5.7.1 Sự thay đổi của chuyển động bùn cát khi xây dựng công trình.
Khi xây dựng công trình (đập dâng) thì mực nước trong kho dâng lên làm độ dốc
đường mặt nước giảm kéo theo lưu tốc dòng chảy cũng giảm theo làm thay đổi sức
mang bùn cát giảm gây nên hiện tượng bồi lắng công trình. Quá trình lắng động của
bùn cát phụ thuộc vào hình dạng hồ và hàm lượng bùn cát ρ(g/cm
3), (kg/m
3). Hồ có
hình dạng sông thì lưu tốc dòng chảy thay đổi từ từ chế độ lắng động bùn cát rãi đều
dọc sông từ hạt lớn đến hạt nhỏ, nếu hồ có hình dạng mở rộng đột ngột thì lưu tốc
giảm xuống rất nhanh sức mang bùn cát nhỏ gây nên hiện tượng bùn cát bồi lắng
tam giác châu trước hồ.
Ngoài ra bùn cát do sụt lở bờ hồ tạo phần bồi đắp lòng hồ cao lên, điều này nó
phụ thuộc vào điều kiện địa hình địa chất, độ dốc bờ, hướng gió thổi.v.v...
Theo kinh nghiệm sử dụng kho nước người ta thấy rằng phần bùn cát có khả
năng lắng đọng xuống đáy kho phụ thuộc vào tỷ số giữa dung tích kho và tổng
lượng dòng chảy năm bình quân đến kho.
Để đánh giá khả năng lắng động bùn cát vận chuyển đến trong hô người ta dùng
công thức sau:
V
Kbqβ = (5-21)
W
0Trong đó: V Kbq dung tích kho tính đến mực nước dâng bình thường (m
3).
W
0 lượng dòng chảy năm bình quân (m
3).
Nếu β > 0,6 kho có khả năng lắng động 100% bùn cát đến,
0,15 ≤ β ≤ 0,6 kho có khảõ năng lắng động 70÷100% bùn cát đến,
β < 0,15 sự lắng động bùn cát giảm đi đáng kể.
Bạn đang xem 5. - Kho nước và điều tiết dòng chảy_Chương 5