HỌC THUYẾT HÌNH THÁI KINH TẾ XÃ HỘI NỀN TẢNG CỦA CNDVLS–

4. Phạm trù hình thái KT XH và sự phát triển của các hình thái KT- XH là quá trình LS–TN:a. Khái niệm hình thái kinh tế XH:–Hình thái kinh tế-xã hội là một phạm trù của CNDVLS dùng để chỉ xã hội ở từng giai đoạn LS nhất định, với một kiểu QH sản xuất đặc trng cho XH đó phù hợp với một trình độ nhất định của LLSX và với một KTTT tơng ứng đợc xây dựng lên trên những QHSX ấy.( Phân tích rõ thêm :Phạm trù hình thái kinh tế-xã hội có các đặc trng: là một chỉnh thể sống, vận động, có cơ cấu phức tạp. Trong đó có 3 mặt cơ bản, phổ biến nhất là: LLSX, QHSX và KTTT. Các mặt đó gắn bó, tác động biện chứng tạo nên những quy luật phổ biến của sự vận động, phát triển xã hội.+ Trong các yếu tố cơ bản cấu thành hình thái kinh tế-xã hội thì LLSX là nền tảng vật chất kỹ thuật của mọi hình thái kinh tế-xã hội, QHSX là cơ sở kinh tế, CSHT của xã hội là tiêu chuẩn khách quan để phân biệt xã hội với xã hội khác. KTTT có chức năng, vai trò duy trì, bảo vệ, phát triển CSHT và các mặt của đời sống xã hội).b.Vì sao sự phát triển của các hình thái KT XH là một quá trình LSTN: Đó là vì:–- Con ngời tạo nên lịch sử của mình, nhng không phải theo ý muốn chủ quan mà theo quy luật khách quan. Đó là hoạt động của họ, tuy do ý thức chỉ đạo, nhng lại diễn ra trong một hoàn cảnh khách quan nhất định mà họ phải thích ứng.- Nguồn gốc sâu xa của sự vận động và phát triển của XH là ở sự phát triển của LLSX. Chính sự phát triển của LLSX đã quyết định, làm thay đổi QHSX. Đến lợt mình, QHSX thay đổi sẽ làm cho KTTT thay đổi theo, và do đó hình thái KT – XH cũ đợc thay thế bằng hình thái KT – XH mới cao hơn, tiến bộ hơn.- Sự phát triển của hình thái kinh tế do sự tác động của các quy luật phổ biến khách quan, đó là quy luật QHSX phù hợp với trình độ phát triển của LLSX, quy luật CSHTquyết định KTTT và các QL XH khác. Chính sự tác động của các QL khách quan đó mà các hình thái KT – XH vận động phát triển từ thấp đến cao.- Sự phát triển các hình thái kinh tế-xã hội là quá trình lịch sử tự nhiên vừa bao hàm sự phát triển tuần tự theo xu hớng tổng quát chung, vừa bao hàm khả năng một quốc gia này hay một quốc gia khác trong tiến trình phát triển của mình có thể bỏ qua một chế độ xã hội này để lên một chế độ xã hội khác cao hơn (lấy ví dụ đối với lịch sử thế giới và Việt Nam).c. ý nghĩa của học thuyết hình thái KT XH: – Học thuyết đã chỉ ra:- SXVC là cơ sở của đời sống XH, PTSX quyết định các mặt của đời sống XH. Cho nên không thể xuất phát từ ý thức, t tởng, ý chí chủ quan của con ngời để giải thích các hiện tợng trong đời sống XH mà phải xuất phát từ PTSX.- XH không phải là sự kết hợp một cách ngẫu nhiên, máy móc giữa các cá nhân, mà là một cơ thể sống sinh động, các mặt thống nhất chặt chẽ với nhau, tác động qua lại lẫn nhau. Trong đó QHSX là QH cơ bản, quyết định các QH XH khác, là tiêu chuẩn KQ để phân biệt các chế độ XH.- Sự phát triển của các hình thái KT – XH là một quá trình LS – TN, tức diễn ra theo các QL khách quan chứ không phải theo ý muốn chủ quan. d.Đảng ta vận dụng lý luận hình thái KT XH trong sự nghiệp đổi mới đất n– ớc:+ Lý luận về hình thái kinh tế-xã hội nói chung và nguyên lý về sự phát triển các hình thái kinh tế, là một quá trình lịch sử - tự nhiên giúp chúng ta có một cơ sở KH để đi sâu nhận thức xã hội, quy luật phát triển của nó, chống CNDT, CNDV máy móc về xã hội.