1. Khái niệm và vai trò của hoạt động tiêu thụ sản phẩm.
a/ Khái niệm về tiêu thụ sản phẩm:
Tiêu thụ sản phẩm là quá trình chuyển hóa hình thái giá trị của sản phẩm đ-
ợc tạo ra trong quá trình sản xuất của doanh nghiệp.
"Tiêu thụ sản phẩm là việc chuyển dịch quyền sở hữu sản phẩm hàng hóa
cho khách hàng đồng thời thu đợc tiền hàng hóa hoặc đợc quyền thu tiền bán
hàng" (Hiệp hội Kế toán Quốc tế).
Nh vậy, tiêu thụ sản phẩm thực chất là hoạt động bán hàng bởi vì nó đều
thực hiện chức năng chuyển hóa giá trị là khâu tiếp tục của quá trình tái sản xuất
xã hội.
Sự khác biệt giữa tiêu thụ sản phẩm và hoạt động bán hàng có chăng chỉ là
ở hai quan niệm, hai cách tiếp cận:
Cách thứ nhất: Hoạt động bán hàng tức là bán vật phẩm (sản phẩm) đợc tạo
ra không để cho tiêu dùng cá nhân mà để bán. Hoạt động này luôn gắn liền với
thơng mại là hoạt động của ngời trung gian. Do vậy, theo cách tiếp cận thứ nhất
thì bán hàng không gắn với quá trình sáng tạo ra sản phẩm mà chỉ gắn với thơng
mại trung gian.
Cách thứ hai: Hoạt động tiêu thụ sản phẩm là hoạt động chuyển hóa giá trị
của những sản phẩm đợc sáng tạo ra trong quá trình sản xuất. Tiêu thụ sản phẩm
tức là hàm ý hoạt động này luôn gắn liền chặt chẽ với sản xuất, không tách rời
hoạt động của sản xuất, là mắt xích của quá trình tái sản xuất và nó là hoạt động
thơng mại doanh nghiệp.
Thơng mại thuần tuý:
Mua hàng
Bán hàng
Thơng mại doanh nghiệp:
Đảm bảo vật tư,
Sản xuất Tiêu thụ
Tiêu thụ
Sản xuất
thiết bị
sản phẩm
(Yếu tố đầu vào)
b/ Vai trò của tiêu thụ sản phẩm:
Tiêu thụ sản phẩm là giai đoạn cuối cùng của quá trình sản xuất kinh
doanh, là yếu tố quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Tiêu thụ
sản phẩm là thực hiện mục đích của sản xuất hàng hóa, là đa sản phẩm từ nơi sản
xuất đến nơi tiêu dùng. Nó là khâu lu thông hàng hóa, là cầu nối trung gian một
bên là sản xuất và phân phối và một bên là tiêu dùng. Trong quá trình tuần hoàn
các nguồn vật chất, việc mua và bán các sản phẩm của doanh nghiệp đợc thực
hiện. Giữa hai khâu này có sự khác nhau, quyết định tới bản chất của hoạt động
thơng mại đầu vào và hoạt động thơng mại đầu ra của doanh nghiệp.
Thực tiễn cho thấy, thích ứng với mỗi cơ chế quản lý công tác tiêu thụ sản
phẩm đợc thực hiện bằng các hình thức khác nhau. Trong nền kinh tế kế hoạch
hóa tập trung Nhà nớc quản lý kinh tế chủ yếu bằng mệnh lệnh. Các cơ quan
hành chính kinh tế can thiệp sâu vào nghiệp vụ sản xuất kinh doanh của các
doanh nghiệp nhng lại không chịu trách nhiệm về các quyết định của mình.
Quan hệ giữa các ngành là quan hệ dọc, đợc kế hoạch hóa bằng chế độ cấp phát
và giao nộp sản phẩm. Hoạt động tiêu thụ sản phẩm trong thời kỳ này chủ yếu là
giao nộp sản phẩm cho các đơn vị theo địa chỉ và giá cả do Nhà nớc định sẵn.
Tóm lại trong nền kinh tế tập trung khi mà ba vấn đề trung tâm sản xuất cái gì ?
Bằng cách nào ? Cho ai ? Đều do Nhà nớc quyết định thì tiêu thụ sản phẩm chỉ
là việc tổ chức bán sản phẩm hàng hóa sản xuất ra theo kế hoạch và giá cả đợc
ấn định từ trớc.
Trong nền kinh tế thị trờng, các doanh nghiệp phải tự mình quyết định 3
vấn đề trung tâm cho nên việc tiêu thụ sản phẩm cần đợc hiểu theo nghĩa hẹp và
cả theo nghĩa rộng. Theo nghĩa rộng, tiêu thụ sản phẩm là một quá trình kinh tế
bao gồm nhiều khâu từ việc nghiên cứu thị trờng, xác định nhu cầu khách hàng,
đặt hàng và tổ chức sản xuất, thực hiện các nghiệp vụ tiêu thụ, xúc tiến bán
hàng... nhằm mục đích đạt hiệu quả cao nhất.
