ĐẶC ĐIỂM- NHÂN VẬT
4. Đặc điểm- Nhân vật: Nhân vật trong văn tự sự là kẻ thực hiện các sự việc và là kẻ được thể hiệntrong văn bản. Nhân vật chính đóng vai trò chủ yếu trong việc thể hiện tư tưởng của vănbản, nhân vật phụ chỉ giúp nhân vật chính hoạt động. Nhân vật được thể hiện qua các mặt:tên gọi, lai lịch, tính nết, hình dáng, việc làm,…- Sự việc: Sự việc trong văn tự sự được trình bày một cách cụ thể: sự việc xảy ra trongthời gian, địa điểm cụ thể, do nhân vật cụ thể thực hiện, có nguyên nhân, diễn biến, kếtquả,… Sự việc trong văn tự sự được sắp xếp theo một trật tự, diễn biến sao cho thể hiệnđược tư tưởng mà người kể muốn biểu đạt.- Chủ đề: Mỗi câu chuyện đều mang một ý nghĩa xã hội nhất định. Ý nghĩa đó được toátlên từ những sự việc, cốt truyện. Mỗi văn bản tự sự thường có một chủ đề; cũng có vănbản có nhiều chủ đề, trong đó có một chủ đề chính.- Lời văn tự sự: chủ yếu là kể người, kể việc. Khi kể người thì có thể giới thiệu tên, lailịch, tính tình, tài năng, ý nghĩa của nhân vật. Khi kể việc thì kể các hành động, việc làm,kết quả và sự đổi thay do các hành động ấy đem lại. Đoạn trong văn tự sự thường là đoạndiễn dịch.- Thứ tự kể: Khi kể chuyện, có thể kể các sự việc liên tiếp nhau theo thứ tứ tự nhiên, việcgì xảy ra trước kể trước, việc gì xảy ra sau kể sau, cho đến hết. Nhưng để gây bất ngờ, gâychú ý, hoặc thể hiện tình cảm nhân vật, người ta có thể đem kết quả hoặc sự việc hiện tạikể ra trước, sau đó mới dùng cách kể bổ sung hoặc để nhân vật nhớ lại mà kể tiếp các việcđã xảy ra trước đó.- Ngôi kể: Người đứng ra kể chuyện có thể xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, vớinhững ngôi kể khác nhau. Ngôi kể trong văn tự sự có thể là ngôi thứ nhất, bộc lộ đượcnhững tâm tư tình cảm, suy nghĩ trực tiếp của nhân vật một cách sâu sắc; có thể được kểtheo ngôi thứ ba, thể hiện được sự khách quan với câu chuyện được kể, phạm vi câuchuyện được kể trong không gian lớn hơn và có thể cùng lúc. Người kể giấu mình nhưnglại có mặt khắp nơi trong văn bản.- Người kể chuyện có vai trò dẫn dắt người đọc đi vào câu chuyện, như giới thiệu nhânvật tình huống, tả người, tả cảnh, đưa ra các nhận xét, đánh giá hay bộc lộ thái độ, cảmxúc trước những điều được kể.Mỗi ngôi kể đều có những ưu điểm và hạn chế nhất định, nên cần lựa chọn ngôi kể chophù hợp và có thể chuyển đổi ngôi kể trong câu chuyện.