TRƯỜNG HỢP KHÔNG CÓ ĐỦ TÀI LIỆU ĐO ĐẠC DÒNG CHẢY

3. Trường hợp không có đủ tài liệu đo đạc dòng chảy:

Khi không có tài liệu đo đạc dòng chảy, thì ngoài việc tính toán

dòng chảy từ tài liệu mưa và bốc hơi, người ta còn dùng phương pháp

sau để xác định Q , C

v

, C

s

là 3 đặc trưng quan trọng để vẽ đường tần

suất.

a. Xác định dòng chảy bình quân Q :

Có thể dùng các phương pháp sau để xác định dòng chảy bình

quân.

α . Dùng phương pháp lưu vực tương tự:

- Mượn hệ số dòng chảy của lưu vực tương tự. Dòng chảy của

lưu vực nghiên cứu được xác định như sau:

Y = α

a

. X

Trong đó: α

a

hệ số dòng chảy của lưu vực tương tự

X lượng mưa bình quân của lưu vực nghiên cứu

- Mượn mođun dòng chảy của lưu vực tương tự

M =

M

a

Trong đó: M

a

- mođun dòng chảy của lưu vực tương tự

β . Phương pháp nội suy địa lý:

- Khi có bản đồ đẳng trị mođun dòng chảy M hoặc lớp nước

dòng chảy Y thì xác định dòng chảy của lưu vực nghiên cứu bằng cách

tra các giá trị đó trên đường đẳng trị.

γ . Phương pháp công thức kinh nghiệm:

Có thể dùng công thức kinh nghiệm để xác định dòng chảy:

Y = a . ( X - b)

Trong đó: Y - Lớp nước dòng chảy bình quân năm

X - Lớp nước mưa bình quân năm

a, b - Các tham số thay đổi theo vùng khí hậu

b. Xác định hệ số C

v

:

Thường dùng công thức kinh nghiệm để xác định C

v

:

C

v

= a - 0,063 log (F + 1)

Trong đó: F - Diện tích lưu vực

a - Xác định theo phân vùng thuỷ văn

Hoặc có thể áp dụng công thức sau:

C

vx

C

v

=

m

α

0

Trong đó: C

vx

- Hệ số biến động của lượng mưa năm

α - Hệ số dòng chảy

m - Tham số xác định phân vùng thuỷ văn

c. Xác định hệ số thiên lệch C

s

:

Hệ số C

s

tính theo C

v

C

s

= mC

v

Khi không có cơ sở để chọn m thì có thể tính toán với C

s

= 2C

v

Sau khi đã xác định được Q , C

v

, C

s

sẽ tính toán được đường tần

suất. Ứng với tần suất thiết kế P ta sẽ xác định được Q

p

.

III. PHÂN PHỐI DÒNG CHẢY NĂM THIẾT KẾ

Dòng chảy trong một năm không phải đều nhau mà có thời gian

dòng chảy lớn có thời gian dòng chảy nhỏ dưới sự tác động của các

yếu tố sinh ra dòng chảy. Sự thay đổi dòng chảy trong năm được gọi là

phân phối dòng chảy năm. Phân phối dòng chảy năm là một đặc trưng

quan trọng mô tả chế độ dòng chảy sông ngòi, nó quyết định đến biện

pháp và quy mô các công trình khai thác nguồn lực.

Phân phối dòng chảy năm được biểu thị ở hai phương thức sau:

- Theo đường quá trình lưu lượng bình quân tháng (hoặc tuần)

Khi thời đoạn tính toán bình quân càng nhỏ (ngày, tuần) thì khả

năng biểu thị sự phân phối dòng chảy trong năm càng rõ, nhưng việc

tính toán khá phức tạp. Để phục vụ cho việc thiết kế và quản lý vận

hành các công trình khai thác nguồn nước người ta thường sử dụng

thời đoạn tính toán bình quân tháng.

- Theo đường duy trì lưu lượng bình quân ngày:

Đường biểu diễn loại này không biểu thị sự thay đổi của dòng

chảy trong năm theo trình tự thời gian, mà biểu thị mối quan hệ giữa

lưu lượng bình quân này với thời gian duy trì của nó trong năm.

Trong chương trình này chỉ đi sâu nghiên cứu đường quá trình

lưu lượng bình quân tháng của dòng chảy năm.