèt h¬n n÷a lµ
lµm cho ngêi nµy trá thµnh cµng dÔ chÞu ®èi víi ngêi kia th× cµng tèt ).
Nh÷ng ®Þnh nghÜa trªn chØ ®Ò cËp ®Õn mÆt tÝch cùc cña phÐp lÞch sù.
Còng nh mäi ph¹m trï kh¸c cña ng«n ng÷, lÞch sù bao gåm c¶ kh«ng lÞch
sù, nh G.M.Green viÕt:
“Nh÷ng ngêi tham gia héi tho¹i cã thÓ lùa chän c¸ch xö sù lÞch sù,
tr¸nh côc c»n, th« lç. Hä cßn cã thÓ lùa chän c¸ch xö sù tuú thÝch kh«ng ®Õm
xØa ®Õn t×nh c¶m vµ nguyÖn väng cña ngêi kh¸c. Hä cßn cã thÓ dùa vµo
nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh vÒ c¸c quy t¾c lÞch sù ®Ó tá ra côc c»n, th« lç mét
c¸ch cè ý”.
Cã nhiÒu nh©n tè tham gia vµo sù h×nh thµnh nªn quan hÖ liªn c¸ nh©n.
Mét sè nh÷ng nh©n tè ®ã ®· s½n cã tríc cuéc t¬ng t¸c do ®ã chóng n»m
ngoµi t¬ng t¸c. Chóng liªn quan tíi c¬ng vÞ t¬ng ®èi gi÷a nh÷ng ngêi
tham gia t¬ng t¸c theo nh÷ng gi¸ trÞ x· héi nh tuæi t¸c vµ quyÒn lùc.
§ã còng lµ nh÷ng quy ®Þnh ®èi víi ng«n ng÷ do c¸c ng÷ vùc tøc nh÷ng
biÕn thÓ ng«n ng÷ theo c¸ch dïng, nãi râ h¬n lµ nh÷ng biÕn thÓ hÖ thèng… do
quan hÖ víi ng÷ c¶nh x· héi mµ cã. Khi nãi n¨ng ngêi nãi kh«ng cã quyÒn tù
do lùa chän hay thay ®æi nh÷ng nh©n tè liªn c¸ nh©n cã s½n, n»m ngoµi t¬ng
t¸c ®ã. MÆc dï nh÷ng nh©n tè nµy còng chi phèi phÐp lÞch sù nhng kh«ng
thuéc ph¹m trï lÞch sù nh mét ph¹m trï do nh÷ng nh©n tè liªn c¸ nh©n xuÊt
hiÖn trong vµ cã mÆt ngay trong cuéc t¬ng t¸c. Nãi lÞch sù lµ chiÕn lîc cã
nghÜa lµ nã chØ h×nh thµnh, cã mÆt vµ ph¸t huy t¸c dông khi cã t¬ngt¸c. Nãi
®óng h¬n ë ®©y, chóng ta chØ nãi ®Õn mÆt ng«n ng÷ cña lÞch sù.