CÚ THỂ KHẲNG ĐỊNH RẰNG, VẤN ĐỀ HỆ THỐNG CÕU HỎI TRONG QUỎ TRỠNH DẠY HỌC KHỤNG PHẢI LÀ VẤN ĐỀ MỚI
7. Lịch sử vấn đề:
Cú thể khẳng định rằng, vấn đề hệ thống cõu hỏi trong quỏ trỡnh dạy
học khụng phải là vấn đề mới. Nú đó được đặt ra
từ rất lõu trong lịch sử dạy
học. Trước Cụng nguyờn Xụcrat (429-399 TCN), một triết gia Hy lạp cổ đại
nhằm mục đớch lụi cuốn, kớch thớch tớnh chủ động tớch cực, sự tự vận động đó
sử dụng phương phỏp đặt cõu hỏi khi giảng bài triết học cho cỏc mụn đệ.
Ngày nay, với sự lớn mạnh khụng ngừng của cỏc ngành khoa học trong
mọi lĩnh vực, vấn đề cõu hỏi trong dạy học văn đó thu hỳt được sự quan tõm
của cỏc nhà nghiờn cứu. Cỏc cụng trỡnh ở nước ngoài cú thể kể đến một số
cụng trỡnh như:
''Phương phỏp luận dạy văn học'' do IA. Rez chủ biờn, tỏc giả đó cho
rằng: ''Xõy dựng hệ thống cõu hỏi lụ gớc chặt chẽ cú thể dẫn dắt một cỏch liờn
tục sự suy nghĩ của học sinh từ quan sỏt đến phõn tớch hiện tượng, từ những
kết luận mang tớnh chất bộ phận đến những kết luận khỏi quỏt hơn. Hệ thống
cõu hỏi tạo nờn cuộc đàm thoại gợi tỡm, khụng những phải đưa học sinh đến
những tri thức tự tỡm lấy, mà cũn phải chỉ ra cỏc phương hướng, phương
phỏp nhằm đạt tới cỏc tri thức đú nữa.'' [ 24, tr.57 ]
Trong ''Phương phỏp giảng dạy văn học ở nhà trường phổ thụng'', tỏc
cho cỏc em khả năng trả lời cõu hỏi tương đối tự do và cú khả năng để cỏc
em thảo luận, bàn bạc.'' [ 20 ]
Hai tỏc giả đó đề cập tới việc dạy học văn ở nhà trường với những gúc
độ khỏc nhau nhưng việc vận dụng vào thực tiễn cũn hạn chế,
dự cõu hỏi đó
cú ý nghĩa về phương phỏp luận.
Ở Việt Nam, vấn đề cõu hỏi trong quỏ trỡnh dạy học văn mới xuất hiện
trong thế kỷ XX cú thể kể đến những cụng trỡnh nghiờn cứu như:
''Cảm thụ
văn học, giảng dạy văn học'', ''Phõn tớch tỏc phẩm văn học trong nhà trường''
của G.S
Phan Trọng Luận. ''Phương phỏp dạy học văn'' tập I của G.S Phan
Trọng Luận và G.S -T.S Nguyễn Thanh Hựng. Cỏc cụng trỡnh đú đó cú bàn
luận về cõu hỏi trong dạy học văn.
Cõu hỏi được nghiờn cứu gắn với phương phỏp dạy học cụ thể cú:
''Cõu hỏi trong giảng văn của'' Trương Dĩnh, Tiểu luận ''Những cơ sở
khoa học của phương phỏp đặt cõu hỏi gợi mở trong dạy học tỏc phẩm văn
chương'' của Hoàng Dư. Hai tỏc giả đó đi sõu nghiờn cứu cõu hỏi trong
phương phỏp dạy học văn. Tỏc giả Trương Dĩnh đề cập đến ''nghệ thuật hỏi
trờn lớp'' nhưng hỡnh thức hỏi cũn chưa tạo thành cỏc khõu trong quỏ trỡnh lụ
gớc, chưa lập thành hệ thống để dẫn dắt học sinh khỏm phỏ tỏc phẩm.
Luận văn tốt nghiệp đại học của Dương Thị Mai Hương, đề tài ''
nhận
xột cõu hỏi hướng dẫn chuẩn bị bài trong SGK văn 11 PTTH'' khoỏ 1989-