CẢM XÚC CỦAKHÉP LẠI NỖI ĐAU MẤT MÁT ẤY LÀ NHỮNG GIỌT NƯỚC MẮT LUYẾN...

Question

4. Cảm xúc củaKhép lại nỗi đau mất mát ấy là những giọt nước mắt luyến tiếc, bịnnhà thơ khi tạmrịn không muốn rời Bác. Khổ thơ đã diễn tả tâm trạng lưu luyến củabiệt lăngnhà thơ muốn được ở mãi bên lăng Bác.Bác(khổ 4)“Mai về miền Nam thương trào nước mắt”- Từ chỉ thời gian &#34;mai” đi liền với địa danh &#34;miền Nam” gợi sự chiaxa, gợi khoảng cách, gợi cả tấm lòng, tình cảm của những người conmiền Nam- lối nói &#34;thương trào nước mắt” đã cụ thể hóa nỗi nhớ thương dadiết, gợi chiều sâu của sự gắn bó với miền Bắc, với Bác Hồ củanhững người miền Nam. Nhà thơ bày tỏ ước muốn hóa thân để ở lạibên cạnh Bác.“Muốn làm con chim hót quanh lăng BácMuốn làm đó hoa tỏa hương đâu đâyMuốn làm cây tre trung hiếu chốn này”- Nhịp điệu dồn dập và điệp từ “muốn làm” khởi đầu cho mỗi dòngthơ giúp nhà thơ tô đậm mức độ thiết tha, mãnh liệt của niềm mongước.- Hệ thống hình ảnh giàu sức gợi: “con chim”, &#34;đóa hoa”, “cây tre”+ Lớp nghĩa thực: Tác giả muốn góp cuộc đời mình để làm đẹp chocảnh quan quanh lăng, ao ước được hóa thân thành con chim để cấttiếng hót làm vui lăng Bác; làm đóa hoa để đem lại sắc hương , tôđiểm cho vườn hoa quanh lăng. Đặc biệt là ước nguyện &#34;muốn làmcây tre trung hiếu” để nhập vào hàng tre bát ngát, tỏa bóng mát cholăng.+ Lớp nghĩa ẩn dụ: Khát vọng ở lại để canh giấc ngủ thiên thu chongười, bày tỏ niềm biết ơn sâu sắc dành cho vị cha già của dân tộc,góp phần làm nên vẻ đẹp bất khuất, hiên ngang, trung hiếu của tâmhồn Việt Nam- Hình ảnh cây tre có tính tượng trưng, một lần nữa nhắc lại khiến bàithơ có kết cấu đầu cuối tương ứng. Hình ảnh hàng tre quanh lăng Bácđược lặp ở câu thơ cuối như mang thêm nghĩa mới, tạo ấn tượng sâusắc, làm dòng cảm xúc được trọn vẹn.-> Bài thơ khép lại bằng hình ảnh “cây tre trung hiếu”, tạo nên mộtkết cấu đầu cuối tương ứng, nhằm bày tỏ khát vọng và tấm lòng nhàthơ dành cho Bác.III- ĐỀ BÀI LUYỆN TẬPA. DẠNG ĐỀ ĐỌC HIỂUĐề 1Cho hai 4 câu thơ:Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăngThấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớKết tràng hoa dâng bẩy mươi chín mùa xuân(Viễn Phuơng, Viếng lăng Bác, trong Ngữ văn 9, tập hai,NXB Giáo dục 2005, trang 58)a) Hãy phân tích ý nghĩa hình ảnh ẩn dụ &#34;mặt trời trong lăng&#34; ở câu thơ trên.b) Chép hai câu thơ có hình ảnh ẩn dụ mặt trời trong một bài thơ mà em đã học ởchương trình Ngữ văn lớp 9 (ghi rõ tên và tác giả bài thợ).c) Dựa trên hiện tượng chuyển nghĩa của từ, cụm từ “bảy mươi chín mùa xuân” cóthể hiểu như thế nào? Theo phương thức chuyển nghĩa nào?d) Hình ảnh “kết tràng hoa” có ý nghĩa rất đẹp. Em hãy chỉ ra ý nghĩa đẹp của hình ảnhấy?e) Viết đoạn văn cảm nhận khổ thơ trên (có câu chứa thành phần biệt lập)Gợi ý:a) Phân tích để thấy :- Hai câu thơ sóng đôi hình ảnh thực và ẩn dụ &#34;mặt trời&#34;. Điều đó khiến ẩn dụ&#34;mặt trời trong lăng&#34; nổi bật ý nghĩa sâu sắc.- Dùng hình ảnh ẩn dụ &#34;mặt trời trong lăng&#34; để viết về Bác, Viễn Phương đã cangợi sự vĩ đại của Bác, công lao của Bác đối với non sông đất nước.