CÂU 2.TA ĐI TA NHỚ NHỮNG NGÀYMÌNH ĐÂY TA ĐÓ ĐẮNG CAY NGỌT BÙITHƯƠNG NH...

4 - HS có thể tự chọn thông điệp có ý nghĩa và lí giải, miễn sao hợp lí. Gợi ý:

+ Công ơn sinh thành và dưỡng dục của mẹ.

+ Tình yêu bao la vô bờ bến của mẹ.

+ Sự thiêng liêng của tình mẫu tử.

II TẬP LÀM VĂN

1 Suy nghĩ về tình mẫu tử trong cuộc đời mỗi con người.

- HS lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách

nhưng cần làm rõ giá trị tình mẫu tử trong đời sống của con người.

- Có thể theo hướng sau:

+ Giải thích tình mẫu tử.

+ Những biếu hiện của tình mẫu tử trong đời sống xã hội.

+ Bình luận và đánh giá vai trò của tình mẫu tử trong cuộc sống.

2 Liên hệ một đoạn thơ trích trong " Việt Bắc" và " Từ ấy" .

* Mở bài.

- Tố Hữu là một trong những lá cờ đầu của nền văn nghệ cách mạng Việt Nam hiện đại. Tố

Hữu có nhiều tập thơ với nhiều bài thơ có giá trị, trong đó có bài thơ "Việt Bắc". Đoạn thơ

sau thể hiện nỗi nhớ Việt Bắc của người ra đi (trích thơ).

- Thơ Tố Hữu thể hiện lẽ sống, tình cảm cách mạng của con người Việt Nam nhưng mang

đậm chất dân tộc, truyền thống. Vì thế, ngay từ đầu, cái tôi trữ tình trong thơ Tố Hữu đã là

cái tôi chiến sĩ, càng về sau càng xác định rõ là cái tôi nhân danh Đảng, nhân danh cộng đồng

dân tộc. Điều này càng được thể hiện rõ nét hơn qua hai bài thơ của ông là "Từ ấy" và "Việt

Bắc".

* Thân bài.

Nội dung.

- Khái quát về bài thơ, đoạn thơ.

+ Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, Miền Bắc được giải phóng. Tháng 10 năm 1954, các cơ

quan Trung ương Đảng và Nhà nước chuyển từ Việt Bắc (Thủ đô kháng chiến) về thủ đô Hà

Nội. Sự lưu luyến giữa kẻ ở và người ra đi đã khơi nguồn cảm xúc lớn cho nhà thơ sáng tác

"Việt Bắc".

+ Đoạn trích thuộc phần đầu của bài thơ.

- Nêu ý chính toàn đoạn thơ: Khẳng định tấm lòng trước sau như một, nỗi nhớ sâu sắc trào

dâng, tình cảm ân tình giữa kẻ đi với người ở. Cảnh sắc thiên nhiên, cuộc sống sinh hoạt, kỉ

niệm kháng chiến lần lượt hiện ra sâu sắc, chân thực.

+ Hai dòng đầu:

+ Từ "đây", "đó" chỉ vị trí liền kề. Cụm từ "đắng cay ngọt bùi" là ẩn dụ, chỉ những gian khổ và

niềm vui.

+ Hai câu thơ diễn tả sự gắn bó mật thiết giữa người Việt Bắc với người Cách Mạng, cùng

chịu gian khổ, chia sẻ niềm vui.

- Hai câu tiếp:

+ Hình ảnh "củ sắn lùi", "bát cơm", "chăn sui" đi với những từ ngữ "chia", "sẻ, "cùng" cho thấy sự

thiếu thốn, khổ cực của cuộc sống kháng chiến, đắng cay cùng hưởng, ngọt bùi cùng chia,

tượng trưng cho một mối tình đậm đà giai cấp

+ Hai câu thơ chứa đựng bao tình nghĩa sâu đậm. Tất cả những khoảnh khắc ấy sáng mãi

trong lòng người ra đi, tâm trí người ở lại, ghi dấu ấn không thể xóa nhòa.

- Hai câu thơ tiếp theo:

- "Người mẹ nắng cháy lưng", "địu con" gợi liên tưởng đến sự tần tảo chắt chiu, cần cù lao

động của người mẹ chiến sĩ trong kháng chiến.

- Là hình ảnh tiêu biểu cho cái đẹp, ân tình trong cuộc sống kháng chiến.

