3, Khát vọng và lí
Từ xúc cảm về mùa xuân của thiên nhiên, đất nước, Thanh Hải
tưởng sống cao
tha thiết mong ước được hóa thân để sống biến thật nhiều cho
đẹp cuả nhà thơ(3
cuộc đời:
khổ còn lại)
Ta làm con chim hót
Ta làm một nhành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến.
- Điệp cấu trúc: “Ta làm…, ta nhập vào” được đặt ở vị trí đầu
của ba câu thơ đã khiến cho nhịp điệu thơ trở nên nhẹ nhàng,
khiến cho câu thơ như một lời thủ thỉ tâm tình về khát vọng
được hòa nhập vào cuộc sống của đất nước, được cống hiến
phần tốt đẹp – dù nhỏ bé của mình cho cuộc đời chung cho đất
nước.
- Những hình ảnh “con chim hót”, “cành hoa”, “nốt trầm xao
xuyến” là những hình ảnh giản dị nhưng cũng thật hàm xúc:
+ Con chim cất cao tiếng hát để làm vui cho đời; cành hoa
điểm sắc để thắm cho mùa xuân, một nốt trầm trong muôn nốt
nhạc của bản hòa ca môn điệu. Đó là những hình ảnh hết sức
giản dị, nhỏ bé song đã cho thấy ước nguyện khiêm nhường
mà cao quí của thi nhân
+ Những hình ảnh này có sự đối ứng chặt chẽ với những hình
ảnh mở đầu của bài thơ để khẳng định một lẽ tự nhiên: con
chim sinh ra là để dâng hiến cho đời, bông hoa sinh ra là để tỏa
hương sắc, bản hòa ca tưng bừng rộn rã song không thể thiếu
nốt trầm.
- Thay đổi cách xưng hô, tôi – ta, cảm xúc cá nhân trước mùa
xuân thiên nhiên, đất nước đã chuyển hóa thành cái ta, vừa là
cá nhân vừa đại diện cho số đông, ước nguyện của tác giả
cũng là ước nguyện chung của mọi người.
- Tác giả còn tha thiết được hòa mình vào cuộc sống muôn
người, làm “nốt trầm xao xuyến” trong bản hòa ca bất tận của
cuộc đời, cống hiến lặng thầm, không phô trương, cống hiến
phần tinh túy nhất cho quê hương, đất nước.
- Nhà thơ ước được làm “Một mùa xuân nho nhỏ” để “Lặng lẽ
dâng cho đời” tác giả ví ngầm cuộc đời mình và cuộc đời mỗi
người là “Một mùa xuân nho nhỏ”, đây chính là hình ảnh ẩn dụ
đặc sắc của nhà thơ Thanh Hải.
+ Từ láy “nho nhỏ” thể hiện ước muốn, khát vọng khiêm tốn
và giản dị của nhà thơ. Gợi về những gì đẹp đẽ và tinh túy nhất
của cuộc đời con người để góp cho mùa xuân đất nước.
+ Tính từ “lặng lẽ” đã cho thấy vẻ đẹp của một tâm hồn, lối
sống và nhân cách. Mùa xuân của Thanh Hải không hề ồn ào,
khoa trương, náo nhiệt mà lặng lẽ hiến dâng.
- Điệp cấu trúc ngữ pháp “dù là…dù là”.. và hình ảnh tương
phản “tuổi hai mươi” và “khi tóc bạc” khiến cho lời thơ như
một lời hứa, lời tự nhủ với mình. Đồng thời, khẳng định sự tồn
tại bền vững của những khát vọng sống, lí tưởng sống là cống
hiến hi sinh.
- Bài thơ khép lại trong giai điệu ngọt ngào, êm dịu của làn
điệu dân ca trữ tình xứ Huế. “Khúc nam ai” là khúc nhạc buồn
thương, da diết để gợi mùa xuân hiện tại với cuộc sống thanh
bình, no ấm. “Nhịp phách tiền” là điệu nhạc rộn ràng để khép
lại bài thơ, đó là giai điệu của cuộc sống mới, sức sống mới
của dân tộc. -> Tình yêu đời, yêu cuộc sống trỗi dậy thật mãnh
liệt, trở thành khúc hát tâm tình trong những dòng thơ cuối.
Khúc hát đó thật cảm động, cao quí và đáng trân trọng biết
bao.
III, Luyện tập
A. DẠNG ĐỀ ĐỌC HIỂU
Đề 1:
Cho câu thơ sau:
Mọc giữa dòng sông xanh
………..
Bạn đang xem 3, - Đề cương ôn tập học kì 2 lớp 9 môn Ngữ văn
