2.Thân bài
a) Bài thơ thể hiện tình yêu cuộc sống tha thiết của Thanh Hải
- Thanh Hải phác họa ra bức tranh mùa xuân thiên nhiên tươi đẹp, đậm sắc
màu xứ Huế khi đang nằm trên giường bệnh: một dòng sông xanh, một bông hoa
tím biếc, một tiếng chim chiền chiện…
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bóng hoa tím biếc
Ơi con sông chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Mùa xuân được mở ra với không gian cao rộng (với dòng sông, mặt đất, bầu
trời bao la), cả màu sắc tươi thắm của mùa xuân (sông xanh, hoa tím biếc), cả âm
thanh vang vọng, tươi vui của chim chiền chiện lánh lót gọi xuân về (hót vang trời).
Hình ảnh thơ đẹp, giàu tính tạo hình, bức tranh xuân có tầng bậc, hài hòa giữa màu
sắc và âm thanh, đậm sắc màu xứ Huế.
- Nhà thơ đón nhận vẻ đẹp bức tranh mùa xuân bằng trạng thái tâm lí đặc
biệt. Ông đưa tay ra hứng lấy “Từng giọt long lanh rơi”. Trong cảm nhận của nhà
thơ, tiếng chim chiền chiện không hề tan biến trong không gian mà đọng lại từng
giọt long lanh màu sắc và ánh sáng khiến nhà thơ không cầm lòng được nên đã
dang rộng vòng tay, mở rộng tấm lòng đón nhận bức tranh xuân bằng trạng thái say
sưa, ngây ngất, bằng những giác quan thính nhậy và tâm hồn người nghệ sĩ, bằng
cả sự trân trọng, nâng niu.
- Nằm trên giường bệnh, vì yêu cuộc sống. Thanh Hải còn cảm nhận được
khí thế tưng bừng, rộn rã của đất nước đang vào xuân qua hai hình ảnh chọn lọc,
giàu ý nghĩa biểu trưng: người cầm súng, người ra đồng . Họ là hai lực lượng tiêu
biểu cho hai nhiệm vụ chiến lược quan trọng của dân tộc: chiến đấu và sản xuất,
bảo vệ và xây dựng đất nước.
- Thanh Hải quên đi nỗi đau bệnh tật hiểm nghèo, hòa chung với niềm vui
phơi phới của đất nước, nghĩ suy về đất nước tỏa sáng trong tương lai:
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước\
Nhà thơ so sánh tầm vóc, vị thế của đất nước với nguồn sáng lấp lánh của vì
sao để bày tỏ niềm tự hào, niềm tin tưởng về tương lai tươi sáng, về sức sống
trường tồn vĩnh cửu của dân tộc., không kẻ thù nào có thể ngăn nổi bước tiến của
dân tộc ta.
Từ cách cảm nhận về mùa xuân thiên nhiên, đất nước, Thanh Hải đã bộc
loojh tình yêu cuộc sống thiết tha.
b) Bài thơ thể hiện ước nguyện cống hiến chân thành, tha thiết cua Thanh
Hải đối với quê hương, đất nước.
- Thanh Hải chọn những hình ảnh ẩn dụ đẹp, gợi cảm, giàu ý nghĩa để nói
lên ước nguyện dâng hiến của mình: con chim, một cành hoa, một nốt trầm xao
xuyến, một mùa xuân nho nhỏ. Điệp ngữ ta làm, dù là để hiện nguyện ước cống
hiến chân thành, tha thiết cháy bỏng.
- Tâm niệm về sự cống hiến:
+ Cống hiến vô tư, tự nguyện, không đòi hỏi đáp đền như quy luạt của tự
nhiên, như con chim sinh ra để dâng cho đời tiếng hót làm vui, như bông hoa sinh
ra để làm đẹp, điểm tô hương sắc cho đời.
+ Chủ động hòa mình vào cuộc sống muôn người, cống hiến những gì tốt
đẹp nhất cho cuộc đời chung.
+ Cống hiến cho đời cả “Một mùa xuân nho nhỏ” – nguyện dâng hiến cả
cuộc đời với tất cả sức sống tươi trẻ của mình cho quê hương, đất nước, cống hiến
thường xuyên, liên tục, bắt chấp thời gian, nghịch cảnh, tuổi đời.
Lẽ sống, nhân sinh quan cao đẹp của nhà thơ trọn đời đi theo lí tưởng cách
mạng , cống hiến không ngừng, không nghỉ cho đất nước, cho cuộc đời. Đó là lẽ
sống đáng khâm phục:
Bạn đang xem 2. - Đề cương ôn tập học kì 2 lớp 9 môn Ngữ văn