2.3 CỎCH ĐẶT CÕU HỎI
3.2.3 Cỏch đặt cõu hỏi :
Trong hệ thống CHHDHB ở hai bộ sỏch Ngữ văn chuẩn và nõng cao,
phần thơ hiện đại cũn nhiều cõu hỏi cú từ “hóy”.
Vớ dụ,
hệ thống cõu hỏi bài “Chiều tối” ở sỏch Ngữ văn nõng cao
trang tập 2 gồm 5 cõu:
Cõu 1. Dựa vào cảnh ngộ của tỏc giả (xem phần tiểu dẫn) hóy nhận xột
nghệ thuật miờu tả thiờn nhiờn trong hai cõu đầu của bài thơ.
Cõu 2. Anh (chị) hóy nờu nhận xột về thủ phỏp nghệ thuật mà tỏc giả
dựng để tả màn đờm đó buụng xuống ở cõu cuối bài thơ.
Cõu 3. Hỡnh ảnh lũ than rực hồng ở cuối bài thơ cú ý nghĩa như thế nào
trong bức tranh chiều tối của tỏc giả? Điều này thể hiện đặc điểm gỡ của tõm
hồn Hồ chớ Minh?
Cõu 4. Màu sắc cổ điển của bài thơ thể hiện ở đõu và như
thế nào? Vỡ
sao người ta thường núi thơ nghệ thuật của Hồ Chớ Minh tuy rất cổ điển như-
ng vẫn là thơ hiện đại? Hóy phõn tớch
bài ''chiều tối'' để giải thớch và chứng
minh.
Cõu 5. Học thuộc lũng bản phiờn õm và bản dịch bài thơ.
Trong 5 cõu hỏi này
cú đến 3 cõu dựng từ
“hóy”: “Hóy nhận xột”, “Hóy nờu
nhận xột”, “Hóy phõn tớch”.
Hệ thống cõu hỏi bài “Vội vàng” ở sỏch Ngữ văn chuẩn trang 23, tập 2
gồm 4 cõu:
Cõu 1. Bài thơ cú thể chia làm mấy đoạn? Nờu ý chớnh của từng đoạn
Cõu 2.
Xuõn Diệu cảm nhận về thời gian như
thế nào? Vỡ sao nhà thơ
cú tõm trạng vội vàng, cuống quýt trước sự trụi qua nhanh chúng của thời
gian?
Cõu 3. Hỡnh ảnh thiờn nhiờn, sự sống quen thuộc được tỏc giả cảm nhận
và diễn tả như thế nào? Hóy chỉ ra những nột mới trong quan niệm của Xuõn
Diệu về cuộc sống, tuổi trẻ và hạnh phỳc.
Cõu
4. Hóy nhận xột
về đặc điểm của hỡnh ảnh, ngụn từ, nhịp điệu
trong đoạn thơ cuối của bài thơ. Nhà thơ đó sỏng tạo được hỡnh ảnh nào mà
anh (chị) cho là mới mẻ, độc đỏo nhất?
Trong 4 cõu hỏi
thỡ
cú 2 cõu dựng từ “hóy”: “Hóy chỉ ra”, “Hóy nhận
xột”.
Cỏch đặt cõu hỏi như vậy giống như những mệnh lệnh, mang tớnh chất ỏp đặt.
Điều này dễ gõy tõm lớ nặng nề, ớt tạo tõm thế học tập cho học sinh.
Theo chỳng tụi, cỏch đặt cõu hỏi cần cú sự khộo lộo, tế nhị để gõy hứng
thỳ trong quỏ trỡnh tự tỡm hiểu, tự khỏm phỏ và rốn luyện tư duy sỏng tạo cho
học sinh.