3.2. Giáo dục kỹ năng ứng phó với biến đổi
lớp 10, 2 lớp 11 và 2 lớp 12) với tổng số 220
khí hậu toàn cầu cho học sinh qua môn Địa
học sinh, tác giả nhận thấy các em rất tích cực
lí ở trường trung học phổ thông
trong việc tìm hiểu và khi GV đưa ra một số
Trước sự biến đổi khôn lường của khí hậu
tình huống, các em đã biết cách ứng phó với
chúng ta không thể chống lại hay làm xoay
các tình huống và đưa ra phương án một cách
chuyển. Điều mà chúng ta có thể làm không
nhanh chóng và rất linh hoạt. Điều đó chứng tỏ
gì khác là phải tìm cách ứng phó để giảm
khi được hướng dẫn, tìm hiểu các em nắm bắt
vấn đề rất tốt và vận dụng một cách linh hoạt.
thiểu tối đa những thiệt hại do BĐKH mang
lại - phải nâng cao ý thức cho người dân, từng
Bảng 1 là tổng hợp kết quả phiếu khảo sát về
cá nhân mà trước hết là các em học sinh ngay
các vật dụng được gia đình chuẩn bị để đối phó
từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
với thiên tai.
Bảng 1. Bảng tổng hợp ý kiến phản hồi Bảng 2. Bảng tổng hợp phiếu khảo sát một số phiếu khảo sát về các vật dụng được kinh nghiệm của cá nhân đối phó với thiên tai gia đình chuẩn bị để đối phó với thiên tai (%) và ứng phó với biến đổi khí hậu (%) Cách giải quyết Đồng Ý Không STT Tình huống ý Không kiến khác đồng ý Ý kiến đồng ý 1 Áo phao 95 0 5 ý 2 Vật dụng trữ nước 90 0 10 1 Tích trữ lương thực 95 0 5 2 Gia cố nhà cửa 83 9 8 3 Hầm trú bão 0 100 0 3 Di tản nơi khác khi cần thiết 89 5 6 4 Điện thoại 100 0 0 5 Dây thừng 87 5 8 4 Thông báo cho người khác biết 100 0 0 6 Đèn pin/ bình điện 93 0 7 7 Vật dụng trữ nước 92 3 5 5 Dời đồ đạc, hàng hóa lên nơi cao 83 5 12 8 Thuyền/ bè 100 0 0 9 Tủ cứu thương 81 12 7 6 Chấp nhận và chờ đợi thiên tai đi qua 6 92 2 10 Thang cây 79 4 17 7 Khả năng biết bơi 80 10 10 Như vậy khi được khảo sát về các vật dụng
8 Có nên học bơi 90 10 0 được gia đình chuẩn bị để đối phó với thiên
9 Dọn dẹp chướng ngại vật 75 22 3 tai ở nhóm thực nghiệm đa số các em đều có
Tập huấn ứng phó phòng tránh thiên tai, biến đổi cách lựa chọn nhanh và có tính khả thi hơn
10 68 27 5 khí hậu nhóm đối chứng. Trong khi cũng câu hỏi như
vậy tác giả tiến hành khảo sát với nhóm đối
Việt Nam nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới
chứng cho thấy còn có nhiều học sinh thờ ơ
gió mùa, lại nằm gần 1 trong 5 ổ bão lớn của
thế giới. Bão tố, lũ lụt hàng năm xảy ra thường
hoặc lựa chọn chưa phù hợp với các vật dụng
trong gia đình khi có thiên tai xảy ra.
xuyên ở hầu hết các vùng trong cả nước, gây
những thiệt hại nặng nề cả về người và của cải
Khi được hỏi về một số kinh nghiệm của cá
vật chất. Hàng năm, ngành giáo dục phải gánh
nhân đối phó với thiên tai và ứng phó với biến
chịu những tác hại không nhỏ do thiên tai gây
đổi khí hậu, đa số các em cũng đã ý thức được
ra, ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động dạy
hậu quả của biến đổi khí hậu toàn cầu và cũng
và học của học sinh và giáo viên. Làm tốt công
đã có những kinh nghiệm nhất định cho bản
tác phòng, chống thiên tai và ứng phó với biến
thân. Những kinh nghiệm này được thể hiện cụ
đổi khí hậu trong ngành giáo dục, đặc biệt là
thể trong bảng 2, bảng tổng hợp phiếu khảo sát
đối với học sinh THPT, những chủ nhân tương
một số kinh nghiệm của cá nhân đối phó với
lai của đất nước lại càng có ý nghĩa quan trọng
thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu.
