2. Đặc trưng của phương phỏp dạy học tớch cực mụn lịch sử
- Dạy học thụng qua tổ chức cỏc hoạt động học tập của học sinh
Trong tổ chức dạy học lịch sử, học sinh là đối tượng của hoạt động “dạy”,
đồng thời là chủ thể của hoạt động “học” - được cuốn hỳt vào cỏc hoạt động học
tập do giỏo viờn tổ chức, hướng dẫn, thụng qua đú cỏc em tự lực khỏm phỏ những
điều mỡnh chưa biết trờn cơ sở kiến thức đó biết chứ khụng phải thụ động tiếp thu
những tri thức đó được giỏo viờn cung cấp. Học sinh được đặt vào những tỡnh
huống học tập và của đời sống thực tế, cỏc em trực tiếp tiếp xỳc với cỏc nguồn sử
liệu, được trao đổi, thảo luận, được suy nghĩ, làm việc và giải quyết vấn đề đặt ra
theo cỏch suy nghĩ của mỡnh, từ đú tự khỏm phỏ được kiến thức, kĩ năng mới,
đồng thời vừa biết được phương phỏp “tỡm ra” kiến thức, kĩ năng đú, khụng rập
theo những khuụn mẫu sẵn cú, được bộc lộ và phỏt huy tiềm năng sỏng tạo của
mỡnh.
Dạy học theo phương phỏp này, giỏo viờn khụng chỉ giản đơn truyền đạt tri
thức mà cũn hướng dẫn hành động và định hướng thỏi độ cho học sinh. Nội dung
và phương phỏp dạy học khụng chỉ phải giỳp cho từng học sinh biết, hiểu kiến thức
mà cũn giỳp cỏc em hành động và vận dụng kiến thức vào thực tế cuộc sống đũi hỏi.
- Dạy và học chỳ trọng rốn luyện phương phỏp tự học
Phương phỏp tớch cực xem việc rốn luyện phương phỏp học tập cho học sinh
khụng chỉ là một biện phỏp nõng cao hiệu quả dạy học mà cũn là một mục tiờu dạy học.
Trong xó hội hiện đại đang biến đổi nhanh - với sự bựng nổ thụng tin, khoa
học, kĩ thuật, cụng nghệ phỏt triển như vũ bóo - thỡ khụng thể nhồi nhột vào đầu học
sinh cỏc sự kiện, nhõn vật, thời gian... Mà phải quan tõm dạy cho trẻ phương phỏp
học tập ngay từ khi cỏc em học tập lịch sử và càng lờn cấp học cao hơn càng phải đ-
ược chỳ trọng.
Trong cỏc phương phỏp học tập thỡ mấu chốt là phương phỏp tự học. Nếu rốn
luyện cho học sinh cú được phương phỏp, kĩ năng, thúi quen, ý chớ tự học thỡ sẽ tạo
cho họ lũng ham học, khơi dậy nội lực vốn cú trong mỗi con người, kết quả học tập
sẽ nhõn lờn gấp bội. Vỡ vậy, phỏt triển tự học lịch sử trong trường phổ thụng, khụng
chỉ tự học ở nhà sau bài lờn lớp mà tự học cả trong tiết học cú sự hướng dẫn của giỏo viờn.
- Tăng cường học tập cỏ thể, phối hợp với học tập hợp tỏc
Trong học tập, khụng phải mọi tri thức, kĩ năng, thỏi độ đều được hỡnh thành
bằng những hoạt động độc lập cỏ nhõn. Lớp học là mụi trường giao tiếp thầy - trũ,
trũ - trũ, tạo nờn mối quan hệ hợp tỏc giữa cỏc cỏ nhõn trờn con đường chiếm lĩnh nội
dung học tập. Thụng qua thảo luận, tranh luận trong tập thể, ý kiến mỗi học sinh đư-
ợc bộc lộ, khẳng định hay bỏc bỏ, qua đú cỏc em nõng mỡnh lờn một trỡnh độ mới.
Trong nhà trường, phương phỏp học tập hợp tỏc được tổ chức ở cấp nhúm,
tổ, lớp. Nhúm nhỏ thường từ 4 đến 6 học sinh. Học tập hợp tỏc làm tăng hiệu quả
học tập, nhất là lỳc phải giải quyết những vấn đề gay cấn, lỳc xuất hiện thực sự nhu
cầu phối hợp giữa cỏc cỏ nhõn để hoàn thành nhiệm vụ chung. Tuy nhiờn, trong
hoạt động theo nhúm sẽ cú hiện tượng ỷ lại, trụng chờ vào bạn, nếu khụng kịp thời
uốn nắn, điều chỉnh thỡ giờ học sẽ chỉ cú một số học sinh trong nhúm, lớp tớnh cực
làm việc, cũn những học sinh khỏc thỡ khụng. Làm sao trong giờ học mọi học sinh
trong nhúm, lớp đều được suy nghĩ nhiều, làm nhiều và phỏt biểu nhiều về cỏc vấn
đề nội dung bài học mà học sinh cần tiếp thu.
Trong nền kinh tế thị trường đó xuất hiện nhu cầu hợp tỏc xuyờn quốc gia,
liờn quốc gia; năng lực hợp tỏc phải trở thành một mục tiờu giỏo dục mà nhà trường
phải chuẩn bị cho học sinh.
- Kết hợp đỏnh giỏ của giỏo viờn với tự đỏnh giỏ của học sinh
Trong dạy học, việc đỏnh giỏ học sinh khụng chỉ nhằm mục đớch nhận định
thực trạng và điều chỉnh hoạt động học của trũ mà cũn đồng thời tạo điều kiện nhận
định thực trạng và điều chỉnh hoạt động dạy của thầy - đỏnh giỏ gúp phần thỳc đẩy
đổi mới phương phỏp dạy học.
Trước đõy giỏo viờn giữ độc quyền đỏnh giỏ học sinh. Trong phương phỏp
tớch cực, giỏo viờn phải hướng dẫn học sinh phỏt triển kĩ năng tự đỏnh giỏ để tự
điều chỉnh cỏch học. Liờn quan với điều này, giỏo viờn cần tạo điều kiện thuận lợi
để học sinh được tham gia đỏnh giỏ lẫn nhau. Tự đỏnh giỏ đỳng và điều chỉnh hoạt
động kịp thời là năng lực rất cần cho sự thành đạt trong cuộc sống mà nhà trường
phải trang bị cho học sinh.
Như vậy, từ dạy và học thụ động sang dạy và học tớch cực, giỏo viờn khụng
cũn đúng vai trũ đơn thuần là người truyền đạt kiến thức, giỏo viờn trở thành người
tổ chức, hướng dẫn cỏc hoạt động học tập của học sinh độc lập hoặc theo nhúm để
học sinh tự lực chiếm lĩnh nội dung học tập, chủ động đạt cỏc mục tiờu kiến thức, kĩ
năng, thỏi độ theo yờu cầu của chương trỡnh.
Bạn đang xem 2. - KIEM TRA DANH GIANEW