VÌ SAO CHẤT FLORUA LẠI BẢO VỆ ĐƯỢC RĂNG
Câu 46: Vì sao chất Florua lại bảo vệ được răng ? Răng được bảo vệ bởi lớp men cứng, dày khoảng 2mm. Lớp men này là hợp chất Ca
5
(PO4
)3
OH và được tạo thành bằng phản ứng: 5Ca2+
+ 3PO4
3-
+ OH-
→ Ca5
(PO4
)3
OH (1) Quá trình tạo lớp men này là sự bảo vệ tự nhiên của con người chống lại bệnh sâu răng. Sau các bửa ăn, vi khuẩn trong miệng tấn công các thức ăn còn lưu lại trên răng tạo thành các axit hữu cơ như axit axetic và axit lactic. Thức ăn với hàm lượng đường cao tạo điều kiện tốt cho việc sản sinh ra các axit đó. Lượng axit trong miệng tăng làm cho pH giảm, làm cho phản ứng sau xảy ra: H+
+ OH-
→ H2
O Khi nồng độ OH- giảm, theo nguyên lí Lơ-Sa-tơ-li-ê, cân bằng (1) chuyển dịch theo chiều nghịch và men răng bị mòn, tạo điều kiện cho sâu răng phát triển. Biện pháp tốt nhất phòng sâu răng là ăn thức ăn ít chua, ít đường và đánh răng sau khi ăn. Người ta thường trộn vào thuốc đánh răng NaF hay SnF2, vì ion F-
tạo điều kiện cho phản ứng sau xảy ra: 5Ca2+
+ 3PO4
3-
+ F-
→ Ca5
(PO4
)3
F Hợp chất Ca5
(PO4
)3
F là men răng thay thế một phần Ca5
(PO4
)3
OH Ở nước ta, một số người có thói quen ăn trầu, việc này rất tốt cho việc tạo men răng theo phản ứng (1), vì trong trầu có vôi tôi Ca(OH)2
, chứa các ion Ca2+ và OH- làm cho cân bằng (1) chuyển dịch theo chiều thuận. Áp dụng: Vấn đề sâu răng và phòng ngừa sâu răng được mọi người quan tâm. Nhưng ít ai biết rằng vì sao răng bị sâu và cơ chế phòng ngừa như thế nào. Học sinh sẽ rất tò mò về vấn đề này. Giáo viên có thể đề cập vấn đề này trong bài giảng Khái niệm về pH hay ứng dụng của flo nhằm giúp cho học sinh có thói quen bảo vệ răng bằng cách đánh răng sau các bữa ăn. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] SÁCH GIÁO KHOA HÓA HỌC 10,11,12 ( Nhà xuất bản Giáo Dục) [2] PHÂN PHỐI CHƯƠNG TRÌNH HÓA HỌC 10,11,12 ( Vụ trung học phổ thông) [3] SÁCH GIÁO VIÊN HÓA HỌC 10,11,12 ( Nhà xuất bản Giáo dục) [4] 385 CÂU HỎI VÀ ĐÁP VỀ HÓA HỌC VỚI ĐỜI SỐNG Nguyễn Xuân Trường ( Nhà xuất bản Giáo dục, 2006) [5] BỘ SÁCH TRI THỨC TUỔI HOA NIÊN THẾ KỈ XXI HÓA HỌC ( Người dịch: Từ Văn Mặc và Từ Thu Hằng; NXB Văn Hóa-Thông Tin 2001) [6] CHÌA KHÓA VÀNG HÓA HỌC ( Người dịch: Từ Văn Mặc và Trần Thị Ái; NXB Đại Học Quốc Gia Hà Nội 2002) [7] HÓA HỌC THẬT DIỆU KỲ ( Tập 1)Vũ Bội Tuyền ( Chủ biên); NXB Thanh Niên 2001