CÂU 2.CẢM NHẬN VỀ HAI ĐOẠN THƠ SAU

4 - Đồng ý với thông điệp của tác giả.

- Vì nếu muốn thay đổi thì điều tất yếu chúng ta cần phải hành động. Hành động ở đây không

chỉ là hoạt động của chân tay mà trước hết phải ở trong suy nghĩ sau đó biến nó thành những

hành động thiết thực, cụ thể.

+ Chỉ có hành động con người mới không bị ngừng trệ, xã hội mới có thể phát triển.

II TẬP LÀM VĂN

1 Từ nội dung văn bản Đọc - hiểu và hình ảnh U23 Việt Nam được đón chào giữa rừng cờ,

rừng hoa và biển người trong ngày trở về Tổ quốc (28/1/2018), nghĩ về những bài học

cuộc sống.

- Mỗi HS rút ra bài học cuộc sống cho riêng mình, có thể trình bày một trong các ý sau:

+ Bài học về yêu những thứ không hoàn hảo, toàn vẹn.

+ Bài học về đoàn kết, tinh thần đồng đội.

+ Bài học về hành động để thành công.

+ Bài học về nỗ lực cố gắng

- Với mỗi bài học thí sinh cần đảm bảo được các nội dung sau:

+ Giải thích được vấn đề nghị luận.

+ Vai trò ý nghĩa của vấn đề nghị luận trong cuộc sống.

+ Lấy dẫn chứng chứng minh vấn đề nghị luận.

+ Mở rộng vấn đề và liên hệ bản thân.

2 Cảm nhận về hai đoạn trích trong " Sóng" và " Đất Nước" .

* Mở bài.

- Gỉới thiệu tình yêu là một trong những đề tài quen thuộc cho thi ca.

- Điều đó đã được Nguyễn Khoa Điềm và Xuân Quỳnh thể hiện rất rõ trong hai đoạn thơ

trích trong hai tác phẩm "Đất Nước" được sáng tác 1971 in trong trường ca "Mặt đường khát

vọng" và "Sóng" sáng tác năm 1967 in trong tập "Hoa dọc chiến hào" 1968 (trích dẫn thơ).

* Thân bài.

Đoạn thơ trong bài thơ "Sóng".

- Nhà thơ của hạnh phúc đời thường: tiếng thơ khao khát tình yêu, hạnh phúc đời thường

bình dị.

- Cái tôi độc đáo: giàu vẻ đẹp nữ tính, thành thật, giàu đức hi sinh và lòng vị tha, khát vọng

yêu chân thành, mãnh liệt gắn với cảm thức lo âu về sự phai tàn, đổ vỡ, cùng những dự cảm

bất trắc.

- Tác phẩm:

+ Xuất xứ: 1967, nhân chuyến đi thực tế ở vùng biển Diêm Điền (Thái Bình), in trong tập thơ

Hoa dọc chiến hào.

+ Đoạn thơ thứ 5 miêu tả nỗi nhớ của nhân vật trữ tình "em".

Đoạn thơ trong bài thơ "Đất Nước".

- Thơ Nguyễn Khoa Điềm cuốn hút người đọc bằng cảm xúc trữ tình nồng thắm và chất suy

tư sâu lắng, ông cất lên tiếng nói của một người trí thức thiết tha gắn bó với quê hương, giàu

ý thức trách nhiệm với nhân dân, đất nước.

- Đoạn trích "Đất Nước" là phần đầu chương V của trường ca "Mặt đường khát vọng". Tác

phẩm này được hoàn thành năm 1971, thể hiện sự thức tỉnh của thế hệ trẻ miền Nam về trách

nhiệm thiêng liêng với nhân dân, đất nước.

Điểm giống nhau.

- Với đoạn trích trong bài thơ "Đất Nước", tác giả đã kể đến những sự vật xung quanh mỗi

chúng ta. Đó là trường học, là nơi sinh hoạt hằng ngày ("nơi em tắm"), là nơi cư trú, định cư

(nơi chim về, nơi rồng ở). Tất cả những sự vật xung quanh của mỗi chúng ta ấy đều là những

cái bình dị, thân thương mà chúng ta ít chú ý đến.

- Tác giả nhắc đến mỗi sự vật ấy đều gắn với hai tiếng Đất Nước chính là muốn truyền tải tư

tưởng: Đất Nước không tồn tại ở đâu xa xôi mà nó hóa thân, hiện hữu xung quanh mỗi chúng

ta. Đó chính là mỗi sự vật mà chúng ta nhìn thấy, tất cả những sự vật nhỏ bé ấy đều góp phần

làm nên dáng hình, diện mạo Đất Nước.

