LÀM MƯA NHÂN TẠO NHƯ THẾ NÀO
98. Làm mưa nhân tạo như thế nào?
Nước tồn tại trong mây dưới dạng hơi, dạng lỏng và dạng tinh thể.
Thông thường ở 0
0
C nước đóng băng, nhưng trong những đám mây, dù ở -
20
0
C, các hạt nước nhỏ li ti vẫn ở thể lỏng. Chỉ khi nhiệt độ hạ xuống - 40
0
C,
nước trong đám mây mới kết tinh hoàn toàn. Số lượng tinh thể nước trong
mây phụ thuộc vào các "hạt nhân kết tinh" là các hạt băng chứa trong đó, còn
gọi là "mầm kết tinh".
Các nhà khoa học từ lâu đã phát hiện tinh thể bạc iotua (AgI) có cấu tạo
rất giống cấu tạo của các hạt băng nên có thể dùng làm "mầm kết tinh". Chỉ
với 1g AgI đã tạo ra được từ 10
12
10
16
trung tâm kết tinh, làm ngưng tụ
một lượng nước lớn ở dạng khí tạo ra mưa hoặc tuyết.
Bạc Iotua là một hoá chất rất đắt, vì vậy các nhà hoá học đã nghiên cứu
tìm các chất thay thế rẻ tiền hơn đó là chì Iotua (PbI
2
); 1,5 - đioxinaftalen;
nước đá khô (CO
2
rắn) và nhiều chất hữu cơ khác.
Dùng các chất trên làm mưa với điều kiện là trên trời đã có sẵn những
đám mây. Người ta dùng máy bay để rắc các chất trên vào mây.
Nhờ phương pháp này người ta đã cứu một vụ gieo trồng bị hạn khi sắp
thu hoạch, tăng độ ẩm khi mùa màng bị lâm nguy hoặc bắt một cơn mưa sớm
để có bầu trời quang đãng trước ngày hội lớn.
Có những kì olympic mùa đông, người ta đã dùng phương pháp này để
làm tăng lượng tuyết lên từ 10 15%. Nếu tính được hướng gió và xác định
đúng địa điểm rắc hoá chất, có thể làm mưa ở những điểm cháy rừng, khi
ngọn lửa mới bùng lên. Bộ lâm nghiệp nước CHLB Nga đã nhiều lần cứu
hàng nghìn hecta rừng Xiberi khỏi thần lửa.