MỞ BÀI– KHI NHẮC TỚI LỐI VĂN CHƯƠNG LUÔN KHÁT KHAO HƯỚNG TỚI CHÂN – THIỆN – MĨ, NGƯỜI TA THƯỜNGNHẮC TỚI NGUYỄN TUÂN – MỘT NGHỆ SĨ SUỐT ĐỜI ĐI TÌM CÁI ĐẸP

Câu 2. (5,0 điểm)1. Mở bài– Khi nhắc tới lối văn chương luôn khát khao hướng tới chân – thiện – mĩ, người ta thườngnhắc tới Nguyễn Tuân – một nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp. Ông được đánh giá là một trongnhững cây bút tài hoa nhất của nền văn học Việt Nam hiện đại. Trong các sáng tác củaNguyễn Tuân, các nhân vật thường được miêu tả, nhìn nhận như một nghệ sĩ về tài năng xuấtchúng, về cái đẹp tinh thần như: Chiếc ấm đất, Chén trà sương... và một lần nữa, chúng ta lạibắt gặp chân dung tài hoa trong thiên hạ, đó là Huấn Cao trong tác phẩm Chữ người tử tù.– Chữ người tử tù là ánh sáng lung linh ngời chói nhất, đa màu sắc nhất để tô điểm cho tuyệttác Vang bóng một thời đã thể hiện một bút pháp thật sắc sảo với từng câu văn, nét chữ nhưchất chứa cả đại dương ý nghĩa cuồn cuộn dâng trào của nhà văn Nguyễn Tuân. Chữ ngườitử tù thật sự đi vào lòng người khi Nguyễn Tuân đã biết tạo dựng một nhân vật điển hình,một khúc tráng ca ca ngợi cái đẹp bất diệt (...) đem đến cho người đọc niềm tin vào sức mạnhcứu vớt con người của cái đẹp.2. Thân bài2.1. Giải thích ý kiến– Tráng ca là bài ca với âm hưởng hùng tráng, mạnh mẽ.– Cái đẹp là phạm trù cơ bản và trung tâm của mĩ học. Cái đẹp có trong thiên nhiên, trong sảnphẩm lao động, ở con người và trong nghệ thuật. Nếu nói, những hoạt động của con ngườiđều bị chi phối bởi quy luật cái đẹp thì nghệ thuật là nơi tập trung cao nhất của quy luật đó.Trong nghệ thuật nói chung, trong văn chương nói riêng, cái đẹp của nội dung cũng phải phùhợp với cái đẹp của hình thức.– Nói cái đẹp trong Chữ người tử tù “đem đến cho người đọc niềm tin vào sức mạnh cứu vớtcon người của cái đẹp" là nói đến khả năng hướng thiện của cái đẹp; khả năng dẫn dắt,"hướng đạo" và giúp con người có thêm sức mạnh trên con đường thực hành "thiện lương".2.2. Phân tích tác phẩm Chữ người tử tù để làm rõ nhận định Cái đẹp trong Chữ người tử tù là cái đẹp siêu việt, trác tuyệt; nó tập trung thể hiệncái đẹp của con người – chủ yếu là ở hình tượng nhân vật Huấn cao – và cái đẹp của chữ.a. Cái đẹp toát lên từ nhân vật Huấn Cao– Nguyên mẫu của Huấn cao là danh sĩ Chu thần Cao Bá Quát – nguyên mẫu nghệ sĩ anhhùng trong thực tế lịch sử.– Huấn Cao được xây dựng nên như hình tượng nghệ thuật – nơi thể hiện sức mạnh của chân– thiện – mĩ: (Lưu ý: Trong khi làm bài phần này học sinh phân tích ngắn gọn nhân vật HuấnCao để chứng minh).+ Một Huấn Cao mang vẻ đẹp uy nghi của bậc hào kiệt, một trang anh hùng.+ Huấn Cao tỏa ngời bởi vẻ đẹp của thiên lương trong sáng.