B.I. GIỚI THIỆU- ĐẤT NƯỚC LÀ NGUỒN CẢM HỨNG CHỦ ĐẠO TRONG SÁNG TÁ...
Câu 3b.
I. GIỚI THIỆU
- Đất Nước là nguồn cảm hứng chủ đạo trong sáng tác văn học, đặc biệt là trong thơ ca hiện đại. Một
trong những nhà thơ tiêu biểu của thời kì chống Mĩ là Nguyễn Khoa Điềm. Ông đã thể hiện những cảm
nhận và suy nghĩ của mình về Đất Nước trong trường ca Mặt đường khát vọng.
13 dòng thơ là hiện thực đời thường thật cụ thể, gần gũi, gắn bó với mỗi người của chúng ta.
II. NỘI DUNG (Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng cần đảm bảo những ý cơ bản sau đây)
Nguyễn Khoa Điềm đã nêu những định nghĩa đa dạng, phong phú về Đất Nước, từ chiều sâu của văn
hóa dân tộc, xuyên suốt chiều dài của thời gian lịch sử đến chiều rộng của không gian Đất Nước.
1. ĐẤT NƯỚC GẮN LIỀN VỚI NHỮNG KỶ NIỆM THÂN THƯƠNG.
Đất là nơi anh đến trường,
Nước là nơi em tắm,
2. ĐẤT NƯỚC LÀ NƠI KHẮC GHI NHỮNG KỈ NIỆM RIÊNG TƯ THƠ MỘNG TUYỆT VỜI:
Đất Nước là nơi ta hò hẹn.
Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm.
3. ĐẤT NƯỚC CÒN LÀ GIANG SƠN YÊU QUÝ QUA LÀN ĐIỆU DÂN CA TRỮ TÌNH:
Đất là nơi "con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc",
Nước là nơi "con cá ngư ông móng nước biển khơi".
4. ĐẤT NƯỚC LÀ CỘI NGUỒN CỦA DÂN TỘC – MỘT DÂN TỘC CAO QUÝ
Cùng với thời gian đằng đẵng, hình ảnh đất nước còn trải rộng trong không gian mênh mông, nơi phát
sinh và phát triển của cộng đồng dân Việt từ thuở sơ khai qua truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên:
Đất là nơi Chim về...
Nước là nơi Rồng ở
Lạc Long Quân và Âu Cơ,
Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng.
5. NHẬN ĐỊNH CHUNG
- Hình ảnh đất nước trong đoạn thơ muôn màu muôn vẻ, sinh động lạ thường, lắng đọng trong tâm
tưởng qua những liên tưởng kì thú.
- Ý nghĩa về đất nước được nhà thơ diễn đạt qua chiều dài của thời gian - đất nước đã có từ lâu đời - và
qua chiều rộng của không gian - đất nước là cội nguồn của dân tộc.
III. KẾT LUẬN
Nhà thơ cũng vận dụng rộng rãi các chất liệu văn hóa dân gian, từ ca dao, dân ca đến các truyền thuyết
lịch sử, từ phong tục, tập quán đến sinh hoạt, lao động của dân tộc ta qua những hình ảnh, ngôn ngữ
nghệ thuật đậm đà tính dân tộc và giàu chất trí tuệ.
Lý Tú Anh, Hồ Kỳ Thuận, Nguyễn Hữu Dương
(Trung tâm Luyện thi Vĩnh Viễn)