Hoạt động tiêu thụ sản phẩm ở các doanh nghiệp bao gồm hai loại quá trình
liên quan mật thiết đến sản phẩm: các nghiệp vụ kỹ thuật sản xuất và các nghiệp
vụ kinh tế, tổ chức và kế hoạch hóa tiêu thụ. Đối với các doanh nghiệp, việc
chuẩn bị hàng hóa để xuất bán cho khách hàng là hoạt động tiếp tục quá trình
sản xuất trong khâu lu thông (kho phân xởng hoặc kho thành phẩm). Các nghiệp
vụ sản xuất ở các kho bao gồm: tiếp nhận, phân loại, bao gói, tên nhãn hiệu sản
phẩm, xếp hàng ở kho, bảo quản và chuẩn bị đồng bộ hàng để xuất bán và vận
chuyển hàng theo yêu cầu của khách.
Những nguyên tắc cơ bản trong tiêu thụ sản phẩm là đáp ứng đầy đủ nhu
cầu của khách hàng về các sản phẩm, bảo đảm tính liên tục trong quá trình tiêu
thụ sản phẩm, tiết kiệm và nâng cao trách nhiệm của các bên trong quan hệ th-
ơng mại.
ở các doanh nghiệp, tiêu thụ sản phẩm đóng vai trò quan trọng, quyết định
sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp đó. Khi sản phẩm của doanh nghiệp đ-
ợc tiêu thụ, tức là nó đã đợc ngời tiêu dùng chấp nhận để thỏa mãn một nhu cầu
nào đó. Sức tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp thể hiện ở mức bán ra, uy tín
của doanh nghiệp, chất lợng sản phẩm, sự thích ứng với nhu cầu ngời tiêu dùng
và sự hoàn thiện của các hoạt động dịch vụ. Nói cách khác, tiêu thụ sản phẩm
phản ánh đầy đủ những điểm mạnh và điểm yếu của doanh nghiệp.
Công tác tiêu thụ sản phẩm gắn ngời sản xuất với ngời tiêu dùng, nó giúp
cho các nhà sản xuất hiểu thêm về kết quả sản xuất của mình và nhu cầu của
khách hàng.
Về phơng pháp xã hội thì tiêu thụ sản phẩm có vai trò trong việc cân đối
giữa cung và cầu, vì nền kinh tế quốc dân là một thể thống nhất với những
cân bằng, những tơng quan tỷ lệ nhất định. Sản phẩm sản xuất ra đợc tiêu thụ
tức là sản xuất đang diễn ra một cách bình thờng trôi chảy, tránh đợc sự mất
cân đối, giữ đợc bình ổn trong xã hội. Đồng thời tiêu thụ sản phẩm giúp các
đơn vị xác định phơng hớng và bớc đi của kế hoạch sản xuất cho giai đoạn
tiếp theo.
Thông qua tiêu thụ sản phẩm có thể dự đoán nhu cầu tiêu dùng của xã hội nói
chung và từng khu vực nói riêng đối với từng loại sản phẩm. Trên cơ sở đó, các
doanh nghiệp sẽ xây dựng đợc các kế hoạch phù hợp nhằm đạt hiệu quả cao nhất.
Tóm lại vai trò của tiêu thụ sản phẩm đợc thể hiện ở một số điểm sau đây:
+ Hoạt động tiêu thụ sản phẩm quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh
nghiệp đó.
+ Tiêu thụ sản phẩm là một mắt xích trong quá trình tái sản xuất mở rộng,
do vậy nó không thể đạt đợc. Nếu không quan tâm đến hoạt động tiêu thụ sẽ ảnh
hởng trực tiếp đến sản xuất, có thể làm cho sản xuất bị đình trệ hoặc không thể
phát triển đợc.
+ Công tác tiêu thụ sản phẩm gắn liền ngời sản xuất với ngời tiêu dùng,
giúp cho ngời sản xuất hiểu thêm đợc kết quả sản xuất của mình và nhu cầu của
+ Thông qua hoạt động tiêu thụ sản phẩm đánh giá đợc hoạt động sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp về các mặt:
- Sự phù hợp của sản phẩm với nhu cầu của khách hàng về mặt hàng, chất l-
ợng, số lợng quy cách chủng loại, về không gian, thời gian, sở thích, dịch vụ
kèm theo ...
- Hiệu quả sản xuất kinh doanh trên phơng diện so sánh giữa chi phí và kết
quả đạt đợc làm cơ sở cho việc hạch toán kinh doanh.
- Tăng trởng, nâng cao thế lực và uy tín của doanh nghiệp trớc khách hàng.
- Thể hiện tính xã hội hóa của sản xuất của doanh nghiệp. Mức xã hội hóa
đánh giá mức thừa nhận của thị trờng đối với sản phẩm của sản xuất ra trong
từng thời kỳ. Khi sản phẩm đợc tiêu thụ tức là lao động cá biệt của doanh nghiệp
trở thành lao động xã hội.
Bạn đang xem 1. - BAI KIEM TRA TV VAO LOP 6 09 2010