THÚI ĂN CHƠI XA XỈ CỦA CHỲA TRỊNH - XÕY DỰNG NHIỀU CUNG ĐIỆN, ĐỠNH ĐÀI Ở CỎC NƠI ĐỂ THOẢ Ý - THỚCH CHƠI ĐỐN ĐUỐC, NGẮM CẢNH ĐẸP - > Í THỚCH ĐÚ KHỤNG BIẾT BAO NHIỜU CHO VỪA
2. Thõn bài: a. Thúi ăn chơi xa xỉ của chỳa Trịnh - Xõy dựng nhiều cung điện, đỡnh đài ở cỏc nơi để thoả ý - Thớch chơi đốn đuốc, ngắm cảnh đẹp - > í thớch đú khụng biết bao nhiờu cho vừa. Vỡ vậy việc xõy dựngđỡnh đài cứ liờn miờn, hao tài, tốn của - Những cuộc dạo chơi của chỳa ở Tõy Hồ được miờu tả tỉ mỉ (diễn ra thường xuyờn, thỏng ba bốn lần).Huy động rất đụng người hầu hạ (Binh lớnh dàn hầu vũng quanh bốn mặt hồ mà Tõy Hồ rất rộng) - Cỏc nội thần, quan hộ giỏ, nhạc cụng ... bày đặt nhiều trũ giải trớ lố lăng và tốn kộm - Việc tỡm thu vật "phụng thủ" thực chất là cưỡng đoạt những của quý trong thiờn hạ (chim quý, thỳ lạ) về tụđiểm cho nơi ở của chỳa.VD: Miờu tả kĩ, cụng phu: Đưa một cõy đa cổ thụ "từ bờn bờ Bắc chở qua sụng đem về" phải một cơ binhhàng trăm người mới khiờng nổi-> í nghĩa đoạn văn "Mỗi khi đờm thanh vắng... biết đú là triệu bất tường" => Cảm xỳc chủ quan của tỏc giảđược bộc lộ, nhất là khi ụng xem đú là "triệu bất tường" -> Điềm gở, điềm chẳng lành -> Bỏo trước sự suyvong tất yếu của một triều đại chỉ biết ăn chơi hưởng lạc.b. Những thủ đoạn nhũng nhiễu dõn của bọn quan lại hầu cận Thời chỳa Trịnh Sõm bọn hoạn quan hầu cận trong phủ chỳa rất được sủng ỏi -> Chỳng ỷ thế nhà chỳa màhoành hành tỏc oai, tỏc quỏi trong nhõn dõn. Thủ đoạn của chỳng là hành đụng vừa ăn cướp vừa la làng. c. Tỡnh cảnh của người dõn - Người dõn bị cướp tới hai lần, bằng khụng thỡ phải tự tay huỷ bỏ của quý của mỡnh. Chớnh bà mẹ của tỏcgiả đó phải sai chặt đi một cõy lờ và hai cõy lựu quớ rất đẹp trong vườn nhà mỡnh để trỏnh tai hoạ * Nghệ thuật: Cảnh được miờu tả là cảnh thực (cảnh ở cỏc khu vườn rộng...) - Cảm xỳc chủ quan của tỏc giả được bộc lộ khi ụng xem đú là "triệu bất tường" - Cỏc sự việc đưa ra cụ thể, chõn thực, khỏch quan, khụng xen lời bỡnh của tỏc giả, cú liệt kờ và cũng cúmiờu tả tỉ mỉ vài sự kiện để khắc hoạ ấn tượng. Cảm xỳc của tỏc giả (thỏi độ bất bỡnh, phờ phỏn) cũng đượcgửi gắm kớn đỏo.