CÂU 2. HỌC SINH CÓ THỂ CÓ NHIỀU CÁCH LÀM BÀI KHÁC NHAU NHƯNG CẦN ĐẢM B...

3.2. Phân tích đoạn thơ (2,0 điểm)a. Tư tưởng “Đất Nước của nhân dân” trước hết được thể hiện qua sự biết ơnsâu nặng của nhà thơ đối với nhân dân đã “góp” cuộc đời mình, tuổi tên củamình, số phận mình để hóa thân thành những địa danh, thắng cảnh. Nhữngđịa danh, thắng cảnh ấy gắn với cuộc sống, số phận, tính cách của nhân dân:“Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng PhuCặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống MáiGót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lạiChín mươi chín con voi góp mình cho đất tổ Hùng VươngNhững con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳmNgười học trò nghèo góp cho Đất Nước mình núi Bút non NghiênCon cóc, con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cảnhNhững người dân nào đã góp tên Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, BàĐiểm…”– Trước hết, ta có thể thấy, nhà thơ đã sử dụng nghệ thuật liệt kê (liệt kê những địadanh), sử dụng động từ “góp” để diễn tả hình ảnh của nhân dân hóa thân thànhnhững danh lam thắng cảnh tuyệt đẹp cho Đất Nước. Các danh thắng ấy được nhàthơ liệt kê từ Bắc đến Nam, đâu đâu cũng mang bóng dáng nhân dân.+ Ở miền Bắc, danh thắng ấy hiện lên với núi Vọng Phu, hòn Trống Mái biểutượng cho vẻ đẹp của tình yêu thủy chung bền vững. Hòn Vọng Phu nay vẫn còn ởLạng Sơn gắn liền với tích nàng Tô Thị bồng con chờ chồng hóa đá. Hòn TrốngMái ở Sầm Sơn, Thanh Hóa, tương truyền do hai vợ chồng yêu nhau hóa thânthành. Thời gian trôi qua, những vẻ đẹp thủy chung, nghĩa tình đã bất tử.+ Đó còn là vẻ đẹp người anh hùng làng Gióng với chứng tích “ao đầm ” hìnhmóng chân ngựa mọc đầy quanh chân núi Sóc Sơn (Hà Nội). Đó là quần thể núinon hùng vĩ “chín mươi chín con voi” bao quanh núi Hi Cương (Phú Thọ) nơi đềnthờ vua Hùng ngự trị. Đó là “con cóc con gà quê hương góp cho Hạ Long thànhthắng cảnh”. Tất cả nhằm nhắc nhở chúng ta nhớ về truyền thống đánh giặc giữnước, công cuộc xây dựng, kiến thiết đất nước của cha ông.+ Ở miền Trung, nhà thơ đưa ta về với vùng đất Quảng Ngãi để chiêm ngưỡng“núi Bút, non Nghiên” do cậu học trò nghèo dựng nên. Đó là biểu tượng của truyềnthống hiếu học của nhân dân đã góp cho đất nước bao tên tuổi.+ Ở miền Nam, danh thắng là con sông Cửu Long hiền hòa, tươi đẹp: “Những conrồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm”. Là những người dân hiền lành, chăm chỉgóp nên “tên xã tên làng trong mỗi chuyến di dân”. Đó là “Ông Đốc, Ông Trang,Bà Đen, Bà Điểm”.b. Bốn câu thơ cuối nâng ý thơ lên tầm khái quát: sự hóa thân của Nhân Dânvào bóng hình Đất Nước. Nhân Dân chính là người đã tạo dựng, đã đặt tên,ghi dấu ấn cuộc đời mình lên mỗi ngọn núi, dòng sông, khắp mọi miền đấtnước này:“Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãiChẳng mang một dáng hình, một ao ước, một lối sống ông chaÔi! Đất Nước bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấyNhững cuộc đời đã hóa núi sông ta”– Hai câu đầu là khẳng định dáng hình của Nhân Dân trong không gian Đất Nước“trên khắp ruộng đồng gò bãi”. Bóng hình ấy của nhân dân không chỉ làm cho đấtnước thêm phần tươi đẹp mà còn mang “một ao ước, một lối sống cha ông”. Nghĩalà nhân dân không chỉ góp danh lam thắng cảnh, mà còn góp vào đó những giá trịtinh thần, là phong tục, tập quán, là truyền thống văn hóa lưu dấu tới mai sau.– Hai câu cuối, hình tượng thơ được nâng dần lên và chốt lại bằng một câu đầy trítuệ: “Những cuộc đời đã hóa núi sông ta”. “Núi sông ta” sỡ dĩ có được là nhờ“những cuộc đời” đã hóa thân để góp nên. Nhân Dân không chỉ góp tuổi, góp tênmà còn góp cả cuộc đời và số phận mình. Ý thơ giản dị mà sâu sắc khiến ta hìnhdung Đất Nước thật gần gũi và thân thuộc.c. Nghệ thuật Đoạn thơ có kết cấu chặt chẽ, tự nhiên được viết theo thể thơ tự do. Câu thơmở rộng kéo dài, biến hóa linh hoạt tạo cho đoạn thờ giàu sức gợi cảm và khái quátcao. Thủ pháp liệt kê địa danh, nhà thơ luôn viết hoa hai chữ Đất Nước thể hiện sựthành kính thiêng liêng. Động từ “góp” được nhắc lại nhiều lần. Tất cả làm nênđoạn thơ hay về đất nước.