CÁC ĐỀ THI CẤP QUỐC GIA (TỐT NGHIỆP, ĐẠI HỌC) ĐỀU CÓ MỘT PHẦN BÀ...

2014, các đề thi cấp quốc gia (tốt nghiệp, đại học) đều có một phần bài tập kiểm tra

đánh giá năng lực này.

Xu hướng kiểm tra đánh giá mới là thay vì kiểm tra đánh giá sự ghi nhớ những

kiến thức của học sinh (kiến thức do giáo viên đọc hộ, hiểu hộ, cảm hộ), thì các đề

thi kể từ năm học 2013 - 2014 chuyển sang kiểm tra năng lực đọc hiểu của học

sinh, năng lực tự mình cảm thụ, tìm hiểu, khám phá văn bản.

Phần kiểm tra đánh giá này chiếm điểm trong đề thi THPT quốc gia với 2 văn bản

và 8 câu hỏi nên chúng ta phải có sự chuẩn bị tốt về kiến thức và kĩ năng để có thể

đạt điểm cao.

Cấu trúc của một đề bài kiểm tra đánh giá năng lực đọc hiểu như sau:

Phần 1:

Đưa ra một văn bản (văn bản văn học hoặc văn bản nhật dụng, văn xuôi

hoặc thơ, có thể là một văn bản hoàn chỉnh hoặc một đoạn trích…)

Phần 2:

Đưa ra các câu hỏi theo các mức độ nhận thức từ thấp đến cao: từ nhận

biết -> thông hiểu -> vận dụng thấp -> vận dụng cao.

- Câu hỏi nhận biết thường đưa ra yêu cầu thí sinh chỉ ra các phương thức biểu đạt,

phong cách chức năng ngôn ngữ, các hình thức ngôn ngữ, biện pháp tu từ, thao tác

lập luận, kiểu liên kết hay các lỗi diễn đạt... trong văn bản.

- Câu hỏi thông hiểu thường yêu cầu thí sinh xác định nội dung chính của văn bản

hay một câu, một đoạn trong văn bản.

- Câu hỏi vận dụng thấp thường yêu cầu nêu tác dụng của các phép tu từ hay việc

sử dụng kết hợp các phương thức biểu đạt, sử dụng từ ngữ... trong văn bản.

- Câu hỏi vận dụng cao thường là dạng câu hỏi bày tỏ quan điểm thái độ hoặc liên

hệ thực tế đời sống (liên hệ hiện tượng nào và đưa ra giải pháp).

Ví dụ:

Đề thi THPT Quốc gia 2015 môn Ngữ văn

Văn bản 1: Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 4 :

Chúng tôi đúng đây trần trụi giữa trời

Cho biển cả không còn hoang lạnh

Đứa ở đồng chua

Đứa ở đất mặn

Chia nhau nỗi nhớ nhà

Hoàng hôn tím ngắt ra khơi

Chia nhau tin vui

Về một cô gái làng khểnh răng hay hát

Vầng trăng lặng dưới chân lều bạt

Hắt lên chúng tôi nhếnh nhoáng vàng

Chúng tôi coi thường gian nan

Dù đồng đội tôi, ngã trước miệng cá mập

Có người bị vùi dưới cơn bão dữ tợn

Ngày mai đảo sẽ nhô lên

Tổ quốc Việt Nam một lần nữa nối liền

Hoàng Sa, Trường Sa

Những quần đảo long lanh như ngọc dát

Nói chẳng đủ đâu, tôi phải hát

Một bài ca bằng nhịp trái tim tôi

Đảo ơi, đảo ơi !

(Đảo thuyền chài, 4-1982)

(Trích "Hát về một hòn đảo – Trần Đăng Khoa,

Trường Sa, NXB Văn học 2014, tr.51)