CÁC CẶP PHẠM TRÙ CỦA PHÉP BCDV

1. Định nghĩa:* Khả năng: là cái hiện cha có, cha tới, nhng sẽ tới, sẽ có khi có các điều kiện tơng ứng. * Hiện thực: là tất cả những cái gì hiện có, hiện đang tồn tại thực sự.Hiện thực bao gồm những sự vật và hiện tợng vật chất đang tồn tại một cách khách quan trong thực tế và cả những gì đang tồn tại một cách chủ quan trong ý thức con ngời. Hiện thực khách quan là khái niệm chỉ các sự vật, VC tồn tại độc lập với ý thức của con ngời, còn hiện thực bao gồm cả những sự vật, hiện tợng đang tồn tại khách quan trong thực tế và cả những gì đang tồn tại một cách chủ quan trong ý thức của con ngời.Sự vật đợc nói tới trong khả năng cha tồn tại song bản thân khả năng thì tồn tại.VD: Trớc mắt ta có đủ gỗ, ca, bào, đục, đinh đó là hiện thực, từ đó nảy sinh khả năng xuất hiện…một cái bàn. Trong trờng hợp này thì cái bàn là cha có, cha tồn tại trên thực tế nhng khả năng xuất hiện cái bàn thì tồn tại.Mọi khả năng đều tồn tại do hiện thực sinh ra, bao gồm khả năng tất nhiên (đợc hình thành do QL vận động nội tại của sự vật quy định) và khả năng ngẫu nhiên (đợc hình thành do các tơng tác ngẫu nhiên quy định).VD: Gieo hạt ngô xuống đất, hạt ngô có khả năng nảy mầm, mọc thành cây và cho những hạt ngô mới là khả năng tất nhiên, nhng khả năng hạt ngô bị chim ăn, sâu bệnh phá hoại không thể mọc thành cây, không cho hạt thì đó là khả năng ngẫu nhiên.Trong khả năng tất nhiên còn có khả năng gần (đủ những điều kiện cần thiết để biến thành hiện thực) và khả năng xa (cha đủ điều kiện để biến thành hiện thực, phải trải qua nhiều giai đoạn quá độ)VD: Nhân dân ta có truyền thống yêu nớc, cần cù lao động, lại có ĐCS lãnh đạo đề ra đờng lối đúng đắn, có NN XHCN của dân, do dân, vì dân, có những điều kiện QT thuận lợi thì khả năng hoàn thành công cuộc CNH, HĐH là khả năng gần, còn khả năng XD thành công chế độ CSCN là khả năng xa hơn.