HỌC THUYẾT HÌNH THÁI KINH TẾ XÃ HỘI NỀN TẢNG CỦA CNDVLS–

3. QL cơ sở hạ tầng quyết định kiến trúc hạ tầng. Đảng ta nhận thức và vận dụng QL này trong sự nghiệp đổi mới:a. Khái niệm CSHT và kiến trúc thợng tầng:- CSHT: Là toàn bộ những QHSX hợp thành cơ cấu kinh tế của một XH nhất định(CSHT bao gồm: QHSX thống trị, QHSX tàn d của XH cũ và QHSX mầm mống của XH tơng lai, CSHT của một XH cụ thể đợc đặc trng bởi QHSX thống trị trong XH đó).- KTTT: Là toàn bộ những quan điểm chính trị, pháp quyền, triết học, đạo đức, tôn giáo, nghệ thuật cùng với những thiết chế XH t… ơng ứng nh NN, đảng phái, giáo hội, các đoàn thể XH đ… ợc hình thành trên CSHT nhất định.(Trong đó những yếu tố nh chính trị, pháp luật có QH trực tiếp với CSHT, còn các yếu tố nh triết học, tôn giáo chỉ có QH gián tiếp)…b. Mối quan hệ BC giữa CSHT và KTTT:- CSHT quyết định KTTT: + Mỗi CSHT sẽ hình thành nên một KTTT tơng ứng với nó. Tính chất của KTTT do tính chất của CSHT quyết định. (Trong XH có giai cấp, giai cấp nào thống trị về kinh tế thì cũng chiếm địa vị thống trị về chính trị và đời sống tinh thần của XH ).+ CSHT thay đổi thì sớm hay muộn KTTT cũng thay đổi theo; quá trình thay đổi đó không chỉ trong giai đoạn thay đổi từ hình thái kt – xh này sang hình thái kt – xh khác, mà còn diễn ra ngay trong bản thân mỗi hình thái kt – xh. (Chú ý: LLSX chỉ làm thay đổi CSHT qua đó làm thay đổi KTTT, không trực tiếp làm thay đổi KTTT; Sự thay đổi của KTTT diễn ra rất phức tạp, có nhứng yếu tố thay đổi nhanh chóng nh chính trị, pháp luật; có những yếu tố thay đổi chem. Nh tôn giáo, nghệ thuật… )- Sự tác động trở lại của KTTT đối với CSHT: + CSHT quyết định KTTT nhng KTTT có tính độc lập tơng đối, tác động mạnh mẽ trở lại đối với CSHT+ Tất cả các yếu tố cấu thành KTTT đều có tác động đến CSHT. Mỗi yếu tố khác nhau có vai trò khác nhau, có cách thức tác động khác nhau. Trong XH có GC, NN là yếu tố có tác động mạnh nhất đối với CSHT, vì đó là bộ máy bạo lực tập trung của giai cấp thống trị về kinh tế. Các yếu tố khác nh triết học, tôn giáo cũng đều tác động đến CSHT nh… ng đều bị nhà nớc, pháp luật chi phối. + Chức năng XH cơ bản của KTTT thống trị là XD, bảo vệ và phát triển CSHT sinh ra nó, chông mọi nguy cơ làm suy yếu hoặc phá hoại chế độ kinh tế đó.+ Sự tác động của KTTT đối với CSHT theo hai chiều: Nếu KTTT tác động phù hợp với các QL kinh tế KQ thì nó là động lực mạnh mẽ thúc đẩy kinh tế phát triển, ngợc lại nó sẽ kìm hãm phát triển kinh tế, kìm hãm phát triển XH.+ Nếu KTTT kìm hãm phát triển kinh tế thì sớm hay muộn, bằng cách này hay cách khác, KTTT cũ sẽ đợc thay thế bằng KTTT mới tiến bộ để thúc đẩy kinh tế phát triển.c. Đảng ta VD QL này trong sự nghiệp đổi mới:- ý nghĩa: Nghiên cứu quy luật này giúp ta nắm đợc quy luật vận động chung của xã hội và ph-ơng hớng để phân tích sự tác động của nó trong một hoàn cảnh lịch sử cụ thể. Giúp ta có cơ sở KH để nhận thức và chỉ đạo hoạt động trong việc giải quyết mối QH giữa xây dựng CSHT và KTTT ở nớc ta. Mối QH giữa nhân tố kinh tế và chính trị trong công cuộc đổi mới đất nớc.- Quan điểm của Đảng ta khi VD QL:+ Quá trình đổi mới đất nớc theo CNXH là đổi mới toàn diện trên tất cả các lĩnh vực: k.tế, c.trị, q.sự, văn hoá t tởng,…Trong khi lấy đổi mới kinh tế làm nhiệm vụ hàng đầu thì đồng thời phải từng b-ớc đổi mới chính trị cho hù hợp, làm cho kinh tế, văn hoá xã hội phát triển, đời sống của nhân dân đợc cải thiện.+ CSHT trong thời kỳ quá độ ở nớc ta bao gồm nhiều thành phần kinh tế, nhiều hình thức tổ chức kinh tế, có nhiều QHSX gắn với các hình thức sở hữu khác nhau trong một cơ cấu kinh tế quốc dân thống nhất. Đó là nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, vận động theo cơ chế thị trờng, có sự quản lý của nhà nớc. Trong đó phải làm cho kinh tế quốc doanh giữ vai trò chủ đạo và cùng với kinh tế tập thể, tạo thành nền tảng của KT quốc dân.+ Về KTTT ở nớc ta phải xây dựng trên cơ sở lấy chủ nghĩa Mác-Lênin làm nền tảng t tởng và kim chỉ nam cho mọi hoạt động. Xây dựng hệ thống chính trị XHCN do Đảng cộng sản lãnh đạo, trong đó nhà nớc là nhà nớc của dân, do dân và vì dân.