- Đổng thời, hình ảnh ẩn dụ &#34;mặt trời trong lăng&#34; cũng thể hiện sự tôn kính, lòngbiết ơn của nhân dân với Bác, niềm tin Bác sống mãi với non sông đất nước ta.b) Hai câu thơ có hình ảnh ẩn dụ mặt trời:Mặt trời của bắp thì nằm trên đồiMặt trời của mẹ em nằm trên lưng.(Nguyễn Khoa Điềm, Khúc hát ru những em bé lớn …)c) Cụm từ “bảy mươi chín mùa xuân” có thể hiểu là Bác Hồ đã 79 tuổi, chuyển nghĩatheo phương thức hoán dụ.d) Hình ảnh “kết tràng hoa” thể hiện nhân dân muốn dâng lên Bác những gì đẹp nhất,tinh túy nhất thể hiện lòng thành kính biết ơn và kính trọng Bác.e) Đoạn văn tham khảo:Khổ thơ trên được trích trong văn bản “Viếng lăng Bác” được sáng tác năm 1976 đãrất thành công trong việc thể hiện cảm xúc tôn kính của tác gải, cả nhân dân đới với BácHồ kính yêu. Mặt trời lên cao dần và hình ảnh mặt trời lại gợi trong tác giả những liêntưởng mới:Mặt trời thiên nhiên theo quy luật của nó, vận hành trong vũ trụ, ngày ngày đi qua trênlăng và thấy một mặt trời khác trong lăng rất đỏ. Mặt trời trong lăng là ẩn dụ chỉ Bác Hồ.Mặt trời thiên nhiên thì đem lại ánh sáng, ban ngày, sự sống: Còn mặt trời Bác cũng làánh sáng soi đường, đem lại cuộc sống hạnh phúc ấm no. Chi tiết đặc tả “rất đỏ” gợi tráitim đầy nhiệt huyết vì Tố quốc, vì nhân dân, trái tim yêu thương vô hạn của Bác. Mặt trờiBác mãi tỏa sáng, tỏa ấm, tỏa thắm cho đời. Màu đỏ ấy làm ấm lại cả khung cảnh thươngđau. Nhiều người đã ví Bác như mặt trời (Người rực rỡ một mặt trời cách mạng Tố Hữu),đặt mặt trời Bác sóng đôi và trường tồn cùng mặt trời thiên nhiên là sáng tạo riêng củaViễn Phương. Cách nói đó vừa ngợi ca sự vĩ đại, bất tử của Bác vừa thể hiện sự tôn kính,ngưỡng mộ, biết ơn đối với Bác.Hình ảnh dòng người xếp hàng vào lăng viếng Bác cũng gợi bao xúc động trong lòng nhàthơ:Ngày ngày dòng người đỉ trong thương nhớKết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân.Điệp ngữ “ngày ngày” vừa gợi ấn tượng về cõi trường sinh vĩnh viễn, vừa gợi tấm lòngnhân dân không nguôi nhớ Bác. Hình ảnh “dòng người đi trong thương nhớ” vừa thựcvừa ảo. Nỗi nhớ thương vốn chỉ có trong lòng người nhưng ở đây nó bao trùm lên cả thờigian, không gian. Và mỗi người với lòng nhớ thương là một đóa hoa kết nên “tràng hoadâng bảy mươi chín mùa xuân” cuộc đời Bác một cuộc đời đã dâng cho đời bao hoa trái.Dòng người được tác giả ví như “tràng hoa” là một ẩn dụ độc đáo mà thích hợp. Dòngngười vào viếng Bác đi thành vòng tròn dễ gợi liên tưởng đến tràng hoa. Nếu “vòng hoa”thì là viếng người đã khuất. Ở đây là “tràng hoa” để dâng “bảy mươi chín mùa xuân”.Bác không thể mất trong ý nghĩ, tình cảm của nhà thơ cũng như mỗi chúng ta. Lòng nhớthương và những gì đẹp nhất ở mỗi người dâng lên Bác quả đúng là hoa của đời. Trànghoa người ở đây hơn hẳn mọi tràng hoa của tự nhiên, nó được kết nên từ lòng ngưỡngmộ, thành kính, nhớ thương Bác. Nhịp thơ đoạn này chậm rãi, trải dài 8, 9 tiếng một dòngthơ, lặp lại từ ngữ, cấu trúc câu vừa diễn tả không khí thiêng liêng, thành kính trong lăng,vừa gợi bước đi chầm chậm của dòng người vào viếng Bác và lòng thành kính, thiết thacủa nhân dân với BácĐề 2:Cho đoạn thơ sau: &#34;Bác nằm trong lăng giấc ngủ bình yên / Giữa một vầng trăng sáng dịuhiền / Vẫn biết trời xanh là mãi mãi / Mà sao nghe nhói ở trong tim .

