CHƯƠNG 3 MÁY LÀM ĐẤT
3.5 - Mỏy đầm đất
Đầm đất là nguyờn cụng cuối cựng trong cụng nghệ thi cụng đất. Đất sau khi
được đào đắp để làm nền múng cho cỏc cụng trỡnh xõy dựng, cầu, đường, thuỷ
lợi...thường khụng đảm bảo độ lốn chặt cần thiết. Đầm đất làm cho đất được nộn
chắc lại, khối lượng riờng và độ bền chặt của đất tăng lờn để đủ sức chịu tỏc dụng
của tải trọng, chúng lỳn, nứt nẻ, chống thấm...
Muốn cho nền đất chịu được tải lớn khi cú ngoại lực tỏc dụng thỡ đất phải
được đầm lốn tự nhiờn hoặc nhõn tạo. Đầm tự nhiờn là do người, mỏy múc đi lại và
mưa tỏc dụng. Kiểu đầm này thường phải cú thời gian dài và cường độ chịu tải của
nền đất khụng theo ý muốn.
Chất lượng của nền đất sau khi đầm chủ yếu phụ thuộc vào ba yếu tố: lực,
thời gian đầm và độ ẩm .
Trong quỏ trỡnh dầm cần phải chỳ ý rằng ứng suất lớn nhất sinh ra trong nền
đất (do ngoại lực) khụng được vượt quỏ giới hạn cho phộp, nếu vượt quỏ sẽ dẫn
đến phỏ vỡ cấu trỳc của nền đất đầm và trờn bề mặt sẽ để lại những lượn súng nhấp
nhụ. Vỡ sau mỗi lượt đầm, giới hạn bề mặt của đất lại tăng, do đú cần phải tăng dần
ỏp lực tiếp xỳc, cho nờn khi đầm sơ bộ dựng mỏy hoặc lực va đập nhẹ, khi kết thỳc
cần dựng loại mỏy đầm nặng hoặc lực va đập lớn hơn.
Trong quỏ trỡnh đầm, sự biến dạng của nền đất bao giờ cũng tiến triển theo
thời gian. Khi cú tỏc dụng đột ngột, thời gian đất ở trạng thỏi nộn căng là rất nhỏ so
với thời gian cần thiết để biến dạng hoàn toàn. Vỡ vậy, để đạt được chất lượng của
nền đất sau khi đầm, cần tỏc dụng lõu hoặc nhiều lần.
Ngoài hai yếu tố lực và thời gian, cú thể chủ động khắc phục được bằng
cỏch chọn lực và tốc độ đầm hợp lý tuỳ theo loại đất. Nhưng yếu tố thứ ba là độ ẩm
khú khắc phục nhất. Cho nờn đối với đất khụ thỡ phải tưới nước, đối với đất ướt
phải đợi cho
khụ rỏo
nước, tạo ra độ
ẩm tối ưu.
H
h