A) MỘT SỐ ĐIỂM CẦN CHỲ Ý VỀ HOÀN CẢNH RA ĐỜI BÀI VIẾT - BÀI VIẾT “CHUẨN BỊ HÀNH TRANG” CỦA VŨ KHOAN ĐĂNG TRỜN TẠP CHỚ TIA SỎNG NĂM 2001 VÀ ĐƯỢC IN VÀOTẬP “MỘT GÚC NHỠN CỦA TRỚ THỨC” NXB TRẺ 2002
2- Tỏc phẩm :a) Một số điểm cần chỳ ý về hoàn cảnh ra đời bài viết - Bài viết “Chuẩn bị hành trang” của Vũ Khoan đăng trờn Tạp chớ Tia sỏng năm 2001 và được in vàotập “Một gúc nhỡn của trớ thức” NXB Trẻ 2002. Khi đưa vào SGK người biờn soạn đặt nhan đề bài viết“Chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới”.- “Chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới” là bài nghị luận của Phú Thủ tướng Vũ Khoan đề cập tớinhững vấn đề vừa cú ý nghĩa thời sự, cấp thiết vừa cú ý nghĩa lõu dài. Tỏc giả viết bài này đầu năm 2001, khiđất nước ta cựng toàn thế giới bước vào năm đầu tiờn của thế kỷ mới. Ở thời điểm chuyển giao thời gian đặcbiệt cú ý nghĩa, người ta thường cú nhu cầu nhỡn lại, kiểm điểm lại mỡnh trờn chặng đường đó qua và chuẩn bịhành trang đi tiếp chặng đường mới. Đối với dõn tộc ta, bước vào thế kỷ mới cũng là tiếp tục một hành trỡnhđầy triển vọng của cụng cuộc đổi mới toàn diện, nhằm vượt qua tỡnh trạng chậm phỏt triển, nghốo nàn, lạchậu, đi vào cụng nghiệp húa, hiện đại húa. Mặt khỏc đõy cũng là con đường đầy khú khăn, thỏch thức, đũi hỏimọi người, đặc biệt là thế hệ trẻ phải thực sự đổi mới vươn lờn mạnh mẽ để đỏp ứng yờu cầu của thời đại. b) Nội dung * Đõy là bài nghị luận về một đề tài vừa cấp thiết vừa cú tớnh lõu dài, vừa là của đất nước vừa là củatừng người (trước hết là cỏc bạn trẻ), vừa là một bài xó luận, vừa là một văn bản chỉ đạo, vừa là một ý kiếnriờng, vừa là ý kiến của vị lónh đạo cấp cao, vừa cú tớnh chất vấn đề đời sống, vừa cú tớnh chất vấn đề tưtưởng, đạo lớ đặc biệt bài văn chứa đựng một triết lý nhõn văn cú giỏ trị muụn thuở : “Con người quyết địnhtất cả”.* Luận điểm cơ bản của bài (vấn đề nghị luận) được nờu ngay từ đầu để làm căn cứ triển khai “Lớp trẻViệt Nam cần nhận ra những cỏi mạnh, cỏi yếu của con người Việt Nam để rốn những thúi quen tốt khi bướcvào nền kinh tế mới”.* Hệ thống luận cứ của bài văn :(1) Chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới thỡ quan trọng nhất là sự chuẩn bị bản thõn con người. (2) Bối cảnh của thế giới hiện nay và những mục tiờu, nhiệm vụ nặng nề của đất nước. (3) Những cỏi mạnh, cỏi yếu của con người Việt Nam cần được nhận rừ khi bước vào nền kinh tếtrong thế kỷ mới.- Đõy là luận cứ trung tõm, quan trọng nhất của cả bài nờn được tỏc giả triển khai cụ thể và phõn tớchthấu đỏo.* Kết luận :- Từ ba luận cứ được triển khai rất chặt chẽ núi tờn tỏc giả kết thỳc bài viết bằng việc nờu lờn nhữngyờu cầu đối với thế hệ trẻ : Bước vào thế kỷ mới, mỗi người Việt Nam đặc biệt là thế hệ trẻ cần phỏt huynhững điểm mạnh, khắc phục những điểm yếu, rốn cho mỡnh những thúi quen tốt ngay từ những việc nhỏ đểđỏp ứng nhiệm vụ đưa đất nước đi vào cụng nghiệp húa, hiện đại húa.b) Nghệ thuật - Bài nghị luận mẫu mực đó phõn tớch một cỏch thuyết phục, cú lớ cú tỡnh những điểm mạnh, điểm yếucủa con người Việt Nam. Tỏc giả khụng dựng cỏch núi theo kiểu sỏch vở, uyờn bỏc mà diễn đạt giản dị, thiếtthực dựa trờn cơ sở thực tiễn, cú vớ dụ, vớ von cụ thể, cú hỡnh ảnh. Đặc biệt cỏch sử dụng thành ngữ, tục ngữ“Nước đến chõn mới nhảy”, “Liệu cơm gắp mắm”. “Trõu buộc ghột trõu ăn”, “Búc ngắn cắn dài”, ...Vỡ thế bàiviết sõu sắc mà dễ hiểu.- Khi nờu ưu, nhược điểm của người Việt Nam, tỏc giả đó khụng làm một phộp liệt kờ đơn giản từ ưuđiểm đến nhược điểm mà cứ mỗi khi nờu một ưu điểm tỏc giả lại đề cập đến một nhược điểm.B- CÁC DẠNG ĐỀ :