BÀI 16. TẾ BÀO NHÂN THỰC (TIẾP THEO)--- O0O ---I. MỤC TIÊU

2. Vào bài mới:

a. Mở bài <1 phút>

GV đặt vấn đề: - Một trong những điểm khác biệt cơ bản giữa tế bào nhân thực và tế bào nhân sơ là: Tế bào

chất của tế bào nhân thực có hệ thống màng lưới nội chất, chia tế bào chất thành nhiều xoang. Chúng ta sẽ

tìm hiểu điều này thông qua bài học hôm nay.

b. Tiến trình bài học <37 phút>:

Hoạt động của GV và HS Nội dung bài mới

Hoạt động 1:

VII. Lưới nội chất

- GV yêu cầu HS xem hình 16.1, hãy cho biết trong

- Là hệ thống màng bên trong tế bào, tạo nên các

tế bào nhân thực có những loại lưới nội chất nào?

ống và xoang dẹt thông với nhau, ngăn cách với

Lưới nội chất là hệ thống màng xuất phát từ nhân,

phần còn lại của tế bào chất.

+ Mạng lưới nội chất hạt (thường ở gần nhân) trên

có thể nối liền với màng sinh chất và liên hệ với bộ

máy gôngi và thể hòa tan lizôxom thành một thể

bề mặt màng có gắn nhiều ribôxôm → chức năng:

tổng hợp prôtêin để xuất bào và các prôtêin cấu tạo

thống nhất. Chúng bao gồm các túi dẹp, các ống dẫn,

nên màng tế bào.

thường xếp song song và thông với nhau. Cấu trúc

màng tương tự như màng sinh chất nhưng mỏng

+ Mạng lưới nội chất trơn (thường ở xa nhân) có

rất nhiều loại enzim → chức năng: tổng hợp lipit,

hơn.

Đó là hệ thống màng chia tế bào chất thành những

chuyển hóa đường, phân hủy chất độc hại đối với tế

bào.

vùng tương đối cách biệt nhau đảm bảo cho nhữg

phản ứng hóa sinh trái chiều nhau vẫn có thể xãy ra

đòng thời. Phân bố khắp tế bào, tạo kênh dẫn truyền

phân tử, tạo bề mặt lớn để enzim hoạt động.

- Lưới nội chất hạt, một đầu được liên kết với màng

nhân còn đầu kia nối với hệ thống lưối nội chất trơn.

- Dựa vào thông tin trên, hãy cho biết trong cơ thể

người loại tế bào nào có lưới nội chất hạt phát triển,

loại tế bào nào có lưới nội chất trơn phát triển?

- Gợi ý: Tế bào sản sinh nhiều prôtêin để xuất bào

thì lưới nội chất hạt phát triển còn tế bào sản xuất

nhiều lipit thì có lưới nội chất trơn phát triển.

- HS: lưới nội chất hạt phát triển ở các mô tiết

(hoocmon và các sản phẩm khác) có bản chất

prôtêin, sau khi tổng hợp được chuyển qua màng và

vào xoang của mạng lưới nội chất và từ đó được tiết

ra ngoài. Lưới nội chất trơn phát triển ở tế bào tinh

hoàn, tế bào chuyển hóa đường (tế bào ruột non) hay

phân hủy chất độc hại cho cơ thể (tế bào gan), sản

xuất nhiều lipit như tế bào vỏ tuyến thượng thận.

- Perôxixôm được hình thành từ lưới nội chất trơn,

có chứa các enzim đặc hiệu, tham gia vào quá trình

chuyển hóa lipit hay khử độc cho tế bào.

Hoạt động 2:

VIII. Bộ máy gôngi và Lizôxôm

- HS đọc SGK, quan sát hình 16.2, nêu cấu trúc và