2. Văn bản a) Hoàn cảnh sáng tác:
Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ ra đời tháng 11/ 1980 trong hoàn
cảnh đặc biệt:
- Đất nước vừa trải qua cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc,
nên kinh tế còn trì trệ, kém phát triển.
- Thanh Hải lúc đó đang nằm trên giường bệnh, sống những
ngày tháng cuối cùng của cuộc đời.
Vì vậy, bài thơ được coi là những dòng chữ cuối cùng Thanh
Hải để lại cho đời vừa là lời tổng kết cuộc đời ông, là một lời tâm
niệm chân thành, lời gửi gắm tha thiết của nhà thơ với cuộc sống.
b. Thể thơ: Thể thơ 5 chữ
c. Bố cục: Ba phần
- Phần 1: Cảm xúc của nhà thơ trước mùa xuân thiên nhiên (khổ 1)
- Phần 2: Cảm xúc của nhà thơ về mùa xuân đất nước (2 khổ tiếp
theo)
- Phần 3: Khát vọng và lí tưởng sống cao đẹp của tác giả (3 khổ còn
lại)
d. Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm
e. Nghệ thuật và nội dung
Đặc sắc nghệ thuật
- Thể thơ 5 chữ, nhạc điệu trong sáng, tha thiết, gần gũi với
dân ca, đặc biệt là dân ca miền Trung.
- Kết hợp những hình ảnh tự nhiên giản dị (Bông hoa, tiếng
chim hót, vì sao…) với các hình ảnh giàu ý nghĩa biểu trưng, khái
quát.
- Cấu tứ chặt chẽ lô – gic: sự hài hòa giữa mùa xuân lớn và
mùa xuân nho nhỏ, từ mùa xuân của đất trời đến mùa xuân của quê
hương đất nước.
- Giọng điệu biến đổi phù hợp với mạch cảm xúc của tác giả:
vui, say mê, trầm lắng, tha thiết.
Nội dung: Bài thơ là tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó
với đất nước; với cuộc đời; thực hiện ước nguyện chân thành, tha
thiết muốn được cống hiến thật nhiều cho đất nước góp một “mùa
xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc.
Bạn đang xem 2. - Đề cương ôn tập lớp 9 môn Ngữ văn học kì 2 năm 2019 - 2020