- Bốn câu cuối: Nhớ về Việt Bắc là nhớ về cuộc sống sinh hoạt kháng chiến một thời không

thể nào quên:

- Nhớ "lớp học i tờ" xóa mù chữ: Cách mạng đem đến cho nhân dân không chỉ tự do mà còn

đem đến ánh sáng của trí thức;

- Nhớ nhịp sống những "ngày tháng cơ quan", "gian nan vẫn ca vang núi đèo" gợi tinh thần lạc

quan yêu đời của cán bộ chiến sĩ bất chấp khó khăn;

+ Nhớ những thanh âm đặc trưng của miền núi: tiếng mõ rừng chiều, tiếng chày đêm nên cối,

tiếng suối xa,....Đó là những hồi ức về cuộc sống bình dị ấm áp mà vui tươi nơi núi rừng Việt

Bắc.

- Điệp cấu trúc "Nhớ sao" ba lần cùng phép đối lập và cảm hứng lãng mạn. Nỗi nhớ Việt Bắc

là nỗi nhớ dạt dào và trùng điệp vang mãi trong tấm lòng mỗi con người kháng chiến.

Về nghệ thuật:

- Bức tranh Việt Bắc hiện lên qua nỗi nhớ của chủ thế trữ tình, trong hoài niệm có ba mảng

thống nhất và hòa nhập vào nhau: nỗi nhớ thiên nhiên, núi rừng Việt Bắc, cuộc sống ở Việt

Bắc.

- Giọng thơ tâm tình, ngọt ngào, tha thiết.

- Điệp từ "nhớ", điệp ngữ: "nhớ sao".... "nhớ người"... trùng điệp, cùng cách ngắt nhịp của câu

thơ tạo nên nét nhạc thơ thật đằm thắm.

- Hình ảnh chân thực, bình dị, giàu sức gợi cảm.

Liên hệ với bài thơ "Từ ấy".

- Cái tôi trữ tình: là sự bày tỏ cảm xúc riêng của nhà thơ trước các vấn đề của xã hội, trước sự

phát triển của lịch sử dân tộc;

- Tố Hữu quả đúng là nhà thơ của lí tưởng cộng sản vì đời sống cách mạng luôn chi phối toàn

diện và sâu sắc sự nghiệp sáng tác thơ của ông.

- Quá trình sáng tác của Tố Hữu song hành với hành trình cách mạng: các chặng đường thơ

tương ứng với các giai đoạn cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng.

- "Từ ấy" trích trong tập thơ cùng tên, là tập thơ đầu tay của Tố Hữu - có vị trí đặc biệt trên

con đường thơ của ông.

+ Bài thơ chứa đựng một cá tính mạnh mẽ, một khí chất say sưa, một quan niệm cá nhân cởi

mở giữa những người đồng chí đã làm cho cái tôi nhà thơ được bộc lộ tự do, không hề bị trói

buộc bởi bất kỳ công thức, chuẩn mực nào, tạo nên những vần thơ đẹp, xúc động, đầy men

say, bay bổng bậc nhất trang thơ ca cách mạng Việt Nam những năm đầu thế kỉ XX.

+ Bài thơ còn thể hiện niềm vui, niềm hạnh phúc của chàng thanh niên giác ngộ lí tưởng cách

mạng.

- Qua "Từ ấy", Tố Hữu đã thể hiện một cái tôi cá nhân cảm tính, ở phương diện tích cực,

mạnh mẽ một mặt mà thơ mới lãng mạn chưa hề biết đến.

- Đoạn trích Việt Bắc nói riêng, bài thơ nói chung:

+ Cái "tôi" đã hoà chung với cái "ta" của cộng đồng, dân tộc. Mình là ta - Ta là mình - Ta với

mình như hoà quyện vào nhau, đan xen nhau. Tố Hữu đã đặt mình vào vị trí của những con

người kháng chiến, nói về mình về người để bày tỏ những ân tình, lòng biết ơn sâu sắc đối

với những ân tình.

+ Qua "Việt Bắc" nói chung và đoạn trích nói riêng, cái tôi trữ tình của Tố Hữu trong chặng

đường thơ này là cái tôi nhập vai nhằm làm nổi bật, tôn vinh lên hình tượng những con người

kháng chiến, bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc của mình, niềm cảm phục trước sự hy sinh cao cả

của người dân kháng chiến.

+ Khẳng định tính đúng đắn của nhận định "Ngay từ đầu, cái tôi trữ tình trong thơ Tố Hữu

đã là cái tôi chiến sĩ, càng về sau càng xác định rõ là cái tôi nhân danh Đảng, nhân danh

cộng đồng dân tộc".

* Kết bài.

- Kết luận về nội dung, nghệ thuật đoạn thơ.

- Cảm nghĩ của bản thân về cái tôi trong thơ Tố Hữu qua hai bài thơ.