BÀI 20. DUNG DỊCH X CHỨA AGNO3VÀ CU(NO3)2. THÊM 1 LƯỢNG HỖN HỢP GỒM 0,...
1. Phương pháp giải chung
- Với dạng bài tập này phương pháp tối ưu nhất là pp đại số: Viết tất cả các PTHH xảy ra, sau đó dựa vào
các dữ kiện đã cho và PTHH để tính toán
- Một số vấn đề cần chú ý:
+ Cần phải hiểu thế nào là hợp chất lưỡng tính( vừa tác dụng với axit, vừa tác dụng với bazo) bao gồm
muối HCO
3-
, HSO
-3
, các oxit: Al
2
O
3
, ZnO, Cr
2
O
3
, các hiđroxit như: Al(OH)
3
, Zn(OH)
2
, Cr(OH)
3
+ Bài toán về sự lưỡng tính của các hidroxit có 2 dạng như sau: Ví dụ về Al(OH)
3
* Bài toán thuận: Cho lượng chất tham gia phản ứng , hỏi sản phẩm
VD: Cho dung dịch muối nhôm ( Al
3+
) tác dụng với dung dịch kiềm ( OH
-
). Sản phẩm thu được gồm
những chất gì phụ thuộc vào tỉ số k = nOH
-
/nAl
3+
+ Nếu k≤ 3 thì Al
3+
phản ứng vừa đủ hoặc dư khi đó chỉ có phản ứng
Al
3+
+ 3OH
-
→ Al(OH)
3
↓
( 1)
( k= 3 có nghĩa là kết tủa cực đại)
+ Nếu k ≥ 4 thì OH
-
phản ứng ở (1) dư và hòa tan vừa hết Al(OH)
3
theo phản ứng sau:
Al(OH)
3
+ OH
-
→ Al(OH)
4-
(2)
+ Nếu 3< k < 4 thì OH
-
dư sau phản ứng (1) và hòa tan một phần Al(OH)
3
ở (2)
* Bài toàn nghịch: Cho sản phẩm , hỏi lượng chất đã tham gia phản ứng
VD: Cho a mol OH
-
từ từ vào x mol Al
3+
, sau phản ứng thu được y mol Al(OH)
3
( x, y đã cho biết). Tính
a?
Nhận xét: nếu x=y thì bài toán rất đơn giản, a= 3x=3y
Nếu y< x Khi đó xảy ra một trong hai trường hợp sau:
a = 3y
+ Trường hợp 1: Al
3+
dư sau phản ứng (1) Vậy
Trường hợp này số mol OH
-
là
nhỏ
nhất
a= 4x-y
+ Trường hợp 2:
Xảy ra cả (1) và (2) vậy:
Trường hợp này số mol OH
-
là
lớn nhất
+ Muốn giải được như bài toán trên chúng ta cần quy về số mol Al
3+
trong AlCl
3
, Al
2
(SO
4
)
3
.. và quy về số
mol OH
-
trong các dd sau: NaOH, KOH, Ba(OH)
2
, Ca(OH)
2
+ Cần chú ý đến kết tủa BaSO
4
trong phản ứng của Al
2
(SO
4
)
3
với dung dich Ba(OH)
2
. Tuy cách làm
không thay đổi nhưng khối lượng kết tủa thu được gồm cả BaSO
4
+ Trong trường hợp cho OH
-
tác dụng với dung dịch chứa cả Al
3+
và H
+
thì OH
-
sẽ phản ứng với H
+
trước
sau đó mới phản ứng với Al
3+
+ Cần chú ý các dung dịch muối như Na[Al(OH)
4
], Na
2
[Zn(OH)
4
]... khi tác dụng với khí CO
2
dư thì
lượng kết tủa không thay đổi vì:
Na[Al(OH)
4
] + CO
2
→ Al(OH)
3
↓ + NaHCO
3
, Còn khi tác dụng với HCl hoặc H
2
SO
4
loãng thì lượng kết
tủa có thể bị thay đổi tùy thuộc vào lượng axit:
HCl + Na[Al(OH)
4
] → Al(OH)
3
↓+ NaCl + H
2
O
Nếu HCl dư: Al(OH)
3
+ 3HCl→ AlCl
3
+ 3H
2
O