+ Đảng ta nhất quán cho rằng, trong thời đại ngày nay, thời đại quá độ từ CNTB lên CNXH trên phạm vi thế giới, mở đầu bằng Cách mạng tháng 10 Nga, việc Việt Nam đi từ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân lên CNXH, bỏ qua chế độ TBCN là sự chọn đúng đắn, phù hợp với sự phát triển lịch sử nhân loại và đất nớc ta. Đảng ta khẳng định: Độc lập dân tộc và CNXH không tách rời nhau. Đó là QL phát triển của CM VN, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt đờng lối CM của Đảng. (Làm rõ thêm:Phân tích những khó khăn, thuận lợi và bài học của 10 năm đổi mới ở nớc ta: KK là nền kt nghèo nàn, lạc hậu do chiến tranh, tàn d của chế độ cũ để lại; KHKT còn lạc hậu, kẻ thù luôn âm mu chống phánớc ta trên mọi mặt. Thuận lợi: Nớc ta hoàn toàn độc lập, thống nhất, có ĐCS VN tài tình LĐ, có đờng ối, sách lợc đúng đắn, đợc sự ủng hộ giúp đỡ của các nớc trên TG ).…+ Để tiến lên một xã hội mới-xã hội XHCN, chúng ta phải phát triển mạnh mẽ LLSX, tiến hành CNH-HĐH, từng bớc thiết lập QHSX XHCN từ thấp đến cao phù hợp với trình độ phát triển của LLSX và củng cố, hoàn thiện KTTT XHCN.Đảng ta cho rằng, theo quy luật phát triển các hình thái kinh tế-xã hội ở Việt Nam hiện nay là phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo định hớng XHCN, phải làm cho kinh tế quốc doanh và kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng của nền kinh tế quốc dân. Xây dựng KTTT XHCN, xây dựng nhà nớc XHCN của dân, do dân và vì dân dới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản, trên cơ sở lấy chủ nghĩa Mác- Lênin và t tởng Hồ Chí Minh làm nền tảng t tởng và kim chỉ nam cho mọi hoạt động cách mạng.e. VD lý luận hình thái KT XH để CM sự lựa chọn con đ– ờng XHCN ở VN là một tất yếu LS:+ Đó là sự lựa chọn do lịch sử quy định và đợc kiểm nghiệm bằng chính lịch sử (phân tích: xuất phát từ thắng lợi của CM T10 Nga, LSTG đã diễn ra nhiều cuộc đấu tranh nhng chí có cuộc đấu tranh của GC VS là triệt để nhất ).+ Đó là xu hớng khách quan của sự phát triển xã hội loài ngời, loài ngời đang chuyển từ nền văn minh công nghiệp sang nền văn minh trí tuệ (phân tích: Sự phát triển của KHKT đã làm nên cuộc CM ).+ Thời đại đang tạo ra những điều kiện và tiền đề vật chất chín muồi cho sự phủ định CNTB để chuyển sang CNCS (phân tích: Xuất phát từ bản chất của CNTB, trong đó QHSX và KTTT TBCN giữ vai trò thống trị, nó không còn phù hợp với QL phát triển của XH nữa, tất yếu hình thái KT – XH của CNTB sẽ đợc thay thế bởi hình thái KT – XH mới cao hơn, đó là hình thái CSCN, mà giai đoạn đầu là CNXH. Điều đó càng thấy rõ hơn khi CM tháng 10 Nga thắng lợi, CNTB trên TG đang trên đà sụp đổ). + Đất nớc ta có đầy đủ điều kiện bên trong và bên ngoài để thực hiện thắng lợi con đờng cách mạng đã đợc lựa chọn (Phân tích thời cơ, vận hội và nguy cơ thử thách: nớc ta đã có đủ điều kiện để đi lên CNXH nh là: có ĐCSVN LĐ, có đờng lối chính trị đúng đắn, có sức mạnh quần chúng to lớn, đợc sự giúp đỡ nhiệt tình của các nớc trên TG mà nhất là LX và TQ).+ Thắng lợi của sự nghiệp đổi mới hơn 10 năm qua đã chứng minh tính đúng đắn của con đờng mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn (phân tích: Nớc ta đã trở thành một nớc XK gạo thứ 3 TG, đổi mới trên mọi lĩnh vực, gia nhập ASEAN ).…Do đó Đảng ta đã XĐ CM VN phải đi từ CM dân tộc dân chủ nhân dân lên CNXH bỏ qua chế độ TBCN, đó là một tất yếu LS đối với thực tiễn ở nớc ta. Việc đi lên CNXH là một quá trình hết sức khó khăn, phức tạp, phải trải qua một thời kỳ quá độ lâu dài với nhiều chặng đờng, nhiều hình thức tổ chức kinh tế, XH có tính chất quá độ.__________________________________________________________________________________