3, Khát vọng và lí
Từ xúc cảm về mùa xuân của thiên nhiên, đất nước, Thanh Hải tha
thiết mong ước được hóa thân để sống biến thật nhiều cho cuộc đời:
tưởng sống cao
đẹp cuả nhà thơ(3
Ta làm con chim hót
khổ còn lại)
Ta làm một nhành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến.
- Điệp cấu trúc: “Ta làm…, ta nhập vào” được đặt ở vị trí đầu của
ba câu thơ đã khiến cho nhịp điệu thơ trở nên nhẹ nhàng, khiến cho
câu thơ như một lời thủ thỉ tâm tình về khát vọng được hòa nhập
vào cuộc sống của đất nước, được cống hiến phần tốt đẹp – dù nhỏ
bé của mình cho cuộc đời chung cho đất nước.
- Những hình ảnh “con chim hót”, “cành hoa”, “nốt trầm xao
xuyến” là những hình ảnh giản dị nhưng cũng thật hàm xúc:
+ Con chim cất cao tiếng hát để làm vui cho đời; cành hoa điểm sắc
để thắm cho mùa xuân, một nốt trầm trong muôn nốt nhạc của bản
hòa ca môn điệu. Đó là những hình ảnh hết sức giản dị, nhỏ bé song
đã cho thấy ước nguyện khiêm nhường mà cao quí của thi nhân
+ Những hình ảnh này có sự đối ứng chặt chẽ với những hình ảnh
mở đầu của bài thơ để khẳng định một lẽ tự nhiên: con chim sinh ra
là để dâng hiến cho đời, bông hoa sinh ra là để tỏa hương sắc, bản
hòa ca tưng bừng rộn rã song không thể thiếu nốt trầm.
- Thay đổi cách xưng hô, tôi – ta, cảm xúc cá nhân trước mùa xuân
thiên nhiên, đất nước đã chuyển hóa thành cái ta, vừa là cá nhân vừa
đại diện cho số đông, ước nguyện của tác giả cũng là ước nguyện
chung của mọi người.
- Tác giả còn tha thiết được hòa mình vào cuộc sống muôn người,
làm "nốt trầm xao xuyến” trong bản hòa ca bất tận của cuộc đời,
cống hiến lặng thầm, không phô trương, cống hiến phần tinh túy
nhất cho quê hương, đất nước.
- Nhà thơ ước được làm “Một mùa xuân nho nhỏ” để "Lặng lẽ dâng
cho đời” tác giả ví ngầm cuộc đời mình và cuộc đời mỗi người là
"Một mùa xuân nho nhỏ”, đây chính là hình ảnh ẩn dụ đặc sắc của
nhà thơ Thanh Hải.
+ Từ láy "nho nhỏ” thể hiện ước muốn, khát vọng khiêm tốn và
giản dị của nhà thơ. Gợi về những gì đẹp đẽ và tinh túy nhất của
cuộc đời con người để góp cho mùa xuân đất nước.
+ Tính từ “lặng lẽ” đã cho thấy vẻ đẹp của một tâm hồn, lối sống và
nhân cách. Mùa xuân của Thanh Hải không hề ồn ào, khoa trương,
náo nhiệt mà lặng lẽ hiến dâng.
- Điệp cấu trúc ngữ pháp "dù là…dù là”.. và hình ảnh tương phản
"tuổi hai mươi” và “khi tóc bạc” khiến cho lời thơ như một lời hứa,
lời tự nhủ với mình. Đồng thời, khẳng định sự tồn tại bền vững của
những khát vọng sống, lí tưởng sống là cống hiến hi sinh.
- Bài thơ khép lại trong giai điệu ngọt ngào, êm dịu của làn điệu dân
ca trữ tình xứ Huế. “Khúc nam ai” là khúc nhạc buồn thương, da
diết để gợi mùa xuân hiện tại với cuộc sống thanh bình, no ấm.
"Nhịp phách tiền” là điệu nhạc rộn ràng để khép lại bài thơ, đó là
giai điệu của cuộc sống mới, sức sống mới của dân tộc. -> Tình yêu
đời, yêu cuộc sống trỗi dậy thật mãnh liệt, trở thành khúc hát tâm
tình trong những dòng thơ cuối. Khúc hát đó thật cảm động, cao quí
và đáng trân trọng biết bao.
III, Luyện tập
A. DẠNG ĐỀ ĐỌC HIỂU
Đề 1:
Cho câu thơ sau:
Mọc giữa dòng sông xanh
………..
Bạn đang xem 3, - Đề cương ôn tập lớp 9 môn Ngữ văn học kì 2 năm 2019 - 2020
