RÚT GỌN PHÂN THỨC. QUY ĐỒNG MẪU THỨC NHIỀU PHÂN THỨCDẠNG 3
2. RÚT GỌN PHÂN THỨC. QUY ĐỒNG MẪU THỨC NHIỀU PHÂN THỨCDạng 3: Tính giá trị biểu thức• Rút gọn biểu thức đã cho.• Thay giá trị của biến vào biểu thức đã rút gọn, rồi thực hiện các phép tính.cccVÍ DỤ MINH HỌAccc#Ví dụ 1. Cho phân thứcP= x
3
−x(1+x y)2
−(x+y)2
với x6= ±1và y6= ±1.a) Rút gọn phân thứcP.b) Tìm giá trị của biểu thức P vớix= −12, y=99.¡x2
−4y2
¢·(x−2y)#Ví dụ 2. Cho phân thứcQ=x2
−4x y+4y2
vớix6=2y.a) Rút gọn phân thứcQ.b) Tính giá trị của phân thức tại x= −9998và y= −1.#Ví dụ 3. Biết x>y>0 và3x2
+3y2
=10x y. TínhP= y−xy+x.#Ví dụ 4. Choa,bthỏa mãn3a−b=5. Tính giá trịM=5a−b2a+5−3b−3a2b−5 vớia6= −2,5; b6=2,5.Dạng 4: Chứng minh giá trị biểu thức không phụ thuộc vào biếnRút gọn các phân thức đại số để phân thức đã rút gọn không còn chứa biến.#Ví dụ 1. Chứng minh giá trị các biểu thức sau đây không phụ thuộc vào giá trị của xvà y.2
−4y2
a) x(x+2y)(mx−2m y)2
−1b) 9x3; y6=1.y−1 với x6=11−3x +3x y−3x+2y−2Dạng 5: Tìm x thỏa mãn đẳng thức cho trước• Đưa đẳng thức về dạngax=b.• Tìmx=ba (với a6=0).• Rút gọn biểu thức ba.cccVÍ DỤ MINH HỌAccc#Ví dụ 1. Tìm x, biết a2
x+3ax+9=a2
vớia6=0; a6= −3.#Ví dụ 2. Choa, b, clà các số thực khác0 và a+b−cb =−a+b+ca .c =a−b+cĐặtx=(a+b)(b+c)(c+a)abc . Tính giá trị của x.Dạng 6: Quy đồng mẫu thứcXem phần trọng tâm kiến thức.#Ví dụ 1. Quy đồng mẫu thức của các phân thức sau:−7ya) 6b)6y2
z18x2
y, 5x7x y2
z, 1114x2
y3
z3
12xz2
, 11z#Ví dụ 2. Quy đồng mẫu thức của các phân thức sau:2
−x5x3
x2
−1; 3x+3x3
+2x2
+x; 2xx2
−253x+15; 3cccBÀI TẬP VẬN DỤNGccc#Bài 1. Rút gọn phân thức:2
−2x+13
−18x8x2
y2
(x+y)d)b) x(x+3)c) xa) 9xx2
(3+x)x2
−3x+2x4
−4¢3·¡x2
−y2
¢4x y¡#Bài 2. Rút gọn biểu thức sau:c)b) R=12x3
y4
(x−y)2
a) Q=48(x−5)2
P= x3
+8120−24xx2
−2x+4−(x−2)18x2
y5
(y−x)#Bài 3. a) Cho biểu thức A=x3
+2x2
+xx3
−x . Tính giá trị biểu thức Avới x=3.b) A= x2
−4x+4x2
−6x+8. Tính giá trị biểu thức Avói x=0,2.#Bài 4. Nếu y=2xvà z=2y thì x+y+zx+y−z bằng bao nhiêu?#Bài 5. Chox6=y vàa1
=x+m, a2
=a1
+m, y=a2
+m; b1
=x+n; b2
=b1
+n, b3
=b2
+n;y=b3
+nthì a1
−a2
b1
−b2
bằng bao nhiêu?#Bài 6. Tìm mẫu thức chung của hai phân thức2xx2
+3x+2; 3xx2
+4x+3#Bài 7. Quy đồng mẫu thức của các phân thức sau:2
−4x+12x+1a) 3x9x2
yx2
−25 ; x−35−x; 4xx+56x y3
và 3x