6 - 1 = 5 (người)
Thực hiện phép chia ta có : 78 : 5 = 15 (dư 3). Có 15 thuyền, mỗi
thuyền chở 5 người khách, còn 3 người khách chưa có chỗ ngồi nên
cần có thêm 1 thuyền nữa.
Vậy số thuyền cần có ít nhất là :
15 + 1 = 16 (thuyền).
Đáp số : 16 thuyền.
Trong 4 ví dụ trên câu hỏi của bài toán về phép chia có dư đều có thuật
ngữ “nhiều nhất” hoặc “ít nhất”. Tuy nhiên cũng có bài toán về phép
chia có dư mà không cần có các thuật ngữ đó.
Ví dụ 5 : Năm nhuận có 366 ngày. Hỏi năm đó gồm bao nhiêu tuần lễ
và mấy ngày ?
Bài giải :
Một tuần lễ có 7 ngày.
Thực hiện phép chia ta có : 366 : 7 = 52 (dư 2). Vậy năm nhuận gồm
52 tuần lễ và 2 ngày.
Đáp số : 52 tuần lễ và 2 ngày.
Ví dụ 6 : Hôm nay là chủ nhật. Hỏi 100 ngày sau sẽ là thứ mấy của
tuần lễ ?
Thực hiện phép chia ta có : 100 : 7 = 14 (dư 2). Sau đúng 14 tuần lại
đến ngày chủ nhật và hai ngày sau là ngày thứ ba. Vậy 100 ngày sau là
ngày thứ ba trong tuần lễ.
Đáp số : ngày thứ ba.
Xin giới thiệu cùng bạn đọc tham khảo một bài toán hay trong Kì thi
Olympic Đông Nam á năm 2003 (Toán Tuổi thơ số 40) :
Bài toán : Một xe buýt cỡ vừa có thể chở 30 hành khách, một xe buýt
cỡ nhỏ có thể chở 8 hành khách, một xe buýt cỡ lớn có thể chở 52
hành khách. Hỏi cần bao nhiêu xe buýt cỡ lớn để chở được tất cả hành
khách của 8 xe buýt cỡ vừa đầy hành khách và 13 xe buýt cỡ nhỏ đầy
hành khách ?
Đỗ Trung Hiệu
(Hà Nội)
MỘT PHƯƠNG PHÁP GIẢI TOÁN
Trong thực tế ta gặp nhiều bài toán về công việc chung. Khi giải các bài toán
dạng này ta có thể hiểu một công việc như là một đơn vị và biểu thị thành nhiều
phần bằng nhau sao cho phù hợp với các điều kiện của bài toán, để thuận tiện
cho việc tính toán và giải bài toán đó. Ta xét một vài ví dụ sau :
Ví dụ 1 : Ba người cùng làm một công việc. Người thứ nhất có thể hoàn thành
công việc trong 3 ngày. Người thứ hai có thể hoàn thành một công việc nhiều
gấp 3 lần công việc đó trong 8 ngày. Người thứ ba có thể hoàn thành một công
việc nhiều gấp 5 lần công việc đó trong12 ngày. Hỏi cả ba người cùng làm công
việc ban đầu thì sẽ hoàn thành trong bao nhiêu giờ, nếu mỗi ngày làm 9 giờ ?
Phân tích : Muốn tính xem cả ba người cùng làm công việc ban đầu trong bao
lâu ta phải biết được số phần công việc cả ba người làm trong một ngày. Muốn
tìm được số phần công việc cả ba người làm trong một ngày thì phải tìm được số
phần công việc mỗi người làm trong một ngày. Số phần công việc làm trong một
ngày của mỗi người chính bằng số phần công việc chung chia cho số ngày. Do
đó số phần công việc chung phải chia hết cho số ngày. Số nhỏ nhất chia hết cho
Bạn đang xem 6 - - Các phương pháa giải toán Tiểu học