HỆ ĐIỀU HÀNH MS-DOSI.- HỆ ĐIỀU HÀNH LÀ GÌ

CHƯƠNG 1: HỆ ĐIỀU HÀNH MS-DOS

I.- HỆ ĐIỀU HÀNH LÀ GÌ?

Hệ điều hành là phần mềm dùng khời động máy, giúp người sử dụng lập trình giao

tiếp vói các bộ phận của máy tính. Hệ điều hành có nhiều loại nhưng thông dụng nhất

là Hệ điều hành MS-DOS (MicroSoft- Disk Operating System). Hệ điều hành phát

triển cùng với sự phát triển của phần cứng Hệ điều hành có nhiều version (phiên bản),

version sau tiến bộ hơn version trước.

Chức năng của hệ điều hành

- Quản lý phân phối, thu hồi bộ nhớ.

- Điều khiển thực thi chương trình.

- Điều khiển các thiết bị.

- Quản lý tập tin.

II.- CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN:

1)Tập tin (file):

Dùng để lưu trữ thông tin. Hệ điều hành phân biệt các tập tin với nhau bằng tên của

chúng.

Cách đặt tên tập tin: tên tập tin gồm có hai phần

* Phần tên chính(filename): dài từ 1 đấn 8 ký tự, chỉ dùng các ký tự chữ, số, dấu

_, không có khoảng trống

* Phần mở rộng (extension): dài tối đa 3 ký tự chỉ dùng các ký tự chữ, số, dấu_,

không có khoảng trống

Giữa hai phần này phải cách nhau một dấu “.”

Tóm tắt:

tên tập tin=<phần tên chính>.[phần mở rộng]

Ghi chú:

* Không dùng các tênthiết bị sau đây để đặt cho tập tin:

CON, PRN, LPT1, LPT2, COM1, COM2, AUX, LST, NUL,....

* Đặc biệt các tập tin có phần mở rộng COM, EXE là những tập tin mà nội dung

đã được mã hóa, chúng có thể được nạp trực tiếp từ dấu nhắc. Những tập tin

này được gọi là tập tin khả thi

Ví dụ:

Các tập tin sau đây là hợp lệ: Các tập tin sau là không hợp lệ:

BAITAP.TXT BAI!.TXT

HOSO.DOC BAI TAP.DOC

HO_SO.DOC HOSO..DOC

Các tập tin của HĐH MS-DOS:

IO.SYS

 



MSDOS.SYS

 có thuộc tính ẩn

thư mục cấp 2

thư mục cấp 1

thư mục gốc đĩa A:

A:\

TOAN

LY HOA

HINH DIEN QUANG VOCO HUUCO

DAISO

LGIAC

BAI1.DOC

BAITAP.TXT

tập tin trong thư mục

COMMAND.COM

2)Ký tự đại diện (Wilcard) của tập tin :

Khi muốn chỉ định nhiều tập tin cùng tham gia trong câu lệnh ta phải dùng ký tự đại

diện. Có hai loại ký tự đại diện:

* : thay cho một nhóm ký tự trong tên tập tin kể từ vị trí của nó cho đến hết

? : thay cho một ký tự duy nhất trong tên tập tin ngay tại vị trí của nó

* Để chỉ các tập tin có phần mở rộng là COM ta ghi: *.COM

* Để chỉ các tập tin có ký tự đầu là D ta ghi : D*.*

* Để chỉ các tập tin có ký tự thứ hai là O ta ghi: ?O*.*

* Để chỉ các tập tin chỉ có phần tên chính ta ghi: *.

* Để chỉ các tập tin có phần tên chính dài tối đa 4 ký tự ta ghi: ????.*

3) Thư mục (directory):

Thư mục dùng lưu trữ các tập tin cùng loại. HĐH quản lý thư mục theo nhiều

cấp khác nhau.

Trên mỗi đĩa đều có một thư mục gốc (Root directory), thư mục gốc không có

tên và được ký hiệu là “\ “.

Từ thư mục gốc ta có thể tạo các thư mục con (sub- directory) của thư mục gốc

gọi là thư mục cấp một (level 1)

Từ các thư mục con cấp một ta có thể tạo các thư mục con của thư mục cấp một

gọi là thư mục con cấp hai (level 2),...

Cấu trúc thư mục phân nhánh như trên gọi là cây thư mục.

Cách đặt tên thư mục con giống như cách đặt tên tập tin.

Ví dụ: cây thư mục cấp hai

4)Đường dẫn =lộ trình(path)

Đường dẫn là cách ghi biễu diễn sự liên hệ giữa các thư mục ở các cấp. Đường

dẫn bắt đầu là thư mục gốc (ghi sau tên ổ đĩa) kế đó là thư mục cấp một, cấp hai, v.v..

thư mục sau là thư mục con của thư mục đứng trứớc, cuối cùng là thư mục con hoặc

tập tin muốn chỉ đến. Trong đường dẫn không có khoảng trống, giữa thư mục này với

thư mục kia hay giữa thư mục với tập tin phải có một dấu \ (backslash) để phân biệt.