Answer

4. Cảm xúc củaKhép lại nỗi đau mất mát ấy là những giọt nước mắt luyến tiếc, bịnnhà thơ khi tạmrịn không muốn rời Bác. Khổ thơ đã diễn tả tâm trạng lưu luyến củabiệt lăngnhà thơ muốn được ở mãi bên lăng Bác.Bác(khổ 4)“Mai về miền Nam thương trào nước mắt”- Từ chỉ thời gian &#34;mai” đi liền với địa danh &#34;miền Nam” gợi sự chiaxa, gợi khoảng cách, gợi cả tấm lòng, tình cảm của những người conmiền Nam- lối nói &#34;thương trào nước mắt” đã cụ thể hóa nỗi nhớ thương dadiết, gợi chiều sâu của sự gắn bó với miền Bắc, với Bác Hồ củanhững người miền Nam. Nhà thơ bày tỏ ước muốn hóa thân để ở lạibên cạnh Bác.“Muốn làm con chim hót quanh lăng BácMuốn làm đó hoa tỏa hương đâu đâyMuốn làm cây tre trung hiếu chốn này”- Nhịp điệu dồn dập và điệp từ “muốn làm” khởi đầu cho mỗi dòngthơ giúp nhà thơ tô đậm mức độ thiết tha, mãnh liệt của niềm mongước.- Hệ thống hình ảnh giàu sức gợi: “con chim”, &#34;đóa hoa”, “cây tre”+ Lớp nghĩa thực: Tác giả muốn góp cuộc đời mình để làm đẹp chocảnh quan quanh lăng, ao ước được hóa thân thành con chim để cấttiếng hót làm vui lăng Bác; làm đóa hoa để đem lại sắc hương , tôđiểm cho vườn hoa quanh lăng. Đặc biệt là ước nguyện &#34;muốn làmcây tre trung hiếu” để nhập vào hàng tre bát ngát, tỏa bóng mát cholăng.+ Lớp nghĩa ẩn dụ: Khát vọng ở lại để canh giấc ngủ thiên thu chongười, bày tỏ niềm biết ơn sâu sắc dành cho vị cha già của dân tộc,góp phần làm nên vẻ đẹp bất khuất, hiên ngang, trung hiếu của tâmhồn Việt Nam- Hình ảnh cây tre có tính tượng trưng, một lần nữa nhắc lại khiến bàithơ có kết cấu đầu cuối tương ứng. Hình ảnh hàng tre quanh lăng Bácđược lặp ở câu thơ cuối như mang thêm nghĩa mới, tạo ấn tượng sâusắc, làm dòng cảm xúc được trọn vẹn.-> Bài thơ khép lại bằng hình ảnh “cây tre trung hiếu”, tạo nên mộtkết cấu đầu cuối tương ứng, nhằm bày tỏ khát vọng và tấm lòng nhàthơ dành cho Bác.III- ĐỀ BÀI LUYỆN TẬPA. DẠNG ĐỀ ĐỌC HIỂUĐề 1Cho hai 4 câu thơ:Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăngThấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớKết tràng hoa dâng bẩy mươi chín mùa xuân(Viễn Phuơng, Viếng lăng Bác, trong Ngữ văn 9, tập hai,NXB Giáo dục 2005, trang 58)a) Hãy phân tích ý nghĩa hình ảnh ẩn dụ &#34;mặt trời trong lăng&#34; ở câu thơ trên.b) Chép hai câu thơ có hình ảnh ẩn dụ mặt trời trong một bài thơ mà em đã học ởchương trình Ngữ văn lớp 9 (ghi rõ tên và tác giả bài thợ).c) Dựa trên hiện tượng chuyển nghĩa của từ, cụm từ “bảy mươi chín mùa xuân” cóthể hiểu như thế nào? Theo phương thức chuyển nghĩa nào?d) Hình ảnh “kết tràng hoa” có ý nghĩa rất đẹp. Em hãy chỉ ra ý nghĩa đẹp của hình ảnhấy?e) Viết đoạn văn cảm nhận khổ thơ trên (có câu chứa thành phần biệt lập)Gợi ý:a) Phân tích để thấy :- Hai câu thơ sóng đôi hình ảnh thực và ẩn dụ &#34;mặt trời&#34;. Điều đó khiến ẩn dụ&#34;mặt trời trong lăng&#34; nổi bật ý nghĩa sâu sắc.- Dùng hình ảnh ẩn dụ &#34;mặt trời trong lăng&#34; để viết về Bác, Viễn Phương đã cangợi sự vĩ đại của Bác, công lao của Bác đối với non sông đất nước.