(5,0 ĐIỂM) (VẬN DỤNG CAO TRONG BÀI THƠ TÂY TIẾN, TÁC GIẢ QUANG D...

Câu 2 (5,0 điểm) (Vận dụng cao Trong bài thơ Tây Tiến, tác giả Quang Dũng đã nhớ lại con đường hành quân của người lính qua nhữngdốc núi: … “Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm Heo hút cồn mây súng ngửi trời Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi” Khổ sau, nhà thơ tái hiện kỉ niệm một chiều sương cao nguyên:… “Người đi Châu Mộc chiều sương ấy Có thấy hồn lau nẻo bến bờ Có nhớ dáng người trên độc mộc Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa.” (Ngữ Văn 12, tập 1, nxb GD Việt Nam, tr88&89) Cảm nhận của anh/chị về bức tranh thiên nhiên ở hai đoạn trích trên, từ đó nhận xét cảm hứng lãng mạntrong thơ Quang Dũng.HƯỚNG DẪN LÀM BÀICâu Nội dungĐọc hiểu 1. Phương pháp: căn cứ các thao tác lập luận đã học Cách giải: - Thao tác lập luận chính: Phân tích 2. Phương pháp: căn cứ nội dung đoạn trích Tác giả đã nhận ra đất nước trên những phương diện: - Đất nước không chỉ là hình ảnh trong tâm tưởng mà còn là thực thể sống với đất, biển,rừng, với thể chế chính trị và những vấn đề xã hội. - Đất nước không chỉ là chùm khế ngọt, còn đường quê mà là sơn hà xã tắc. 3. Phương pháp: căn cứ các biện pháp tu từ đã học; phân tích - Liệt kê - Tác dụng: + Nhấn mạnh, một đất nước được hình thành từ nhiều yếu tố. + Nhấn mạnh tình yêu đất nước có ý nghĩa, vai trò quan trọng đối với tất cả mọi người, làđộng lực, niềm khao khát thúc đẩy con người không ngừng tiến lên. 4. Phương pháp: phân tích, lý giải Tình yêu đất nước, nó mang đến cho chúng ta khao khát cống hiến đời mình không ngừngnghỉ, và vì thế ta sẽ không trở nên ích kỉ và hèn mọn…. - Đồng tình với quan điểm của tác giả - Lý giải: + Mang trong mình tình yêu, con người sẽ tự sinh ra ý niệm về sự hi sinh và cống hiến. Tìnhyêu đất nước cũng không phải là ngoại lệ. Khi yêu đất nước ta cũng mang trong mình khao khátđược cống hiến hết mình để xây dựng đất nước giàu mạnh. + Đã mang trong mình tình yêu nước và khát khao cống hiến sẽ tạo nên một con ngườikhông ích kỉ, không hèn mọn. Luôn trân quý mọi công việc dù là tay chân hay trí óc. + … Làm văn1 Phương pháp: phân tích, lý giải, tổng hợp 1. Giới thiệu vấn đề: Hãy trở thành một công dân lãng mạn. 2. Bàn luận vấn đề - Công dân lãng mạn theo quan điểm của tác giả chính là một công dân yêu nước. => Yêu nước là một thứ tình cảm đẹp, đáng trân trọng mà mỗi con người cần có, cần pháthuy. - Biểu hiện tình yêu nước: + Đối với học sinh, sinh viên là sự cần cù chịu khó trong học tập; là có mục tiêu, phươnghướng và sẵn sàng cố gắng để đạt được mục tiêu. + Là biết ngăn chặn cái xấu, cái ác + Là sẵn sàng cố hiến tuổi trẻ, có lý tưởng đẹp phục vụ đất nước, cộng đồng. - Tình yêu nước chính là nguồn gốc, là động lực giúp chúng ta vượt qua mọi khó khăn, giankhổ; tình yêu nước cũng khiến cho bản thân ta sống đẹp hơn, nhân văn hơn. - Là một học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường chúng ta cũng có rất nhiều cách khác nhauđể thể hiện tình yêu nước: chăm chỉ học tập, mục đích học tập rõ ràng, rèn luyện đạo đứcthân thể,…. 2 Phương pháp: phân tích, tổng hợp • Giới thiệu tác giả, tác phẩm - Quang Dũng là nghệ sĩ đa tài: làm thơ, viết văn, vẽ tranh và soạn nhạc. Nhưng trước hếtQuang Dũng là một nhà thơ mang hồn thơ phóng khoáng, hồn hậu, lãng mạn và tài hoa – đặcbiệt khi ông viết về người lính Tây Tiến và xứ Đoài (Sơn Tây) của mình. - Tây Tiến là bài thơ tiêu biểu cho đời thơ Quang Dũng, thể hiện sâu sắc phong cách nghệthuật của nhà thơ, được in trong tập Mây đầu ô. Vẻ đẹp của sự lãng mạn được thể hiện rõtrong đoạn thơ miêu tả khung cảnh thiên nhiên. • Phân tích hai đoạn thơ trên *Đoạn 1: Cảm nhận về cung đường Tây Tiến và người lính Tây Tiến a) Cung đường Tây Tiến hùng vĩ, dữ dội Tác giả tập trung bút lực để khắc họa núi cao vực sâu, đèo dốc điệp trùng: Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm Heo hút cồn mây súng ngửi trời Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống - Những câu thơ chủ yếu dùng