PHÂN PHỐI DÒNG CHẢY THEO QUÁ TRÌNH THỜI GIAN. CHÚ Ý
1. Phân phối dòng chảy theo quá trình thời gian.
Chú ý: Phân phối dòng chảy tiến hành theo năm thủy văn thống nhất cho tất cả các
năm của chuổi quan trắc và lấy tròn đến tháng.
Ở nước ta trong một năm dòng chảy phân ra làm hai mùa rỏ rệt mùa mưa và mùa
khô, để phân biệt sự khác nhau giữa các mùa ta dựa vào chỉ tiêu của tổng cục Khí tượng
-Thủy văn và trường đại học Thủy lợi Hà nội coi mùa lũ là các tháng liên tục có lượng
nước W
tháng
≥ 1/12W
năm
(Q
tháng
≥ Q
bqnăm
) với tần suất xuất hiện tháng ≥ 50%.
a) Phương pháp phân phối dòng chảy theo năm điển hình.
+ Điều kiện :
- Khi liệt tài liệu không ít hơn 15 ÷ 20 năm, trong đó bao gồm đầy đủ các nhóm năm
nhiều nước, ít nước và nước trung bình.
- Trong liệt tài liệu đó phải chọn được năm điển hình thỏa mãn yêu cầu sau:
∗ Dòng chảy năm điển hình gần bằng dòng chảy năm thiết kế (W
nđh
≈ W
np
)
∗ Dòng chảy mùa giới hạn gần bằng dòng chảy mùa thiết kế (W
mgh
≈ W
mp
)
+ Trình tự các bước tính toán:
- Tính tổng lượng dòng chảy năm và mùa ứng với tần suất thiết kế: W
np
, W
mp
.
- Dựa vào liệt số liệu thực đo xác định W
nđh
, W
mgh
thỏa mãn các điều kiện trên.
- Tính hệ số hiệu chỉnh:
∗ Đối các tháng thuộc mùa giới hạn:
K
1
= W
mp
/W
mgh
. (4-34)
∗ Đối các tháng còn lại trong năm:
K
2
= (W
np
-W
mp
)/(W
nđh
-W
mgh
). (4-35)
- Tính phân phối dòng chảy các tháng trong năm:
∗ Các tháng trong mùa giới hạn:
Q
pj
= K
1
Q
đhj
(4-36)
∗ Các tháng còn lại trong năm:
Q
pj
= K
2
Q
đhj
(4-37)
Trong đó: j là chỉ số tháng trong năm.
Chú yï: Trong mùa giới hạn có thể khống chế thêm tháng chuyển tiếp mùa, khi đó
chọn năm điển hình, chọn các hệ số hiệu chỉnh phải thêm điều kiện này.
b) Phương pháp tổ hợp thời đoạn (Phương pháp Anđrâyanốp).
+ Điều kiện:
- Khi tài liệu thủy văn không ít hơn 10 năm,
- Không chọn được năm điển hình,
- Trong chuỗi tài liệu bao gồm đầy đủ các nhóm năm: nhiều, trung bình và ít nước.
- Tính lượng dòng chảy năm (W
np
), lượng dòng chảy mùa giới hạn (W
mghp
).
- Tính lượng dòng chảy mùa còn lại trong năm:
W
mp
= W
np
- W
mghp
(4-38)
- Sắp xếp lượng dòng chảy riêng từng mùa (Mùa giới hạn, mùa không giới hạn) ra
thành các nhóm :nhiều nước, trung bình, ít nước giảm dần (cột) và dòng chảy các tháng
trong mùa cũng sắp xếp theo thứ tự giảm dần (hàng) và ghi tên các tháng tương ứng bên
cạnh.
- Tính tỷ số phân phối bình quân của từng cột và gắn tỷ số đó cho tháng nào có mặt
nhiều nhất trong cột đó.
Tỷ số phân phối bình quân tính theo công thức:
n
= Σ (4-39)
Q
i
=
1
k
100 %
j
m
Σ
i
j
Trong đó: i = 1,2..n là số năm của mỗi nhóm (cột).
j = 1,2..m là số tháng trong mùa (hàng).
- Sắp xếp lại các tỷ số đó theo thứ tự các tháng đã được gắn theo trình tự thời gian.
- Tính phân phối dòng chảy từng tháng trong năm theo các tần suất thiết kế bằng
cách nhân các tỷ số phân phối với các tổng lượng bình quân của mùa tương ứng.
∗ Những tháng trong mùa giới hạn:
W
jp
(
2
)
=kj
(
2
)
.W2
p
(4-40)
∗ Những tháng còn lại trong năm:
W
jp
(
3
)
=kj
(
3
)
.W3
p