- Xuân Quỳnh đã mượn hiện tượng tự nhiên của sóng biển để soi vào nhịp lòng mình, nhịp

đập của con tim đang rung lên đồng điệu với nhịp sóng, đang bùng lên khát vọng trong tình

yêu và nỗi nhớ:

“Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được”

+ Những đợt sóng dâng trào, sóng tiếp sóng ào ạt lúc thì lăn tăn gối lên nhau trên "mặt nước",

lúc lại luôn tiềm ẩn cái dữ dội, ồn ào "lòng sâu" dưới đáy bể đại dương bao la thăm thẳm.

+ Tất thảy những đợt sóng đều cuồn cuộn xô đuổi nhau đến tận chân trời, đưa sóng đến gần

hơn với bờ. Bởi bờ chính là điểm đến của sóng, là chỗ dựa vững chắc cho điểm về của sự

bình yên, phẳng lặng.

Sự khác biệt

- Tình yêu đôi lứa trong đoạn thơ "Đất Nước" của Nguyễn Khoa Điềm gắn liền với tình yêu

Đất Nước, tình yêu đôi lứa dưới con mắt của ông là một thứ tình yêu " hóa thân", "nảy mầm"

nên tình yêu Đất Nước. Chính tình yêu đôi lứa cũng là một yếu tố góp phần làm nên diện

mạo của một đất nước trù phú, tươi vui.

- Còn trong đoạn thơ của bài thơ "Sóng", tình yêu luôn tuyệt đối hóa trong tình yêu riêng tư,

tình yêu đời thường. Cái chất đời thường trong tình yêu gắn liền với nỗi nhớ ấy đã được

Xuân Quỳnh diễn tả thông qua hình tượng "sóng" với sự phân thân của nhân vật trữ tình

“em”:

"Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức"

+ Đó là một "cái tôi" tràn đầy cảm xúc khi đang tự lòng mình diễn tả nỗi nhớ người yêu trào

qua đầu ngọn bút. Tất cả như cuồng nhiệt, như say mê mà muốn nhấn chìm đi mọi thứ xung

quanh.

+ Bài thơ vốn được viết theo thể ngũ ngôn nay đến khổ thơ này đã tự dôi ra hẳn hai câu thơ

và nhà thơ lại còn trực tiếp diễn tả nỗi nhớ ấy bằng chính nhịp đập của trái tim mình thì quả

thực cái nỗi nhớ của cái tôi cá nhân ấy không có một bút lực nào có thể tả xiết.

- Đoạn thơ "Đất Nước" sử dụng thể thơ tự do, kết hợp với nghệ thuật chiết tự từ (Đất là gì?,

Nước là gì?) cùng với việc sử dụng hàng loạt các hình ảnh sự vật tự nhiên đã có tác dụng

diễn tả thật đắt tư tưởng Đất Nước của mình. Hướng người đọc đến sự hóa thân kỳ diệu của

Đất Nước trong từng sự vật nhỏ bé, đơn sơ, bình dị đến lạ thường.

- Đoạn thơ trong bài "Sóng" của Xuân Quỳnh sử dụng thể thơ ngũ ngôn với việc mượn hình

tượng sóng biển để soi tỏ nhịp đập thổn thức của trái tim người phụ nữ đang yêu có tác dụng

diễn tả thật đắt nỗi nhớ niềm thương và tấm lòng thủy chung son sắt của một tâm hồn đa sầu,

đa cảm.

- Nguyễn Khoa Điềm luôn thể hiện một phong cách thơ trữ tình - chính luận. Với sự tự ý

thức về vai trò - chức năng của một nghệ sĩ - chiến sĩ thì đối với ông, thơ ca chính là ngọn

nguồn cảm hứng viết lên những bản tình ca bất hủ về Đất Nước. Cho nên tình yêu đôi lứa

dưới con mắt của nhà thơ nó chính là một phần biểu hiện của một tình yêu đất nước muôn

đời.

- Xuân Quỳnh thì ngược lại, nhà thơ tìm cho mình một tiếng nói riêng trong trái tim của một

người phụ nữ hồn hậu đa sầu, đa cảm với những khoảnh khắc rung động trong tình yêu đôi

lứa. Tình yêu ấy luôn cháy rực ngọn lửa trong các trang thơ của Xuân Quỳnh thật muôn vẻ

muôn phần.

- Vì thế, dưới con mắt của thi sĩ, tình yêu luôn được cụ thể hóa trong một tâm hồn khát khao

hướng tới hạnh phúc riêng tư, đời thường.

* Kết bài.

- Cả hai đoạn thơ đều có chung đặc điểm viết về tình yêu đôi lứa nhưng mỗi thi sĩ lại có một

tiếng nói riêng cho tư tưởng của bản thân mình.

+ Với Nguyễn Khoa Điềm tình yêu đất nước là vĩnh cửu, với Xuân Quỳnh tình yêu đôi lứa là

muôn thưở muôn đời.

+ Chính mỗi người lại có một phong cách thơ và cách nhìn nhận riêng của mình về cuộc

sống, đều góp phần đắc lực cho vườn thơ dân tộc thêm sáng trong và tỏa hương thơm ngát.

(Bài viết có tham khảo từ vanhay.edu.vn)