TỔNG HỢP - ĐỊNH NGHĨA

4.Tổng hợp

- Định nghĩa: Là kết hợp các phần ( bộ phận ), các mặt ( Phương diện ), các nhân tố

của vân đề cần bàn luận ra thành một chỉnh thể thống nhất để xem xét.

. -Nhận diện : Câu mở đầu đoạn văn trên nêu lên môt nhận định chung. Câu kết đoạn đúc

kết thành một nhận định mới vừa phù hợp với nhận định ban đầu, vừa được nâng cao hơn.

VD:1

Trong hoàn cảnh “trăm dâu đổ đầu tằm”, ta càng thấy chị Dậu thật là một người

phụ nữ đảm đang, tháo vát. Một mình chị phải giải quyết mọi khó khăn đột xuất của gia

đình, phải đương đầu với những thế lực tàn bạo : quan lại, cường hào, địa chủ và tay sai

của chúng. Chị có khóc lóc

có kêu trời, nhưng chị không nhắm mắt khoanh tay, mà tích cực

tìm cách cứu được chồng ra khỏi cơn hoạn nạn. Hình ảnh chị Dậu hiện lên vững chãi như

một chỗ dựa chắc chắn của cả gia đình.

(Theo GS. Nguyễn Đăng Mạnh)

= >Câu mở đầu đoạn văn trên nêu lên môt nhận định chung về nhân vật. Hai câu khai

triển đoạn đưa ra các biểu hiện cụ thể minh họa cho nhận định chung ấy. Từ những chứng

cớ cụ thể này, câu kết đoạn đúc kết thành một nhận định mới vừa phù hợp với nhận định

ban đầu, vừa được nâng cao hơn. Đó là mô hình tổng hợp – phân tích – tổng hợp (tổng –

phân – hợp).

VD:2

Tiếng Việt chúng ta rất đẹp .Đẹp như thế nào đó là điều khó nói (1). Chúng ta

không thể nói tiếng ta đẹph như thế nào, cũng như ta không thể nào phân tích

cái đẹp của ánh sáng, của thiên nhiên (2). Nhưng đối với chúng ta là người Việt

Nam, chúng ta cảm thấy thưởng thức một cách tự nhiên cái đẹp của tiếng ta,

tiếng nói của quần chúng nhân dân trong ca dao và dân ca, lời văn của các nhà

văn lớn (3).Có lẽ tiếng Việt của chúng ta đẹp, bởi vì tâm hồn của người Việt Nam

ta rất đẹp, bởi vì đời sống, cuộc đấu tranh của nhân dân ta từ trước tới nay là

cao quý, là vĩ đại, nghĩa là rất đẹp (4). (Phạm Văn Đồng)