CẢ 4 CÂU A), B), C), D) ĐÃ CHO CHÚNG TA LÀM QUEN ĐƯỢC VỚI VIỆC “SỬ...
5. Cả 4 câu a), b), c), d) đã cho chúng ta làm quen được với việc “Sử dụng phương pháp đánh giá để giải phương trình”. VÍ DỤ 6: Chứng minh rằng phương trình x x 0 nghiệm đúng với mọi x0. Hướng dẫn: Sử dụng định nghĩa giá trị tuyệt đối của một số. Giải Nhận xét rằng, với x0 ta luôn có: x xDo đó: 0.x x x xVậy, phương trình đã cho nghiệm đúng với mọi x0. VÍ DỤ 7: Cho phương trình: 3 2 1mx m x . Chứng tỏ rằng phương trình luôn nhận x2 làm nghiệm, dù m lấy bất cứ giá trị nào. Với x2, ta được: .2 3 2 3;VT m m VP2m 2 1 2m3,suy ra: VT VPVậy, phương trình luôn nhận x2 làm nghiệm, dù m lấy bất cứ giá trị nào. VÍ DỤ 8: Cho phương trình:
m2
3m2
x2
m 1, với m là tham số. Chứng minh rằng: a. Với m1, phương trình nghiệm đúng với mọi x. b. Với m0, phương trình vô nghiệm. c. Với m3, phương trình nhận x1 và x 1 làm nghiệm. a. Với m1, phương trình có dạng:
12
3.1 2
x2
1 1 0x2
0do đó, phương trình có nghiệm đúng với mọi x. b. Với m0, phương trình có dạng:
02
3.0 2
x2
0 1 2x2
1Nhận xét rằng: 0;VT VP 1 0nên phương rình vô nghiệm. c. Với m3, phương trình có dạng:
32
3.3 2
x2
3 1 2x2
2 x2
1 x 1do đó, phương trình nhận x 1 và x 1 làm nghiệm. Dạng toán 2: HAI PHƯƠNG TRÌNH TƯƠNG ĐƯƠNG VÍ DỤ 1: Hai phương trình x0 và x x
1
0 có tương đương không? Vì sao? Hướng dẫn: Sử dụng định nghĩa hai phương trình tương đương. Hai phương trình đã cho không tương đương, bởi: Tập nghiệm của phương trình x0 là S1
0 . Tập nghiệm của phương trình x x
1
0 là S2
0;1 .Suy ra S1
S2
. VÍ DỤ 2: Chứng tỏ rằng cặp phương trình sau là tương đương: 2
4x2 0, (1) 2 0.x (2) Nghiệm của phương trình (1) là các giá trị của x thỏa mãn:
x x2
4 0 2 2 02 0 2 0 2 0 đó chính là phương trình (2). Vậy, hai phương trình đã cho tương đương. Nhận xét: Như vậy, trong lời giải trên để chứng tỏ hai phương trình tương đương với nhau chúng ta sử dụng cách biến đổi tương đương một phương trình về phương trình còn lại. VÍ DỤ 3: Cho hai phương trình:2
3 2 0x x (1) 2x2
5x 3 0 (2) a. Chứng minh rằng hai phương trình có nghiệm chung x1. b. Chứng minh rằng x2 là nghiệm của (1) nhưng không là nghiệm của (2). c. Chứng minh rằng 3x 2 là nghiệm của (2) nhưng không là nghiệm của (1). d. Hai phương trình đã cho có tương đương với nhau hay không? Vì sao? a. Với x1, ta được: 12
3.1 2 0 , do đó x1 là nghiệm của (1).