QUAN S¸T ¶NH CÑA HÖ V©N TRSSN NEWTON THÊU KÝNH PH¼NG-LÅI L ®−ÎC ÐP S...

1. Quan s¸t ¶nh cña hÖ v©n trßn Newton

ThÊu kÝnh ph¼ng-låi L ®−îc Ðp s¸t víi

b¶n ph¼ng thuû tinh P vµ ®Æt trong trong hép

qua kÝnh hiÓn vi

nhá H b»ng kim lo¹i cã ba vÝt ®iÒu chØnh. §Ó

ạ L¾p thÞ kÝnh T cã th−íc tr¾c vi vµo ®Çu

quan s¸t vµ ®o b¸n kÝnh cña c¸c v©n trßn

trªn cña èng ng¾m N (H. 3) vµ l¾p hÖ thèng

Newton, ta dïng kÝnh hiÓn vi cã th−íc tr¾c

chiÕu s¸ng ph¶n x¹-truyÒn qua vµo vÞ trÝ cña

vi thÞ kÝnh (H. 2.a). Th−íc tr¾c vi thÞ kÝnh lµ

vËt kÝnh V ë ®Çu d−íi cña èng ng¾m N.

mét th−íc nhá gåm 100 ®é chia, mçi ®é chia

§Æt hép H chøa thÊu kÝnh ph¼ng-låi L vµ

b»ng 0,01mm kh¾c trªn mét b¶n thuû tinh

b¶n ph¼ng thuû tinh P lªn m©m cÆp vËt 1.

máng ®Æt t¹i mÆt ph¼ng tiªu cña thÞ kÝnh 1.

C¾m phÝch lÊy ®iÖn cña biÕn ¸p ~ 220V/8V

vµo nguån ®iÖn ~ 220V vµ bËt c«ng-t¾c ®Ó

®Ìn § chiÕu s¸ng qua kÝnh läc s¾c S (mµu

®á) truyÒn ®Õn ®óng vÞ trÝ cña chÊm ®en nhá

T

trªn mÆt b¶n nªm kh«ng khÝ trong hép H.

§

ChÊm ®en nhá nµy chÝnh lµ v©n tèi nhá nhÊt

G

cña hÖ v©n trßn Newton (t©m cuØa nã trïng

S Q V

víi ®iÓm tiÕp xóc gi÷a thÊu kÝnh ph¼ng-låi L

vµ b¶n ph¼ng thuû tinh P).

L (a)

b. Nh×n tõ phÝa ngoµi kÝnh hiÓn vi vµ vÆn

(b) P

vÝt chØnh nhanh 2 ®Ó h¹ thÊp dÇn vËt kÝnh V

H×nh 2

xuèng gÇn s¸t mÆt hép H. Chó ý : kh«ng ®Ó

vËt kÝnh V ch¹m vµo mÆt hép H .

S¬ ®å quang häc quan s¸t hÖ v©n trßn

§Æt m¾t s¸t thÞ kÝnh T quan s¸t thÞ tr−êng

Newton bè trÝ nh− trªn h×nh 2.b : mét hÖ

trong èng ng¾m N cña kÝnh hiÓn vị VÆn tõ tõ

thèng chiÕu s¸ng ph¶n x¹-truyÒn qua gåm

vÝt chØnh nhanh 2 ®Ó n©ng dÇn èng ng¾m N lªn

mét bãng ®Ìn § ph¸t ra ¸nh s¸ng truyÒn qua

cho tíi khi nh×n thÊy hÖ v©n trßn Newton. VÆn

mét thÊu kÝnh tô quang Q vµ kÝnh läc s¾c S

tiÕp vÝt chØnh chËm 3 (lªn hoÆc xuèng) cho

(mµu ®á hoÆc xanh), råi chiÕu vµo mÆt tÊm

tíi khi nh×n thÊy râ hÖ v©n trßn Newton.

kÝnh G ®Æt nghiªng mét gãc 45

0

.

Sau khi võa ph¶n x¹ võa truyÒn qua tÊm

kÝnh G, c¸c tia s¸ng däi theo ph−¬ng th¼ng

®øng vµo mét nªm kh«ng khÝ giíi h¹n gi÷a

N

thÊu kÝnh ph¼ng-låi L Ðp s¸t víi mÆt b¶n

thuû tinh P. Khi ®ã c¸c tia s¸ng ph¶n x¹ trªn

2

hai mÆt cña b¶n nªm kh«ng khÝ giao thoa víi

3

nhau t¹o thµnh mét hÖ v©n giao thoa gåm

c¸c vßng trßn s¸ng vµ tèi n»m xen kÏ nhau ë

mÆt trªn cña nªm kh«ng khÝ. HÖ v©n giao

H 1

thoa nµy ®−îc gäi lµ hÖ v©n trßn Newton.

Cã thÓ nh×n thÊy râ hÖ v©n trßn Newton

khi ®Æt m¾t quan s¸t chóng qua hÖ thèng thÞ

kÝnh T vµ vËt kÝnh V trong èng ng¾m cña

kÝnh hiÓn vị

H×nh 3