thanh trắc tạo nên những nét vẽ gân guốc, mạnh mẽ, chạm nổitrước mắt người đọc cái hùng vĩ và dữ dội của thiên nhiên - Nhịp ngắt 4/3 quen thuộc của thể thơ 7 chữ như bẻ gẫy câu chữ để tạo độ cao dựng đứnggiữa hai triền dốc núi: - Những từ láy giàu sức tạo hình khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hút được đặt liên tiếp nhau đểđặc tả sự gian nan trùng điệp - Độ cao, độ sâu của của dốc được đo bằng con số ước lệ vô cùng “ngàn thước lên cao ngànthước xuống”. - Lối lặp từ: dốc lên - dốc thăm thẳm, ngàn thước lên- ngàn thước xuống góp thêm phần tạoấn tượng về sự điệp trùng của núi cao, vực sâu. b) Hình ảnh người lính Tây Tiến - Sự lạc quan, yêu đời, khỏe khoắn thể hiện qua câu thơ: - Sự bay bổng, lãng mạn: Giữa cái dữ dội tột đỉnh của thiên nhiên “dốc lên… ngàn thướcxuống”, họ vẫn giữ được ánh nhìn vô cùng bay bổng: Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi *Đoạn 2: Bức tranh sông nước miền Tây trong chiều sương - Trước hết là khung cảnh thiên nhiên: Người đi Châu Mộc chiều sương ấy Có thấy hồn lau nẻo bến bờ + Không gian được bao trùm bởi một màn sương giăng mắc trở nên mờ ảo, như hư, nhưthực. Sương chiều bảng lảng đầy thi vị, chứ không còn là “sương lấp đoàn quân mỏi” khimàn đêm buông xuống + Sông nước, bến bờ lặng tờ, hoang dại như thời tiền sử, chỉ có màu lau trắng trải dài tít tắp,phất phơ theo chiều gió thổi, xôn xao ẩn chứa những nỗi niềm của con người… Thiên nhiênnhư có linh hồn, “hồn lau” hài hòa với “hồn thơ” của những người lính đa cảm. Cũng có thểhiểu “hồn lau” là một ẩn dụ đặc sắc gợi về vẻ đẹp giản dị, gần gũi, hồn hậu của những conngười miền Tây- những người lao động trên sông nước mênh mông. - Trên nền thiên nhiên tĩnh lặng và thơ mộng đó nổi bật hình ảnh con người: Có nhớ dáng người trên độc mộc Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa + “Dáng người trên độc mộc” phải chăng đó là dáng hình mềm mại, uyển chuyển của thiếunữ sơn cước trên chiếc thuyền độc mộc trên dòng sông Mã, tạo nên chất thơ làm tiêu tan vẻdữ dội của “dòng nước lũ” hung hãn + Như để hoà hợp với con người, những bông hoa rừng cũng đong đưa làm duyên trên dòngnước xiết. “Hoa đong đưa” là một hình ảnh lạ, hoa lá vô tri như được thổi hồn vào, gợi raánh mắt lúng liếng tình tứ của những cô gái vùng núi xinh đẹp trẻ trung + Dường như trong khổ thơ nào của bài thơ cũng thấp thoáng bóng dáng của người đẹp nhưvậy: - Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi - Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói - Mai Châu mùa em thơm nếp xôi (đoạn 1) - Kìa em xiêm áo tự bao giờ - Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm (đoạn 3) → Hình ảnh người đẹp thấp thoáng trong các khổ thơ đã điểm cho kí ức Tây Tiến chút lãngmạn, mơ mộng, khiến cho câu chữ trở nên mềm mại hơn và lòng người cũng nhẹ nhànghơn… - Những từ có thấy, có nhớ là những lời tự hỏi lòng mình đầy bâng khuâng, lưu luyến khi đãcách xa với Tây Tiến cả về không gian và thời gian… *Nhận xét về cảm hứng lãng mạn trong thơ Quang Dũng: - Hai đoạn là hai nét vẽ về cung đường Tây Tiến: đoạn thứ nhất thiên về tái hiện vẻ đẹp hùngvĩ, dữ dội; đoạn thứ hai thiên về tái hiện vẻ đẹp thơ mộng trữ tình. Hai vẻ đẹp ấy hòa trộn tạonên ấn tượng riêng về cung đường hành quân của những người lính trẻ trong những nămtháng kháng chiến chống Pháp gian khổ mà hào hùng. - Trên cung đường đó, thấp thoáng hiện ra hình ảnh người lính Tây Tiến, đó là những chàngtrai trẻ vừa rời ghế nhà trường, vừa hồn nhiên, tinh nghịch, vừa lãng mạn, đa tình nhưngcũng là những chàng trai rắn rỏi, gân guốc với lí tưởng cao đẹp của một thời đại anh hùng“cảm tử cho Tổ quốc quyết sinh” - Bút pháp lãng mạn két hợp với màu sắc bi tráng + Bút pháp lãng mạn ưa khám phá những vẻ đẹp dữ dội, phi thường, hay sử dụng thủ phápđối lập mạnh mẽ. + Màu sắc bi tráng chủ yếu được thể hiện trong việc tái hiện cung đường dữ dội và sự hi sinhanh dũng của người lính. Tác giả không né tránh sự mất mát, song bi mà không lụy, mất mátmà vẫn cứng cỏi, gân guốc. • Tổng kết