+ Huấn Cao rực rỡ trong vẻ đẹp của người nghệ sĩ tài hoa, có tài viết thư pháp.+ Cái đẹp của chữ.– Thú chơi chữ là thú chơi cao sang dành riêng cho "tao nhân mặc khách".– Viết chữ đẹp là một hoạt động sáng tạo nghệ thuật, người viết chữ đẹp là nghệ sĩ.– Chữ của Huấn Cao là "vật báu trên đời" bởi nó rất đẹp, nó là hiện thân cho cốt cách tài hoa,cho khí phách, cho thiên lương, là hiện thân sinh động đầy đủ cho quan niệm về cái đẹpb. Cảnh cho chữ– Một cảnh tượng xưa nay chưa từng có:+ Trong buồng giam chật chội, ẩm ướt, dơ bẩn, cái đẹp được tạo hình do đôi tay ngườitử tù.,+ Sự thay đổi ngôi bậc lạ lùng: người tù thì ung dung lẫm liệt, ngục quan thì khúmnúm, rụt rè.=> Cái đẹp có thể được sản sinh trên miền đất tội ác nhưng nó không sống chung với cái ácmà có sức mạnh chiến thắng cái ác.– Cái đẹp là nơi gặp gỡ của những tấm lòng:+ Cái đẹp đã đem viên quản ngục đến gần người tử tù để giữa họ có một sự tri ngộ sâu sắc –sự đồng điệu của những cái tâm trong sáng.+ Cái đẹp toát lên từ "những nét chữ vuông tươi tắn" và từ lời khuyên chân thành cũng nhưcốt cách của người sáng tạo ra nó đã vạch một con đường hướng đạo cho viên quản ngục.+ Hành động cái cúi đầu bái lạy của viên quản ngục là cái cúi đầu trước cái đẹp. Đó là cái cúiđầu để người ta "đứng thẳng người" ngẩng cao đầu đi theo "thiên lương".=> Cái đẹp là một thứ quyền uy thực sự, thiêng liêng, tuyệt đối. Nó phải đi liền với cái chânvà cái thiện.c. Ý nghĩa của truyện– Nhà văn đã sử dụng ngòi bút tả thực đầy kịch tính kết hợp việc khắc họa tính cách nhân vậtvà ngòi bút miêu tả phong cảnh nặng tính hiện thực lẫn lãng mạn.– Những chi tiết lãng mạn trong truyện có lẽ là lời nhắn gửi của Nguyễn Tuân. Hãy vững tinvào cái đẹp như Biêlinxki nhận xét về cảm hứng lãng mạn: Cảm hứng lãng mạn là khát vọngđối với tất cả những đẹp đẽ và cao quý. Với bút pháp lãng mạn, nghệ thuật đối lập đòn bẩy vàcách xây dựng nhân vật đầy cá tính đi đôi với cách tạo cảnh hấp dẫn được nhà văn NguyễnTuân triệt để khai thác trong toàn bộ truyện ngắn Chữ người tử từ.3. Kết bài– Nguyễn Tuân đã thể hiện quan niệm về cuộc sống và những quan điểm nghệ thuật tiến bộcủa mình – đó là sự thống nhất giữa cái tâm và cái tài, cái đẹp và cái thiện – cái thiên lương.Cái tâm, cái tài của người nghệ sĩ luôn đặt ra với muôn đời. Cái đẹp luôn là đích hướng tớicủa con người.– Nguyễn Tuân ca ngợi cái đẹp, cái cao thượng, cái khí phách đường hoàng của tinh thần bấtkhuất cùng với lương tâm trong sáng của con người. Những vẻ đẹp ấy xứng đáng là những tiasáng cho muôn đời soi vào mà noi theo. Mọi người chúng ta hãy hướng về tia sáng đó thìnhất định bóng tối sẽ ngả về phía sau.