- Đổng thời, hình ảnh ẩn dụ &#34;mặt trời trong lăng&#34; cũng thể hiện sự tôn kính, lòngbiết ơn của nhân dân với Bác, niềm tin Bác sống mãi với non sông đất nước ta.b) Hai câu thơ có hình ảnh ẩn dụ mặt trời:Mặt trời của bắp thì nằm trên đồiMặt trời của mẹ em nằm trên lưng.(Nguyễn Khoa Điềm, Khúc hát ru những em bé lớn …)c) Cụm từ “bảy mươi chín mùa xuân” có thể hiểu là Bác Hồ đã 79 tuổi, chuyển nghĩatheo phương thức hoán dụ.d) Hình ảnh “kết tràng hoa” thể hiện nhân dân muốn dâng lên Bác những gì đẹp nhất,tinh túy nhất thể hiện lòng thành kính biết ơn và kính trọng Bác.e) Đoạn văn tham khảo:Khổ thơ trên được trích trong văn bản “Viếng lăng Bác” được sáng tác năm 1976 đãrất thành công trong việc thể hiện cảm xúc tôn kính của tác gải, cả nhân dân đới với BácHồ kính yêu. Mặt trời lên cao dần và hình ảnh mặt trời lại gợi trong tác giả những liêntưởng mới:Mặt trời thiên nhiên theo quy luật của nó, vận hành trong vũ trụ, ngày ngày đi qua trênlăng và thấy một mặt trời khác trong lăng rất đỏ. Mặt trời trong lăng là ẩn dụ chỉ Bác Hồ.Mặt trời thiên nhiên thì đem lại ánh sáng, ban ngày, sự sống: Còn mặt trời Bác cũng làánh sáng soi đường, đem lại cuộc sống hạnh phúc ấm no. Chi tiết đặc tả “rất đỏ” gợi tráitim đầy nhiệt huyết vì Tố quốc, vì nhân dân, trái tim yêu thương vô hạn của Bác. Mặt trờiBác mãi tỏa sáng, tỏa ấm, tỏa thắm cho đời. Màu đỏ ấy làm ấm lại cả khung cảnh thươngđau. Nhiều người đã ví Bác như mặt trời (Người rực rỡ một mặt trời cách mạng Tố Hữu),đặt mặt trời Bác sóng đôi và trường tồn cùng mặt trời thiên nhiên là sáng tạo riêng củaViễn Phương. Cách nói đó vừa ngợi ca sự vĩ đại, bất tử của Bác vừa thể hiện sự tôn kính,ngưỡng mộ, biết ơn đối với Bác.Hình ảnh dòng người xếp hàng vào lăng viếng Bác cũng gợi bao xúc động trong lòng nhàthơ:Ngày ngày dòng người đỉ trong thương nhớKết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân.Điệp ngữ “ngày ngày” vừa gợi ấn tượng về cõi trường sinh vĩnh viễn, vừa gợi tấm lòngnhân dân không nguôi nhớ Bác. Hình ảnh “dòng người đi trong thương nhớ” vừa thựcvừa ảo. Nỗi nhớ thương vốn chỉ có trong lòng người nhưng ở đây nó bao trùm lên cả thờigian, không gian. Và mỗi người với lòng nhớ thương là một đóa hoa kết nên “tràng hoadâng bảy mươi chín mùa xuân” cuộc đời Bác một cuộc đời đã dâng cho đời bao hoa trái.Dòng người được tác giả ví như “tràng hoa” là một ẩn dụ độc đáo mà thích hợp. Dòngngười vào viếng Bác đi thành vòng tròn dễ gợi liên tưởng đến tràng hoa. Nếu “vòng hoa”thì là viếng người đã khuất. Ở đây là “tràng hoa” để dâng “bảy mươi chín mùa xuân”.Bác không thể mất trong ý nghĩ, tình cảm của nhà thơ cũng như mỗi chúng ta. Lòng nhớthương và những gì đẹp nhất ở mỗi người dâng lên Bác quả đúng là hoa của đời. Trànghoa người ở đây hơn hẳn mọi tràng hoa của tự nhiên, nó được kết nên từ lòng ngưỡngmộ, thành kính, nhớ thương Bác. Nhịp thơ đoạn này chậm rãi, trải dài 8, 9 tiếng một dòngthơ, lặp lại từ ngữ, cấu trúc câu vừa diễn tả không khí thiêng liêng, thành kính trong lăng,vừa gợi bước đi chầm chậm của dòng người vào viếng Bác và lòng thành kính, thiết thacủa nhân dân với BácĐề 2:Cho đoạn thơ sau: &#34;Bác nằm trong lăng giấc ngủ bình yên / Giữa một vầng trăng sáng dịuhiền / Vẫn biết trời xanh là mãi mãi / Mà sao nghe nhói ở trong tim .