Có hai loại đường dẫn: đường dẫn tuyệt đối là đường dẫn bắt đầu là thư mục

gốc. đường dẫn tương đối là đường dẫn bắt đầu là thư mục con

Ví dụ:

* Đường dẫn đến thư mục QUANG: A:\LY\QUANG

* Đường dẫn đến thư mục VOCO: A:\HOA\VOCO

* Đường dẫn đến tập tin BAITAP.TXT: A:\TOAN\HINH\BAITAP.TXT

* Đường dẫn đến tập tin BAI1.DOC: A:\LY\DIEN\BAI1.DOC

5) Ổ đĩa hiện hành, thư mục hiện hành:

* Ổ đĩa hiện hành là ổ đĩa đang sử dụng

* Thư mục hiện hành là thư mục đang sử dụng.

Muốn biết ổ đĩa hiện hành, thư mục hiện hành là gì ta xem dấu nhắc.

Ổ đĩa hiện hành, thư mục hiện hành không cần ghi trong đường dẫn (path).

* Dấu nhắc A:\> thì ổ đĩa hiện hành là A:, thư mục hiện hành là gốc

* Dấu nhắc A:\TOAN> thì ổ đĩa hiện hành là A:, thư mục hiện hành là TOAN.

* Dấu nhắc A:\LY\DIEN> thì ổ đĩa hiện hành là A:, thư mục hiện hành là DIEN

6) Câu lệnh:

a./Câu lệnh được ghi từ dấu nhắc, bắt đầu là tên lệnh, theo sau là các tham số

(parameter). Có hai loại tham số: tham số bắt buộc và tham số không bắt buộc. Trong

cú pháp câu lệnh những tham số không bắt buộc được ghi giữa hai dấu [ ], tham số bắt

buộc được ghi giữa hai dấu <>. Tham số bắt buộc là tham số phải được thay bằng một

giá trị cụ thể khi viết lệnh, nếu không sẽ bị báo lỗi “Required parameter missing”.

Giữa tên lệnh và tham số phải có ít nhất một khỏang trống. Ngoài ra câu lệnh thường

có một hoặc nhiều những tham số lựa chọn nhằm đáp ứng nhiều yêu cầu khác nhau

khi dùng lệnh. Các tham số này thường ghi sau dấu”/”.Sau khi gõ xong một câu lệnh

phải nhấn ENTER

câu lệnh= dấu nhắc> <tên lệnh> [tham số] [/các lựa chọn khác]↵

xem thư mục TOAN kể cả thư mục con từng trang màn hình:

DIR A:\TOAN/P/S

b./Lệnh nội trú: là các lệnh được nạp vào bộ nhớ sau khi ta khởi động máy xong. Các

lệnh này được sử dụng bất cứ lúc nào trên bất cứ đĩa nào mà không phải nạp lại lệnh.

Các lệnh DIR, CLS, DATE, MD ,CD ... đều là các lệnh nội trú

c./Lệnh ngoại trú: là các lệnh tồn tại trên đĩa dưới dạng tập tin khả thi (có phần mở

rộng là COM, EXE). Khi sử dụng các lệnh này phải nạp lại chúng từ đĩa.

Các lệnh UNDELETE, FORMAT, DISKCOPY, ...là các lệnh ngoại trú

BÀI TẬP THỰC HÀNH

I.-CÁC CÁCH KHỞI ĐỘNG MÁY:

1. Khởi động bằng đĩa mềm

- Đưa đĩa khởi động vào ổ A.

- Bật công tắc màn hình, bật công tắc CPU.

- Trên màn hình xuất hiện dòng chữ: Starting MS- DOS...

- Nếu không có cài đặt gì khác thì trên màn hình xuất hiện tiếp câu:

Current date is Tue 11-05-1996

Enter new date (mm - dd - yy):<Nhấn Enter hoặc nhập ngày mới vào.>

- Sau đó màn hình xuất hiện:

Current time is 7:30:20.36a

Enter new time:< Nhấn Enter hoặc nhập giờ mới vào.>

-Trên màn hình xuất hiện dấu nhắc A:\> là máy đã khởi động xong.

2. Khởi động bằng đĩa cứng

Mở công tắc màn hình rồi nhập ngày giờ như trên cho đến khi hiện ra dấu C:\>.

3. Khởi động lại:

Khi đang làm việc mà mất dấu nhắc thì ấn Ctrl- C, nếu không được phài khởi động lại

bằng cách:

a> Ấn CTRL- ALT- DEL.

b> Ấn nút RESET trên CPU.

II. THỰC TẬP BÀN PHÍM:

* Nạp chương trình gõ lệnh : TOUCH ↵

* Press ANY KEY to continue. (Nhấn phím bất kỳ để tiếp tục)

Dòng trạng thái :

Exercise No:(cho biết bài tập đang làm) Errors:(số lỗi/tổng số lỗi) Word/Min: (số

từ/phút)

Dòng lệnh:

F1 Begin: bắt đầu chọn bài tập số (từ 1 đấn 49)

Choose exercise number (1-49): (gõ vào một số rồi nhấn ↵)

F2 Next: qua bài tập kế

F3 Advance: xóa các tên phím trên màn hình rồi gõ theo dòng chữ hiện thị bên dưới

F4 Speed: tốc độ

F5 Record: nhập họ và tên học sinh. Họ tên này sẽ được ghi trong tập tin STUDENT.*

F6 Test: bài kiểm tra (chọn 1 trong 5 bài kiểm tra, nếu không thì nhấn số 0 để trở về

bài tập)

F8 Reset: trả về trạng thái ban đầu

F10 Finish: kết thúc chương trình TOUCH trở về dấu nhắc DOS