SỐNG THẾ NÀY, CÒN KHỔ HƠN LÀ CÁI CHẾT

Câu 3. Câu nói: Sống thế này, còn khổ hơn là cái chết. Mà không phải chỉ một mình tôi khổ!Những người thân của tôi sẽ còn phải khổ vì tôi ẩn chứa nhiều ý nghĩa:– Sống thế này là sống bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo; sống vay mượn, chắp vá sốngnhờ sống gửi. Đó là khi linh hồn thanh cao, thuần khiết của Trương Ba phải sống trong cáixác tầm thường, dung tục của người hàng thịt.– Theo Trương Ba, tình trạng sống như thế còn khổ hơn là cái chết, bởi linh hồn thanh cao,thuần khiết của Trương Ba đã bị cái thân xác tầm thường, dung tục của người hàng thịt lấn át,làm cho thay đổi đến mức không còn là chính mình nữa.– Ý thức sâu sắc của Trương Ba về việc tình trạng sống như thế cũng gây ra vô vàn đau khổ,phiền toái cho những người thân (vợ, con trai, con dâu, cháu gái); câu nói này cũng cho thấy,trong quan niệm của Trương Ba, sống không thể chỉ là vì mình, mà còn phải vì người khác,vì những người thân yêu.