1.1. CÂU HỎI TRONG DẠY HỌC THEO ĐỊNH SINH (HS). MỘT TRONG NHỮNG NGUY...

2.1.1. Câu hỏi trong dạy học theo định

sinh (HS). Một trong những nguyên nhân đưa

hướng phát triển năng lực học sinh

đến hiện tượng này là do hệ thống câu hỏi trong

Trong giờ dạy học theo định hướng phát

sách giáo khoa (SGK) chưa được xây dựng một

triển năng lực HS, GV không truyền thụ kiến

cách có hệ thống, theo một mô hình nhất định

thức một chiều mà phải sử dụng các phương

để phát triển phát triển năng lực người học. Để

pháp dạy học tích cực để tổ chức các hoạt động

giúp việc dạy học truyện ngắn của Nam Cao có

dạy học.

hiệu quả hơn, cần xây dựng hệ thống câu hỏi

Để hướng dẫn và tổ chức các hoạt động dạy

theo định hướng phát triển năng lực HS để giáo

học trong lớp học, giáo viên thường chuẩn bị hệ

viên (GV) sử dụng trong quá trình tổ chức các

thống các yêu cầu, nhiệm vụ, vấn đề để kiểm tra

hoạt động đọc hiểu các văn bản này.

kiến thức và hiểu biết trước của HS, huy động

kiến thức và kinh nghiệm hiện có để tạo ra sự

hiểu biết và ý nghĩa mới; giúp học sinh mở rộng

_______

suy nghĩ của mình từ những điều cụ thể và thực

*

ĐT.: 84-913360504.

tế đến sự phân tích và đánh giá; thúc đẩy học

Email: [email protected]

sinh suy nghĩ về cách họ đã học được… nhằm

https://traloihay.net

61

đạt được mục tiêu của bài học. Những yêu cầu

trưng của văn bản) để tạo nên hiểu biết chung

đó có thể được diễn đạt dưới dạng các câu nghi

về văn bản.

vấn (có dấu hỏi ở cuối câu) hoặc câu mệnh

* Sau khi đọc, người đọc:

mệnh/câu cầu khiến - từ đây gọi chung là câu

- Đánh giá về hình thức và nội dung của

hỏi. Các câu hỏi này chính là công cụ dạy học

văn bản;

của giáo viên.

- Vận dụng những hiểu biết về văn bản đã

Trong dạy học theo định hướng phát triển

đọc vào việc đọc các văn bản mới;

năng lực HS, giáo viên phải giúp HS thông qua

- Giải quyết các nhiệm vụ khác nhau trong

bài học hình thành được tri thức, kĩ năng, thái

học tập và đời sống bằng việc sử dụng những

độ; vận dụng những tri thức, kĩ năng, thái độ đó

hiểu biết về văn bản đã đọc.

vào những tình huống mới. Để đạt được mục

Trong nhà trường phổ thông, HS được dạy

tiêu đó, GV có thể sử dụng các câu hỏi theo các

học đọc hiểu hai loại văn bản, đó là văn bản văn

mức độ sau đây:

học và văn bản nhật dụng. Văn bản văn học là

- Câu hỏi ở mức độ nhận biết: trong câu hỏi

những văn bản được viết theo các thể loại của

thường xuất hiện các từ yêu cầu HS nêu, mô tả,

văn học như tự sự, trữ tình, kịch, nghị luận. Khi

nhận định, hồi tưởng…

dạy học đọc hiểu văn bản văn học, GV phải

- Câu hỏi ở mức độ thông hiểu: trong câu hỏi

hướng dẫn HS đọc hiểu theo đặc trưng thể loại

thường xuất hiện các từ: trình bày lại, phân tích,

để hình thành và phát triển năng giao tiếp và

suy luận, giải thích, cho thấy như thế nào…

năng lực tiếp nhận văn học.

- Câu hỏi ở mức độ vận dụng: trong câu hỏi

Trong dạy học đọc hiểu văn bản văn học,

thường xuất hiện các từ: dự đoán, đánh giá, so

câu hỏi được sử dụng để hướng dẫn, tổ chức

sánh và đối chiếu, lựa chọn…

1

các hoạt động đọc hiểu của HS; giúp HS hiểu