ESTE – LIPITI. TỂM TẮT LÍ THUYẾTESTE LIPIT – CHẤT BẪO- LIPIT...

Chương 1

ESTE – LIPIT

I. TểM TẮT LÍ THUYẾT

ESTE LIPIT – CHẤT BẫO

- Lipit là những hợp chất hữu cơ cú trong tế bào

- Khi thay nhúm OH ở nhúm cacboxyl của axit

cacboxylic bằng nhúm OR thỡ được este.

sống, khụng hũa tan trong nước, tan nhiều trong

dung mụi hữu cơ .

- Cụng thức chung của este đơn chức : RCOOR

^'

_.

- Chất bộo là trieste của glixerol với axit bộo (axit

(Tạo từ axit RCOOH và ancol R’COOH)

bộo là axit đơn chức cú mạch cacbon dài, khụng

o

t , H SO đặc

RCOOR’ + H

2

O.

R’OH + RCOOH

         

2

4

Khỏi

phõn nhỏnh).

Este đơn chức: C

x

H

y

O

2

(y ≤ 2x)

niệm

CH

₂

- O - CO - R

¹

Este no đơn chức: C

n

H

2n

O

2

(n ≥ 2)

CH - O - CO - R

²

CH

₂

- O - CO - R

³

Cụng thức cấu tạo:

Cụng thức trung bỡnh: ( RC OO)

³

C H

^{3 5}

- Phản ứng thủy phõn

+ Mụi trường axit

+ Mụi trường axit:

( RC OO) C H _{+ 3H}

 



RCOOR’ + H

2

O

         

RCOOH + R’OH.

3 3 5

  3 RC OOH _{+ C}

₃

_H

₅

_(OH)

₃

_.

2

O

^H

+ Mụi trường bazơ (P/ư xà phũng húa):

- Mụi trường bazơ (Phản ứng xà phũng húa)

t o

( RC OO) C H _{+ 3NaOH}  ^{t o} ₃ RC OONa _+C

₃

_H

₅

_(OH)

₃

_.

  RCOONa + R’OH.

RCOOR’ + NaOH

- Phản ứng ở gốc hiđrocacbon khụng no

- Phản ứng hiđro húa chất bộo lỏng.

+ Phản ứng cộng.

Ni

(C H COO) C H +3H

 

17 33 3 3 5 2

+ Phản ứng trựng hợp.

Tớnh

(C H COO) C H

17 35 3 3 5

Phản ứng thuỷ phân của một số este đặc biệt:

chất húa

- Este đa chức:

học

(CH

3

COO)

3

C

3

H

5

+3NaOH → 3CH

3

COONa +

C

3

H

5

(OH)

3

- Este thủy phõn cho anđehit vậy este cú dạng sau:

RCOO-CH=CH-R’

- Este thủy phõn cho xeton vậy este co dạng sau:

RCOO-C = CHR’

CH

3

- Este thủy phõn cho 2 muối và H

2

O vậy este cú dạng

sau: RCOOC

6

H

5

II. CÁC DẠNG BÀI TẬP CƠ BẢN (theo SGK)

1. Viết cụng thức cấu tạo thu gọn của cỏc đồng phõn este:

2. Tỡm cụng thức cấu tạo của este dựa trờn phản ứng xà phũng húa.

4. Tỡm cụng thức phõn tử của este dựa trờn phản ứng đốt chỏy.

5. Hiệu suất phản ứng.