TRÌNH BÀY HÌNH THÁI, THÀNH PHẦN HÓA HỌC, CHỨC NĂNG CỦA LƯỚI NỘI...
Câu 6. Trình bày hình thái, thành phần hóa học, chức năng của lưới nội sinh chất nhẵn?
Cấu trúc
SER là một hệ thống ống nhỏ chia nhánh thông với nhau và thông với RER. Trong tế bào có
thể có nhiều hệ thống lưới nhẵn nằm xen kẽ lưới có hạt.
Thành phần hoá học
- Là màng sinh chất nội bào.
- Tỷ lệ P/L giống như RER nhưng thành phần lipit có khác: Tỷ lệ cholesterol cao hơn
chiếm 10% các thành phần lipit (SER 6%).
- Màng của lưới và trong lòng lưới chứa nhiều hệ thống enzym chuyên nối dài hoặc bão
hoà hoá các axit béo. Hệ thống lưới nhẵn rất phát triển ở hệ thống tuyến bã, tế bào xốp… (ở
nơi mà sự tổng hợp thành phần lipit mạnh mẽ). Ví dụ:
+ Ở tế bào chuyên tiết protein như tuyến tuỵ thì hầu như chỉ thấy lưới có hạt.
+ Tế bào cơ hầu như chỉ thấy SER.
+ Tế bào gan thì hai loại RER/SER gần bằng 1.
Chức năng
- Chức năng tổng hợp: chuyên tổng hợp và chuyển hoá axit béo và phospholipit, tổng hợp
lipit cho các lipoprotein nhờ các enzim trong màng lưới nhẵn.
- Tổng hợp các hormon steroid (ở tinh hoàn là các hormon sinh dục và hormon ở vở
thượng thận) từ cholesterol.
- Chức năng giải độc: Các chất độc, dược liệu, hoá chất có hại, thuốc trừ sâu hay chất
gây ung thư đi vào lưới nhẵn, tại đó có các enzym xúc tác các phản ứng chuyển các chất từ
không tan trong nước thành tan trong nước đẻ có thể đào thải qua nước tiểu. Khi chất độc có
nhiều lưới nhẵn tăng số lượng tiêu đọc xong phần thừa sẽ giải thể theo con đường tiêu hóa
trong tiêu thể.
- Chức năng nâng cấp các axit béo: lưới nhẵn dùng enzym của mình để nối các hạt
monoglycerid, các mixen axit béo trước đó đã bị giáng cấp cho vụn để đi qua màng tế bào làm
cho chúng trở lại nguyên hình các đại phân tử.
Các sản phẩm của lưới nhẵn cũng đuợc phân phối theo yêu cầu dưói dạng chất tiết.
-Ngoài ra lưới nhẵn ở tế bào cơ có chức năng đặc biệt liên quan tới sự co duỗi của cơ:
màng của cơ có enzym Ca
++
ATP ase (bơm Ca
++