CHỨNG TỎ RẰNG SỐ 21N 47NCHUYẤN ĐỀ V

Bài 6: Chứng tỏ rằng số 21n 4

7n

CHUYấN ĐỀ V: TỈ LỆ THUẬN-TỈ LỆ NGHỊCH

Kiến thức cần nhớ:

TỈ LỆ THUẬN TỈ LỆ NGHỊCH

a (yx =

y tỉ lệ thuận với x <=> y = kx (

0)

y tỉ lệ nghich với x <=> y =

x

chỳ ý : Nếu y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k

a)Chỳ ý: Nếu y tỉ lệ nghịch với x theo

hệ số tỉ lệ a thỡ x tỉ lệ nghịch với y

Định nghĩa

thỡ x tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ là 1

k .

theo hệ số tỉ lệ a.

y y y ... k

* y

1

x

1

= y

2

x

2

= y

3

x

3

= … = a;

*

1

2

3

x = x = x = = ;

x y

1

2

3

*

1

2

x = y ;

5

2

x = y ; ….

2

5

2

1

*

1

1

x = y ;

3

3

x = y ;

Nếu x, y, z tỉ lệ nghịch với a, b, c thỡ

5

5

2

2

Nếu x, y, z tỉ lệ thuận với a, b, c thỡ ta cú:

Tớnh chất

= =

ta cú: ax = by = cz = x y z

1 1 1

x y z

a b c

a = = b c .

Tỉ lệ thuận:

- Nếu x và y liờn hệ theo cụng thức y=k.x hoặc x=k.y ta núi x và y là hai đại lượng TLT

- Nếu viết y=k.x thỡ k là hệ số tỉ lệ thuận của y so với x

- Nếu viết x=k.y thỡ k là hệ số tỉ lệ thuận của x so với y

Tỉ lệ nghịch:

Nếu x và y liờn hệ theo cụng thức y= hoặc x= hoặc x.y=k ta núi x và y là hai đại lượng TLN và k được

gọi chung là hệ số tỉ lệ nghịch.

CÁC DẠNG TOÁN:

Dạng 1: Tớnh hệ số tỉ lệ, biểu diễn x theo y, tớnh x (hoặc y) khi biết y (hoặc x),

Phương phỏp:

- Hệ số tỉ lệ thuận của y với x là: k= ; sau khi tớnh được k ta thay vào biểu thức y=k.x để được mối quan

hệ giữa y theo x.

- Hệ số tỉ lệ thuận của x với y là k= ; sau khi tớnh được k ta thay vào biểu thức x=k.y để được mối quan hệ

giữa x theo y.

- Hệ số tỉ lệ nghịch là k=x.y; sau khi tớnh được k ta thay vào biểu thức y= hoặc x= để được mối quan hệ

giữa x và y.

- Sau khi biểu diễn mối quan hệ giữa y và x, ta dựa vào đú để tớnh y khi biết x và ngược lại. Việc làm này

cũng giỳp học sinh điền được cỏc số liệu vào bảng chưa đầy đủ.(xem bài tập 3)

Vớ dụ1: Cho x, y TLT và x=2, y=6

a) Tỡm hệ số tỉ lệ thuận của y với x

b) Biểu diễn y theo x

c) Tớnh x khi y = 18, tớnh y khi x=5

Giải:

a) Hệ số tỉ lệ thuận của y với x là k=

b) Vỡ k=3 nờn y=3x

c) Với y=18 suy ra 3.x=18, x=6

Với x=5 suy ra y=3.5=15

BÀI TẬP