trong việc tạo sự lan tỏa mạnh mẽ đến cộng
Sau khi tách biệt ý kiến không còn phụ thuộc
đồng dân cư trong cả nước [6]. Điều này cũng
vào sự chuẩn bị của gia đình mà là những ý
góp phần thực hiện các mục tiêu của Chính
kiến, kinh nghiệm của cá nhân thì đa số các em
phủ trong công tác phòng, chống thiên tai và
được hỏi đều đã có những kinh nghiệm nhất
ứng phó với biến đổi khí hậu trong giai đoạn
định cho bản thân, đặc biệt là ý thức cộng đồng
hiện nay.
rất cao. 100 % là thông báo cho người khác
Kế hoạch hành động thực hiện chiến lược quốc
biết trước khi quá muộn. Tiếp đến là biết tự
gia phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai của
trang bị cho mình một số kĩ năng cơ bản để
ngành giáo dục thực tế đã được thực hiện và
sinh tồn như tự tích trữ lương thực, thực phẩm;
đạt được những kết quả nhất định: Kế hoạch
học bơi, tự biết bảo quản đồ đạc hàng hóa khi
hành động ứng phó với biến đổi khí hậu của
có thiên tai… Như vậy có thể nói, đối với HS
THPT đã hoàn toàn có thể chủ động ứng phó
ngành Giáo dục giai đoạn 2011 – 2015 [7]; kế
hoạch hành động thực hiện Chiến lược quốc
với những biến đổi của khí hậu chứ không còn
chấp nhận một cách thụ động.
ngành Giáo dục giai đoạn 2011 – 2020… Tất
người dân. Để trở thành những người dân
cả được thực hiện trên cả các phương tiện
thông thái thì cần phải giáo dục cho họ ngay
truyền thông, trong các hoạt động chính khóa
từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Trong
và cả ở trong các hoạt động ngoại khóa trong
quá trình thực hiện lồng ghép kỹ năng ứng
trường học. Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào
phó với biến đổi khí hậu toàn cầu cho học
tạo cũng đã từng nhấn mạnh, đây là kế hoạch
sinh ở trường THPT Thái Nguyên, tác giả
có ý nghĩa cấp thiết không chỉ riêng với ngành
nhận thấy cần có một số giải pháp như sau:
Giáo dục mà còn mang ý nghĩa cấp quốc gia
Đưa ra những dấu hiệu của biến đổi khí hậu
và quy mô toàn cầu.
toàn cầu để các em sớm nhận ra và có phương
Thấy được tầm quan trọng đó, tác giả đã thực
án ứng phó cụ thể và kịp thời. Ví dụ như nhiệt
hiện dạy học tích hợp và lồng ghép những
độ trung bình của trái đất tăng, mực nước biển
kiến thức về ứng phó với biến đổi khí hậu
dâng, thiên tai và các hiện tượng thời tiết cực
toàn cầu không chỉ vào các nội dung bài học
đoan… ở trên thế giới và Việt Nam; những
mà còn tổ chức các hoạt động ngoại khóa
thay đổi về khí hậu và thời tiết đã từng xảy ra
nhằm thu hút học sinh tham gia và trang bị
trong lịch sử; xu hướng biến đổi khí hậu có thể
những kiến thức cho học sinh, ví dụ như tổ
xảy ra trong thế kỉ XXI và một số kịch bản về
chức thực hiện vào giờ chào cờ, các buổi sinh
biến đổi khí hậu (mực nước biển dâng đối với
hoạt chuyên đề của các môn học tùy theo đặc
Việt Nam và nguy cơ ngập lụt).
thù của từng môn: có thể theo các chủ đề mà
Giáo viên phải làm rõ các nguyên nhân dẫn
các thầy cô đã chuẩn bị như: Thời tiết và biến
đến sự biến đổi khí hậu toàn cầu, giúp học
đổi khí hậu; Nguyên nhân của biến đổi khí
sinh hiểu được ngưỡng chịu đựng của trái đất
hậu; tác động của biến đổi khí hậu và ứng phó
là bao nhiêu; những hoạt động nào và ai là
với biến đổi khí hậu. Qua đó tác giả thấy có
người phát thải nhiều nhất…
nhiều môn có thể lồng ghép giáo dục kỹ năng
Thông qua đó, HS hiểu được một số kịch bản
ứng phó biến đổi khí hậu cho học sinh nhưng
của biến đổi khí hậu đối với Việt Nam. Chẳng
Địa lí là môn học gần gũi và dễ áp dụng nhất.
hạn, nếu nước biển dâng 100 cm thì có tới 34
Bạn đang xem 3. - DE KIEM TRA CHUONG III DSO 9