10. TIỀN SỬ BỆNH LÝ

2.10. Tiền sử bệnh lý:

Phải hỏi kỹ tất cả những ngời hiến máu về tiền sử bệnh lý để phát hiện trường hợp nguy

cơ cao hoặc mang nhưng bệnh có hại cho người nhận cũng như phải hỏi kỹ về những thuốc

mà người hiến máu đang dùng.

- Bệnh tim mạch: những bệnh nhân có tiền sử bệnh tim mạch như thấp tim, bệnh động

mạch vành, đau thắt ngực, loạn nhịp tim nặng, khuyết tật tim bẩm sinh, bệnh mạch

noã, tắc động tĩnh mạch tá diễn... đề không được hiến máu cũng như người cao huyết

áp dù đang được điều trị và có huyết áp bình thường.

- Bệnh dị ứng: những người bị dị ứng mạnh như hen phế quản không được hiến máu.

Bệnh nhân bị dị ứng, những người đang được điều trị giải mẫn cảm chỉ được hiến

máu 72 giờ (3 ngày) sau lần nhắc cuối cùng. Những người bị dị ứng với loại thuốc sẽ

được cháp nhận hiến máu nếu xét ngiệm phát hiện IgG đặc hiệu cho kết quả âm tính.

- Những người bị chàm (eczema) tại vùng chọc kim sẽ bị loại cho đến khi làm bệnh.

- Những người bị bệnh tự miễn cũng không được hiến máu.

- Bệnh hệ thống thần kinh như hay bị ngất, tâm thần bất định, nhất là động kinh sẽ bị

loại vĩnh viễn dù đang được điều trị hay không vì lấy máu có thể sẽ làm bệnh phát

cơn nguy hiểm.

- Bệnh thận: người bị viêm cầu thận cấp chỉ có thể hiến máu sau khi đã lành bệnh hoàn

toàn được 5 năm. Viêm thận mạn và viêm đài bể thận vĩnh viễn không được hiến

máu.

- Bệnh về máu: Người bị thiếu máu, rối loạn đông máu và các bệnh lý các tính về máu

không được hiến máu. Không được lấy máu của người đa hồng cầu nguyên phát để

truyền cho bệnh nhân. Bệnh nhân β thalassemi dị hợp tử tiềm ẩn nếu sức khoẻ tốt vẫn

có thể hiến máu.

- Bệnh ác tính: những người đã hoặc đang bị bệnh ác tính vĩnh viễn không được hiến

máu ngoài trừ một vài trường hợp đặc biệt theo quyết định của bác sỹ.

- Bệnh thấp khớp cấp: những người có tiền sử thấp khớp cấp không được hiến máu

trong vòng 2 năm, sau đó phải được kiểm tra lại xem có bị di chứng về tim hay

không, nếu có sẽ bị loại vĩnh viễn.

- Viêm phế quản mạn là nguyên nhân vĩnh viễn không được hiến máu.

- Cảm cúm, sốt trên 38

C, chỉ được hiến máu ít nhát 2 tuần sau khi các triệu chứng biến

mất hoàn toàn, cũng như tất cả các bệnh nhiễm trùng khác. Nếu có tiếp xúc với một

nguồn bệnh lây, không được hiến máu trong thời gian ủ bệnh của bệnh đó hoặc, nếu

không biết rõ, ít nhất là 4 tuần.

- Bệnh đái đường: vĩnh viễn không được hiến máu, cũng như một số bệnh khác như

Babesiose, Leshmaniose (Kalar-azar).

- Bệnh lao: có thể hiến máu 5 năm sau khi được bác sỹ điều trị kết luận là lành bệnh.

- Nhiễm toxoplasma: có thể hiến máu 1 năm sau khi lành bệnh.

- Viêm tuỷ xương: có thể hiến máu 5 năm sau khi các triệu chứng biến hết.

- Bệnh nhân bị mổ: những người bị cắt dạ dày vĩnh viễn không được hiến máu, những

người bị mổ lớn chỉ có thể hiến máu 6 tháng sau khi lành bệnh, mổ nhỏ (cắt ruột thừa,

cắt amiđan, nhổ răng... ) khoảng một tuần nếu không có biến chứng. Tuy nhiên ngày

nay người ta không phân biện mổ lớn hay mổ nhỏ mà chỉ quan tâm đến việc người

này có được truyền máu hay không. Nếu không truyền máu, những người này có thể

hiến máu ngay khi có thể trở lại sinh hoạt bình thường. Nếu có truyền máu thì cũng

như tất cả các người khác, dù bị bệnh gì mà phải truyền máu hoặc các sản phẩm máu,

chỉ có thể hiến máu sau 12 tháng.

- Bệnh giang mai hay lậu: không được hiến máu trong vòng 12 tháng sau khi lành bệnh.

Ngoài nguy cơ lây bệnh cho người nhận, đây còn là nhóm có nguy cơ cao về

HIV/AIDS.

- Viêm gan và vàng da: những người có tiền sử vàng da hay viêm gan mạn vẫn có thể

được bác sỹ cho phép hiến máu nếu các xét nghiệm về HBsAg và HCV cho kết quả

âm tính. Tuy nhiên xét nghiệm không đảm bảo loại 100% nguy cơ truyền bệnh viêm

gan, cũng như bệnh sử và thăm khám, do đó phải kết hợp một xét nghiệm nhạy đáng

tin cùng thăm khám kỹ và nhất là với sự trung thực của người hiến máu để giảm thiểu

tối đa nguy cơ này. Vĩnh viễn không được hiến máu những người:

∗ Đã bị viêm gan virus sau 1 tuổi

∗ Có xét nghiệm HBsAg dương tính

∗ Có kết quả dương tính với anti HBc

∗ Đã hợc đang có dấu hiệu nhiễm HCV (lâm sàng hoặc xét nghiệm)

∗ Hiện có lượng ALT cao hơn 2 lần bình thường hoặc đã 2 lần có kết quả

cao hơn giới hạn trên của bình thường.

∗ Đã hoặc đang dùng ma tuý

∗ Đã có người nhận máu của người này bị viêm gan do truyền máu.

Những người có tiếp xúc thân mật những người dùng chung các tiện nghi gia đình, bếp

núc, tắm rửa. Có thể bao gồm cả học sinh trong ký túc xá hoặc trong tù, trại tâm thần… có

người bị viêm gan. Định nghĩa này không dùng cho nhân viên y tế đã áp dụng đúng.

CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ

TUYỂN CHỌN NGƯỜI CHO MÁU

A. KHÁM LÂM SÀNG:

* Những người dưới 18 tuổi và trên 60 tuổi tuyệt đối không được hiến máu vì: Đúng Sai

có hại cho sức khoẻ.